02-15-2010
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Yaprak Biti
Yaprak Biti
Yaprakbitleri bitkilerin yapraklarının yanı sıra sap ve kök bölümlerine de üşüşerek zarar verebilen küçük böceklerdir Tarım bitkilerinde büyük zarara yol açan birçok türü vardır Bunlardan gül yaprakbiti {Macrosiphum rosae) güllere, bakla yaprakbiti {Aphis fabae) bakladan başka fasulye, pancar, havuç, enginar gibi bitkilere zarar verir Lahana yaprakbiti {Aphis brassicae) lahana, şalgam ve benzeri bitkilerin yaprakları üstünde yaşayan, koyu yeşil gövdeli, çok yaygın bir böcektir
Elma pamuklubiti {Eriosoma lanigerum) elma ağaçlarında, pamuğu andıran mumsu beyaz salgısının altında gizlenir Yaprakbitleri ancak büyüteç altında iyi görülebilecek ölçüde küçük böceklerdir Dişilerin çoğu, erkeklerin ise küçük bir bölümü kanatsızdır Çok uzun olan gagaları başın önünden çıkarak bacakların arasından geriye doğru uzanır Gövdenin arka ucunda hemen her zaman meme biçiminde bir çift borucuk vardır Yaprakbiti gagasını bitkiden özsuyu emmek için kullanır Emdiği özsuyun küçük bir bölümünü sindirebilir Geriye kalanı ise pek az değişikliğe uğratıp tatlımsı bir sıvı halinde dışarı atar Bu dışkı bazen yaprakların üzerinde yapışkan bir tabaka oluşturacak ölçüde boldur
Yerleşim alanlarında yaprakbiti saldırısına uğramış ağaçların yapışkan yaprakları havadaki toz ve isi tutarak siyah bir görünüm alır Birçok böcek, özellikle de karıncalar yap-rakbitlerinin tatlımsı dışkısını pek sever Karıncaların yaprakbitlerinden daha çok dışkı elde edebilmek için onları duyargalarıyla dür-tükledikleri gözlenmiştir Üstelik karıncalar yaprakbitlerini kötü hava koşullarından ve doğal düşmanlarından koruyacak sığınaklar yapar Bazen de onları sürü güder gibi bir araya toplar ya da uygun bitkilere taşır
Yaprakbitleri inanılmaz bir hızla ürer Kuşlar, uğurböcekleri ve öbür böcekler bu zararlıları yemese, bütün bitkiler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalırdı Yaprakbitlerinin varlığını sürdürebilen küçük bir bölümü bir bitkiden öbür bitkiye çeşitli hastalıkları da bulaştırır Ama yaprakbitleri bitkilere püskürtülen böcek ilaçlarıyla yok edilebilmektedir Yaprakbitlerinin çoğu kışı yumurta evresinde geçirir
Baharda çatlayan yumurtalardan yalnız dişiler çıkar Bunlar erkeklerle çiftleşmez ve yumurtlamazlar Ama kanatsız dişi yaprakbitleri yazın art arda canlı yavru doğurarak ürer Erkeksiz gerçekleşen bu çeşit üreme biçimine döllenmesiz üreme denir Daha sonra bazı yavrular kanatlı dişilere dönüşür ve bunlar öbür bitkilere doğru uçar Sonbaharda ortaya çıkan erkeklerle çiftleşen dişiler kış soğuklarına dayanacak yumurtalarını bırakır Böylece yaşam çevrimi tamamlanmış olur
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|