Sağlık İçin Tereyağını Seçin

Takke düştü, margarin göründü, bir nesil margarinle çürüdü! Artık gönül rahatlığıyla tereyağı yiyebilirsiniz Kalp hastalarına uzun yıllardır yasaklı tereyağı aklandı! Kalbe zarar veren asıl suçlu ise teşhis edildi; Margarin Margarin sağlığa zararlı, kimyasal olarak plastikten farkı yok dikkat edin bir margarini açık alana bırakın ağzı açık şekilde, ne sinek ne de başka canlı üstüne konar çünkü bir besin bile değildir



Margarin kuşağı

Türk mutfağı uzun yıllardır margarin istilası altında Margarinin ülkemize giriş hikayesi 28032004 tarihli Sabah gazetesinde şu sözlerle anlatılıyor: Türk halkı için bir dönem margarinin tek bir adı vardı o da Vita Sarı kutusu içindeki Vita hemen her evde bulunurdu Vatandaşın zihnine öyle bir yerleşti ki, yıllar boyunca tüm margarinlerin ortak adı Vita oldu O yıllarda Vita`nın reklamlarına dönemin Türk Sanat Müziği`nin ünlü ses sanatçılarından Güzide Kasacı çıkıyordu Kasacı, meşhur kahkasının eşliğinde Vita ile türlü pişirirdi Vita`nın Türkiye`de bu denli tutması aslında üretici şirket Unilever`in yöneticilerini de çok şaşırtmış Öyle ki Unilever`in tarihçesinde dönüm noktaları arasında yer alıyor O dönem şöyle anlatılıyor: "Vita`nın Türkiye`de üretilip satılmaya başlanması bir Uzakdoğu gezisinden dönen iki Unilever yöneticisinin İstanbul`a uğraması ile gündeme gedi Küçük bir araştırmayla Türkiye`de margarin ihtiyacı saptandı Ardından Unilever ile Türkiye İş Bankası arasında kurulan ortaklık için gerekli izin belgesi hükümet tarafından imzalandı ve 5 Ocak 1953 yılında Bakırköy Margarin Fabrikası üretime geçti Açılışta dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar da vardı Haftada 50 ton Vita, 20 ton Sana üretimi başladı" Ancak Vita kısa sürede Sana`yı sollayıp geçti Bu 1970`e kadar böyle devam etti 1970`te Unilever`in tarihçisinde "önemli bir gün" diye şu not düşüldü: "İlk defa Sana üretimi, Vita üretimini geçti!"

Sana ve Vita imdadımıza yetişir

Güzel mahallelerimizde sardunyalarımızı diktiğimiz sarı tenekeli Vita ve uğruna kuyruklarda beklediğimiz Sana işte böyle girdi hayatımıza 50lerde 6Olarda yaşayıp da margarine dokunmamış olan yok gibi Hatta film yönetmeni Ömer Lütfü Akad margarinin o yıllarda filmini çekmiş: "Tarladan Fabrikaya Bitkisel Yağın Elde Edilişi" isimli bir belgesel Unilever Magazinin Nisan-Mayıs 2003 sayısındaki söyleşisinde Akad, o senelerdeki margarin çılgınlığını çok güzel özetliyor: O yıllarda Sana ve Vita yağları vardı Biz hem Sana'yı hem de Vita'yı kullanıyorduk Başka yağ da yoktu zaten O zamanlar Türkiye'de ciddi yağ sıkıntısı çekiliyordu Tereyağı kullanma alışkanlığı yerini yavaş yavaş margarine vermeye başlamıştı Margarin çıkmadan önce çoğunlukla Urfa ve Trabzon tipi yağları kullanıyorduk Bir de zeytinyağı kullanıyorduk O zamanlarda ülkeye bu yağlar yetmez oldu Urfa ve Trabzon yörelerinden de yağlar gelmez olmuştu Bu yağ ihtiyacına Sana ve Vita yetişti

Yemek dergileri ve gazeteler de imdada yetişir

90lı yılların başında Türkiyenin ilk yemek dergisi çıktığında sevinçten havalara uçtum Almanyalardan kırk yılda bir sipariş edebildiğimiz dergilerin yerli versiyonu olacaktı

Gerçekten de Alman dergilerinin yerli versiyonu oldu ilk yemek dergimiz Mutfak Rehberi İki Alman yemek dergisiyle yapılan işbirliği oradan tariflerin tercüme edilmesine ve diaların aynen kullanılmasına olanak sağlamıştı Alman dergilerinden tercüme yapılırken değiştirilen bir kalem vardı Orijinal dergideki tereyağı Türkçe tercümede margarine dönüştürülüyordu O dönem derginin patronlarından Emel Başdoğan margarine duyulan bu sempatinin tamamen duygusal olduğunu Bize tereyağı firmaları değil, margarinciler reklam veriyor Tabi ki tariflerimizde margarin yazacağız diyerek ifade etmiştir

Daha sonra çıkan Sofra, Lezzet gibi önemli yemek dergileri de margarin modasının sıkı takipçileri olmuşlardır Gazetelerdeki yemek yazarları da margarinli tariflerin lale devrine katkıda bulunurlar Gazeteler margarinli tarifler dağıtırlar Ünlü gurmeler margarinli tariflerin verildiği şahane kitapçıklar hazırlarlar Margarin kulakçıkları kesilir, kitapçıklar alınır

Doğal olarak, komşular arasındaki tarif alışverişlerinde de hangi marka margarinin kullanıldığı yazılır Koskoca yemek yazarlarından iyi mi bilecektir ev hanımları?

