Basit Makineler |
05-31-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
Basit MakinelerBasit Makineler Bir işi daha kolay yapabilmek için kullanılan düzeneklere basit makineler denir Bu basit makineler kuvvetin doğrultusunu, yönünü ve değerini değiştirerek günlük hayatta iş yapmamızı kolaylaştırır Basit Makinelerin Genel Özellikleri : 1 Basit makine ile, kuvveten, hızdan ve yoldan kazanç sağlanabilir Fakat aynı anda hepsinden kazanç sağlanamaz Birinden kazanç varsa, diğerlerinden aynı oranda kayıp vardır 2 Kuvvet kazancı, yükün kuvvete oranı olarak ifade edilir Yük kuvvet ile dengede ise, Bir basit makinenin verimi, 4 Basit makinelerde moment ve iş prensipleri geçerlidir a Moment Prensibi Sistem denge iken, Kuvvet Kuvvet kolu = Yük Yük kolu b İş Prensibi Bir cisme uygulanan kuvvet ile, kuvvete paralel yolun çarpımı F kuvvetinin yaptığı işe eşittir W = F x dir İş prensibi ise, Kuvvet Kuvvet yolu = Yük Yük yolu dur KALDIRAÇLAR a Destek ortada ise, Sağlam bir destek etrafında dönebilen çubuklara kaldıraç denir Bir kaldıraçta kuvvetin desteğe olan uzaklığına (y) kuvvet kolu, yükün desteğe uzaklığına (x) yük kolu denir Şekildeki desteğin ortada olduğu ağırlığı önemsiz kaldıraç dengede iken, yük ile kuvvet arasındaki ilişki moment prensibinden bulunur F y = P x dir Bu tip basit makinelere örnek olarak pense, makas, tahtarevalli, kerpeten, manivela ve eşit kollu terazi sayılabilir b Destek uçta ise, Şekildeki ağırlığı önemsiz olan kaldıraçta, F ile P arasındaki ilişki moment prensibinden bulunur F y = P x dir Bu tip kaldıraçlarda, y > x olduğundan kuvvetten kazanç sağlanır El arabası, gazoz açacağı, fındık kırma makinesi, kağıt delgi zımbası bu tip kaldıraca örnek olarak verilebilir c Yük ve destek uçta ise, Şekildeki ağırlığı önemsiz olan kaldıraçta, F ile P arasındaki ilişki yine moment prensibinden bulunur F y = P x dir x > y olduğundan kuvvetten kayıp, yoldan ise kazanç vardır Cımbız ve maşa bu tip kaldıraçlara örnek olarak verilebilir MAKARALAR Makaralar sabit bir eksen etrafında serbestçe dönebilen, çevresinde ipin geçebilmesi için oluğu olan basit bir makinedir a Sabit makaralar Çevresinden geçen ip çekildiğinde yalnızca dönme hareketi yapabilen makaralara sabit makara denir Moment prensibine göre F r = P r => F = P dir Makara ile ip arasında sürtünme önemsiz iken aynı ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvveti aynı olduğundan F = P dir Kuvvetten kazanç yoktur b Hareketli Makara Çevresinden geçen ip çekildiğinde hem dönebilen hem de yükselip alçalabilen makaralara hareketli makara denir Aynı ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvveti aynı olduğundan, dengenin şartına göre, Hareketli makarada makara ağırlığı ihmal edilmez ise, makaranın ağırlığı P yüküne dahil edilir Ağırlığı ihmal edilen hareketli makarada kuvvetten kazanç vardır Ağırlığı ihmal edilmiyor ise ağırlığa göre kuvvetten kazanç olabilir de olmayabilir de Hareketli makarada F kuvveti ile ipin ucu h kadar çekilirse, karşılıklı paralel iplerin herbirinden h/2 kadar kısalma olur ve cisim h/2 kadar yükselir Şekilde, makara ağırlıkları önemsizise, F ile P arasındaki ilişki denge şartından bulunabilir Sürtünmeler önemsiz iken aynı ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvvetleri eşit olur Yukarı yönlü kuvvetlerin toplamı aşağı yönlü kuvvetlerin toplamına eşit olduğundan, PALANGALAR Hareketli ve sabit makara gruplarından oluşan sistemlere palanga denir Makara ağırlıkları ve sürtünmelerin önemsiz olduğu palanga sistemlerinde, kuvvet ile yük arasındaki ilişki, makaralarda olduğu gibi denge şartlarından bulunur Makara ağrılıkları ihmal edilmiyor ise, hareketli makaraların ağırlıkları yüke ilave edilerek aynı işlem yapılır Sabit makaraların ağırlıkları ise, tavana bağlı olan iplerle ya da bağlantı maddeleriyle dengelenir Şekil – I de Şekil – II de Ağır yükleri belli yüksekliğe kaldırmak zor olduğu zaman eğik düzlem yardımıyla yükten daha az bir kuvvet ile cisimler istenilen yüksekliğe çıkarılabilir Sürtünmeler önemsiz ise, eğik düzlemde iş prensibi geçerlidir Kuvvet Kuvvet yolu = Yük Yük yolu F S = P h ÇIKRIK Dönme eksenleri aynı yarıçapları farklı iki silindirin oluşturduğu sisteme çıkrık denir Şekilde görüldüğü gibi yük, yarıçapı küçük olan silindirin çevresine dolanan ipin ucuna asılır Kuvvet ise, silindire bağlı kolun