Tavla Hakkında

Tavla Hakkında



İki kişilik bir oyun olan tavla, iki ayrırenkte 15'er pul ve bir çift zarla, özel tahtası üzerinde oynanır Hapis, gülbahar, müstecir, otuz bir gibi değişik adlan ve değişik kurallan olan çeşitli tavla oyunlan vardır Bunlann en yaygını ve tavla denince ilk akla geleni kuşat ya da düz tavla denen oyundur Türkiye'de çok yaygın bir oyun olan tavlanm kaynaklarıdığı oyunlann tarihi İÖ 3000'lere kadar gider Eski Romalılar'ın da günümüzün tavla oyununa benzer bir oyun oynadıklanm biliyoruz Tavla pullan ve zarlar, dikdörtgenler prizması biçiminde yassı bir kutu olan tavla tahtası içinde bulunur Oyuna başlanacağı zaman oyuncular karşılıklı oturur Eşit büyüklükte iki kapaktan oluşan kutu açılıp kapakları birleştiren ve eşik adı verilen men-teşeli kenann bir ucu bir oyuncunun, öbür ucu rakibinin önüne gelecek biçimde onaya konur Kapakların oyunculann önlerine gelen kısa kenarları 6'şar haneye bölünmüştür

Oyunun başında, oyuncular aldıklan 15'er pulu belirli bir düzenle tahtaya dizerler ve sırayla birer kere zar atarak oyuna başlarlar; atılan zarda gelen sayı pullann kaç hane ilerleyeceğini gösterir Oyuncular attıkla ı zara göre hareket ettirdikleri pullanın kendi toplanma alanlarına taşırlar Bütün pullar taşındıktan sonra gene atılan zara göre pullar toplanır pullarını rakibinden önce toplayıp bitiren oyuncu oyunu kazanır Toplanma alanlan tavla tahtasınırı bir kapağında karşılıklı olarak yer alır ve bu alanlardaki altı hane, tahtanın dış kenarlarından içeri doğru numaralanır İki tarafın pullan toplanma alanlanna taşınırken birbirine ters yönde hareket ettirilir

Eğer bu sırada bir pul rakibin bir pulu üzerine gelirse o pulu "kırmış" olur ve kınlan pul oyundan çıkar Bir pulun kınlabilmesi için, o pul bulunduğu hanede tek olmalıdır Bu durumdaki pullara "açık" denir Kınlmış olan bir pul rakibin toplanma alanında, atılan zara uygun bir haneye konularak oyuna yeniden sokulur ve sırası gelince, kendi toplanma alanına taşınmak için hareket ettirilir Bir oyuncunun en az iki taşının bir hanede üst üste olması durumuna "kapı" denir ve bu durumdaki taşlar kınlamaz Kapı bulunan bir haneye rakip taş gelemez Bu nedenle oyuncular taşlarını kapılar oluşturacak biçimde hareket ettirmeye çalışır

Oyuncular attıkları zardaki sayıya göre, istedikleri taşı oynarlar (hareket ettirirler) Eğer iki zarda da aynı sayı gelmişse bu sayı dört kere oynanır Kınlmış olan bir pul rakip toplanma alanına yerleştiri- leceği zaman, eğer atılan zara göre pulun konabileceği hanelerde kapı varsa pul oraya konamaz "Gele" denen bu durumda, gele atmış olan oyuncu attığı zan oynayamaz ve zar atma sırasınırı yeniden kendine gelmesini bekler Rakibi pullarını toplamaya başlamadan önce pullarını toplayıp bitiren oyuncu, rakibini "mars etmiş" olur ve iki sayı kazanır Bir tavla partisi beş ya da yedi sayıda biter Tavlada atılan zarlann sayılan genellikle Farsça söylenir Birden altıya kadar olan sayılara yek, dü, se, cihar, penç ve şeş denir Çift sayılar hepyek (1-1), dubara (2-2), düşe (3^3), dörtcihar (4-4), dübeş (5-5) ve düşeş (6-6) olarak adlandırılır