Yağsız doktorlar

Ülkemizde margarinin bu kadar sevilmesinde yemek dergileri, gazetelerdeki yemek tarifleri ne kadar rol oynadıysa, beslenme uzmanları ve doktorlar da o kadar oynadı Yağsız süt, yağsız yoğurt, yağsız kırmızı et, beyaz et, hindi eti yememizi tavsiye etti beslenme uzmanları

Doktorlar da yağsız hayatın sözcülüğünü üstlendiler Hastalarına margarin yemelerini önerdiler

Margarin iyice içimize işlerken tereyağı sessiz sedasız demode, tutucu sofralarda tutunmaya çalışmıştır

Tereyağı kullanan pastane kaldı mı?

Aslında evde hangi yağı kullandığınız o kadar da önemli değil! Dışarıda yediğimiz hemen her şey kötü yağlarla yapılıyor çünkü (Kötü yağlar derken hangilerini kastettiğimizi Serkan Yimselin kitabından aşağıda verdiğimiz bölümde okuyacaksınız)

Tereyağıyla kıyaslandığında margarin çok daha ucuz Buzdolabında yer ayırmak da gerekmiyor; oda sıcaklığında saklanabiliyor Hal böyle olunca kendi yağlarında kavrulan küçük pastanelerin, margarine neden yöneldikleri anlaşılıyor

Peki ya köklü pastaneler, ünü İstanbulu aşmış yerler? İstanbulun en ünlü pastanelerinden biri de Taksimdeki Gezi Pastanesidir Geçen sene, Hangi ürünlerinizde tereyağı kullanıyorsunuz? diye sorduğumda sadece kruasanı göstermişlerdi Ya Beyaz Fırın? Kardeşimin çok sevdiği bir poğaçası varmış, birlikte gittik dükkana Gerçekten güzel yapmışlar Hemen kasiyere soruyorum poğaçada ne yağı olduğunu Margarin kullanıyorlarmış Gerekçe de müşterilerin tereyağı kokusundan hoşlanmamaları

Kokuyor, pahalı demeden sadece ve sadece tereyağı kullanan dürüst yerler de var Beşiktaştaki Kafadaroğlu Baklavacısı, Erenköydeki Develi Kayseri Evi aklıma ilk gelenler

New Yorkta bir iki sene içinde lokanta-pastane gibi yerlerde trans yağların kullanımı tamamen yasaklanacak Darısı Türkiye�nin de başına

Margarin kullandıkları için sadece pastaneleri suçlamak haksızlık olur Hidrojenize nebati yağ, trans yağ isimleriyle malzemeler listesinde margarine yer veren birçok ürün var; bisküvi, cips, kek gibi

Trans yağların foyası

Dr Mary Enig 1978 tarihli bir makalesinde trans yağlarla (margarin de bir çeşit trans yağ) kanser hastalığının bağlantılı olabileceğini yazdığında Amerikan Yenilebilir Yağlar Enstitüsünden iki tane siyah giyinmiş adam büyük bir öfkeyle Enigi ziyarete gelirler Trans yağ lobisinin adamları Onunki gibi makalelerin yayınlanmasını önlemek için dikkat kesildiklerini, bu atın nasıl olup da ahırdan kaçmış olduğunu anlamadıklarını söylerler

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Enigin 30 yıl önce söylediklerini yeni yeni kabul ediyor Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi trans yağların kalp hastalığına neden olduğunu buldu Harvard Tıp Okulundan Dr Walter Willet ise her yıl 30 bin kişiyi trans yağların öldürdüğünü hesaplamış Henüz kanıtlanmamış bazı araştırmalar trans yağlarla Tip2 diyabet ve astım hastalıklarını ilişkilendiriyor Bazı araştırmalarsa trans yağların anne karnındaki bebek gelişimini olumsuz yönde etkilediğini gösteriyor

Tereyağı, kuyruk yağı ve iç yağına dönüş

Birçok uzman artık gönül rahatlığıyla doymuş yağ içeren tereyağı, kaymak, etlerdeki yağ gibi yağları yiyebileceğimizi söylüyor

Ülkemizde besinleri, vitaminleri ilaç niyetine kullanan devrimci bilim adamı, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beslenme ve Metabolizma uzmanı Prof Dr Ahmet Aydın tereyağı, kuyruk yağı, iç yağı ve sızma zeytinyağı öneriyor