Vezüv Yanardağı

Vezüv Yanardağı



Dünyadaki yanardağlar içinde en ünlü olanıdır İtalya'nın güneyinde Tiren Denizi kıyısında bulunan Vezüv, Napoli Körfezi'ne egemen bir konumdadır Napoli'nin yaklaşık 11 km güneydoğusundadır Çoğu zaman doruğunda koyu renkli bir bulut dalgalanır İtalya'ya bağlı adalarda da Etna ve Stromboli gibi etkin yanardağlar vardır Avrupa anakarasındaki tek etkin yanardağ ise Vezüv'dür Vezüv'ün çevresi, yanardağ etkinliğinin çok eskiçağlardan beri sürdüğü bir bölgedir (bak Yanardağ)




Vezüv'ün en üst bölümü, çift doruklu olduğu için dağ içinde dağ görünümündedir Yanardağın etkin konisi, yarım daire biçiminde eski bir krater olan Somma Dağı'nın (1025 metre) güneyindeki kalıntılardan yükselir Günümüzden 200 bin yıl kadar önce oluştuğu sanılan Vezüv'ün güney ve batı etekleri İS 79'da şiddetli bir püskürmeyleyıkıma uğradı Eski kraterin güneyinde oluşmaya başlayan yeni koni her püskürmeyle biraz daha büyüdü 1980'de 1280 metre olarak ölçülen bu etkin koninin yüksekliği her büyük patlamayla değişmektedir



Koni volkanik kül, cüruf ve lavdan oluşur Eski yanardağın püskürttüğü lav ve küller genişliği 5 km çapında bir bölgeyi kaplar (bak Lav)İS 79'dan önce dağın yamaçlarından doruğuna kadar tarım yapılıyordu; alçak yamaçlarda da köyler ve kentler kuruluydu O yıl püsküren Vezüv, Pompei'yi küllerle örttü; Herculaneum ve Stabiae ise patlamalarla birlikte ortaya çıkan şiddetli boranların yol açtığı bir çamur seliyle kaplandı Dumandan boğulan insanlar evlerinde ve sokaklarda lavlar altında gömülü kaldı (bak POMPEl)

Daha sonra uzun aralıklarla küçük püskürmeler görüldü Vezüv'ün yakın döneme kadar neredeyse kesintisiz süren etkinlik dönemi ise 1631'deki püskürmeyle başladı O püskürmede binlerce insan yıkıntıların ve denize kadar ulaşan lavlann altında kalarak öldü 1906'daki bir patlamada eski krater yarıldı; böylece dağın yüksekliği azaldı ve görünümü değişti Son büyük püskürme 1944'te oldu

18 yüzyıl sonlarında Vezüv'le ilgili bilimsel araştırmalara başlandı 1845'te dağın yamacında 560 metre yükseklikte bir gözlemevi açıldı
Vezüv'ün püskürttüğü lav ve küllerden oluşan toprak çok verimlidir Dağın aşağı yamaçları meyve bahçeleri ve üzüm bağlarıyla doludur Vezüv'ü görmeye gelen turistler kablolu bir vagon sistemiyle kraterin ağzından 135 metre kadar içeri girebilmektedir

Pompei faciası ve taş kesilen insanlar




Vezuv Yanardağı patladı, akıllara 2000 yıl önceki Pompei'nin ibretlik sonu geldi



Kuran'da geçmiş kavimlerin haberleri ile ilgili pek çok ayet vardır Kuşkusuz bu haberler, üzerinde düşünülmesi gereken konulardır Bu kavimlerin büyük bölümü, kendilerine gönderilen peygamberleri yalanlamış, hatta onlara düşmanlık göstermişlerdir Bu taşkınlıklarından dolayı da Allah'ın azabıyla karşılaşmışlar ve yeryüzünden silinmişlerdir Allah Kuran'da, bu helak olaylarının sonraki insanlara da birer ibret olması gerektiğini bildirir