ucuna uygulanır Moment prensibine göre, F R = P r dir R > r olduğundan kuvvetten kazanç vardır Daha küçük F kuvveti ile dengede tutmak veya yükü sabit hızla çıkarmak için oranını küçültmek gerekir Et kıyma makinesi, el matkabı, araba direksiyonu, tornavida, kapı anahtarı gibi araçlar çıkrığa örnektir VİDA Vida, iki yüzeyi birbirine birleş-tirirken, en çok kullanılan, basit makinelerden birisidir Vidada iki diş arasındaki uzaklığa vida adımı denir Vidayı tahtaya vidalamak için tornavida ile kuvvet uygulayarak döndürmek gerekir Vida başı bir tam dönüş yaptığında vida, vida adımı (a) kadar yol alır N kez döndüğünde ise N a kadar yol alır Vidayı döndürmek için uygulanan F kuvvetinin yaptığı iş, vida tahtaya girerken R direngen kuvvetinin yaptığı işe eşittir İş prensibinden Kuvvet Kuvvet yolu = Yük Yük yolu F 2pr = R a dır DİŞLİLER Dişli çarklar, üzerinde eşit aralıklarla dişler bulunan ve bir eksen etrafında dönebilen silindir şeklindeki basit makinedir Dişler çarkların birbirine geçmesini sağlar Dişlilerden birine uygulanan kuvvet dişler yardımı ile diğerine iletilir Dişlilerin çalışma prensibi çıkrığınkine benzer Eş merkezli dişliler birbirine perçinli olduğu için hep aynı yönde dönerler ve devir sayıları da eşittir Şekildeki gibi birbirine temas halinde olan dişliler için, herbir dişli bir öncekine göre, a Zıt yönlerde dönerler Dolayısıyla K ve M aynı yönde döner b Devir sayıları yarıçapları ile ters orantılıdır c K ve M nin aralarındaki devir sayıları oranı L nin yarıçapına bağlı değildir KASNAKLAR Kasnaklar dişleri olmadığı için kayış ya da iple birbirlerine bağlanırlar Devir sayıları yine yarıçapları ile ters orantılıdır Dönme yönleri ise, şekilde görüldüğü gibi kayışların bağlanma şekline göre değişir Birbirlerini döndüren dişli ve kasnaklarda dönme sayısı ile yarıçapların çarpımı eşittir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
Cevap : Basit Makineler |
01-20-2010 | #2 |
Şengül Şirin
|
Cevap : Basit MakinelerGünlük hayatta işimizi kolaylaştıran aletlere basit makineler denir Bu basit makineler kuvvetin doğrultusunu, yönünü ve değerini değiştirerek günlük hayatta iş yapmamızı kolaylaştırır ·Kuvvet, yol, hız veya zamandan kazanç sağlamak için kullanırız Fakat hepsinden ayni miktarda kazanç sağlanmaz Birinden kazanç varsa, diğerlerinden aynı oranda kayıp vardır Mesela kuvvetten kazanç sağlanmışsa yoldan, zamandan ve hızdan kayıp vardır ·Basit makineler de iş veya enerjiden kesinlikle kazanç sağlanamaz Sadece iş kolaylığı sağlar · ·Kuvvet kazancı, yükün kuvvete oranı olarak ifade edilir · 1KALDIRAÇLAR Bir destek noktası etrafında dönebilen sağlam yapılı çubuktan oluşan düzeneğe kaldıraç denir Kaldıraçta, kuvvetin destek noktasına olan uzaklığına kuvvet kolu, yükün destek noktasına olan uzaklığına da yük kolu denir Bir kaldıraçta kuvvetten kazanmak için kuvvet kolunun, yük kolundan büyük olması gerekir böylelikle cisimler ağırlığından daha küçük kuvvetlerle dengede tutulabilirler a Çift taraflı kaldıraçlar: Destek noktası ortada kuvvet ve yükün farklı uçlarda olduğu kaldıraç tipidir Örnek olarak; tahterevalli, makas, eşit kollu terazi, keser, pense, kriko, karga burnu, yan keski, kerpeten Kuvvet x Kuvvet kolu = Yük x Yük kolu b Tek taraflı kaldıraçlar: Destek noktasının bir uçta olduğu kaldıraç tipidir 1)Yükün; kuvvet ile destek arasında olduğu kaldıraçlar; Fx = Py Örnek: el arabası, ceviz kıracağı, kürek 2)Kuvvet; yük ile destek arasında olan kaldıraçlar : Fx = Py Örnek: cımbız, maşa, tel zımba 2 MAKARALAR Makaralar da iş yaparken bir takım kolaylıklar sağlayan basit makinelerdendir Günlük yaşamda en fazla gördüğümüz şekliyle inşaatlarda harç, tuğla ve diğer yapı malzemelerini taşımak için kullanılmaktadır aSabit Makara bHareketli Makara: cPalangalar: 3 EĞİK DÜZLEM 4 VİDA Not: Girme miktarı(h) N ile a’ya bağlıdır F, P veya r ye bağlı değildir 5 ÇIKRIK Kuyu düzeneği, et kıyma makinesi, el matkabı, araba direksiyonu , kapı anahtarı gibi araçlar çıkrığa örnektir Silindirler çakışık, dönme sayısı ve yönü aynıdır 6 DİŞLİ ÇARKLAR Hareketin hızını yönünü ve yerini değiştirmek için kullanılan düzeneklerdir Dişlilerde çap ile diş sayısı doğru orantılıdır aÇakışık Eksenli: dönme yönü ve sayısı aynıdır bFarklı Eksenli : Dönme yönleri ve sayıları farklıdır 7 KASNAKLAR
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|