Vezüv Yanardağı'nın patlaması ile tarihten silinen Pompei kentinin durumu da bu konuya örnektir Vezüv Yanardağı, İtalya'nın, özellikle de Napoli kentinin sembolüdür Vezüv'ün batı yamacında Napoli, doğu yamacında ise Pompei kenti yer alır Yaklaşık 2000 yıldır sessizliğini sürdüren Vezüv Yanardağı'nda geçmişte yaşanan bir lav ve kül felaketi, bu kentin insanlarını ani bir biçimde yakalamıştı Felaket öylesine ani olmuştu ki, herşey 2000 yıl öncesinde olduğu gibi kaldı Sanki zaman dondurulmuştu

"İbret Dağı" olarak adlandırılan Vezüv'ün bu şekilde tanımlanması boşuna değildir Ünlü Sodom ve Gomorra kentlerinin başına gelen felaketle, Pompei'de yaşananlar birbirine çok benzemektedir

Kuran'da, Allah'ın kanunlarında hiçbir değişiklik olmadığı haber verilir Allah'ın kurallarına aykırı giden, O'na başkaldıran herkes, aynı ilahi kanunla karşılık görür Roma İmparatorluğu'nun dejenerasyonunun sembolü olan Pompei kavmi de, aynı Lut kavmi gibi, cinsel sapkınlıklara batmıştı Sonu da Lut kavmiyle benzer oldu Allah bu konuyla ilgili olarak Kuran'da şöyle buyurmuştur:

" Onlara uyarıcı-korkutucu geldiğinde, nefretlerinden başkasını arttırmadı (Hem de) Yeryüzünde büyüklük taslayarak ve kötülüğü tasarlayıp düzenleyerek Oysa hileli düzen, kendi sahibinden başkasını sarıp-kuşatmaz Artık onlar öncekilerin sünnetinden başkasını mı gözlemektedirler? Sen, Allah'ın sünnetinde kesinlikle bir değişiklik bulamazsın ve sen, Allah'ın sünnetinde kesinlikle bir dönüşüm de bulamazsın" (Fatır Suresi, 42-43)

Pompei'nin böyle bir felaketle yeryüzünden silinmesinde elbette ders çıkarılabilecek bir yön vardı Tarihi kayıtlar, şehrin yok olmadan önce tam bir sefahat ve sapkınlık merkezi olduğunu gösteriyor Şehrin en belirgin özelliği ise, fuhuşun çok yaygın olmasıydı

Pompei faciası öyle ani olmuştu ki, Vezüv'ün lavları bir anda tüm kenti haritadan sildi Olayın en ilginç yanı ise, kentin günlük yaşantısı içinde, Vezüv'ün korkunç patlamasına rağmen, kimsenin kaçamaması ve adeta büyülenerek felaketin farkına bile varamamış olmasıydı Yemek yiyen bir aile, sofradaki halleriyle aynen taşlaşmıştı Pompei kalıntılarından çıkarılan taşlaşmış insan cesetlerinin, bazılarının yüzleri hiç bozulmadan kalmıştı Cesetlerin yüzlerinde ise şaşkınlık ifadelerini görmek mümkündür

İşte facianın en dikkat çekici yönü buradadır Nasıl olmuş da binlerce insan hiçbir şey görmeden ve duymadan, adeta ölümün gelip kendilerini yakalamasını beklemişlerdir?

Olayın bu yönü, Pompei kavminin yokoluşunun Kuran'da anlatılan helak olaylarına benzediğini gösteriyor Çünkü Kuran'da, helak olayları anlatılırken "birden yok olma" üzerinde durulur Örneğin Yasin Suresi'nde anlatılan "şehir halkı", tek bir anda topluca ölmüşlerdir Surenin 29 ayetinde bu durum şöyle anlatılır:

"(Onlara) Yalnızca bir tek çığlık (yetti); anında sönüverdiler" (Yasin Suresi, 29)

Pompei halkının ölümü de ayetlerde anlatıldığı şekilde, "anında yok olma" tarzında gerçekleşmiştir

İşte bazıları Kur'an'da bildirilen bu gibi helak olaylarının önemli bir bölümü, modern çağda yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda ortaya çıkarılmıştır Kuran'da sözü edilen olayların delilleri olan bu bulgular, Kuran kıssalarının "ibret olma" özelliğini daha da açık bir biçimde göstermektedir