Beluçlar-Beluciler Etnik Grubu

Beluçlar-Beluciler Etnik Grubu




BELUÇLAR ya da BELUÇİLER,

Pakistan Belucistanı ile iran Belucistanı'nın
en önemli etnik grubu Gerçek Beluçlar (çünkü bu ad Belucistan halkının tümü için de kullanılmaktadır) birçok karma inanca ve yerel ibadet biçimine sahip olmalarına karşın, Sünniliğin hanefi kolundan olduklarını ileri sürerler

Nereden geldikleri tartışmalı olan Be-luçlarHalep Arapları'ndan olduklarına inanırlar Özellikle Türk -moğol fetihlerinin neden olduğu karmaşık göçler, onları önce Güney-Doğu iran çöllerine, daha sonra, XII ve XVII yy boyunca yaşadıkları indus çanağına itti Daha sonra ters yönde gelişen fetihler, Beluclar'ı bu kez de batıya sürükledi Bu göçler sırasında Beluçlar birçok yerli halkla kaynaştılar; bu halklardan biri de dravidce (Güney Hindistan dilleriyle akraba olan bir dil) konuşan Brahuiler'di

Bugün Brahuiler, Beluçlar'a tümüyle karışmış kabileler, kabile bölümleri ya da yalnız başına yaşayan gruplar oluştururlar Beluçlar deve ve koyun besleyen göçebelerdir Bu göçebe yaşamını Mekran'ın çorak ve ıssız yamaçları arasında, Umman denizi'nin kıyılarında, iç kısımlardaysa, aralıklı sıradağlar ve volkanik kütlelerle kesilmiş daha serin ve daha yağışlı yüksek yaylalarda sürdürürler XIX yy'ın sonuna değin yağmacılık amacıyla çok uzaklara giden Beluçlar, bu saldırganlıkları sayesinde geniş bir alana ya-yılabildiler Güney-Batı Afganistan'da, Kuzey-Doğu İran'da (Horasan), hatta Sovyet Türkmenistanı'nda beluç topluluklarına rastlanır

Bugün en önemlisi Rind Beluçları olmak üzere pek çok sayıda beluç kabilesi vardır Bu kabilelerde göçebelikle yerleşiklik arasındaki tüm aşamalar gözlenebilir Her kabilenin babasoylu ortak bir atası vardır Her kabile kalıtım yoluyla gelen bir şef ve yargı görevini yerine getiren, kuramsal olarak her soyun temsil edildiği bir kabile konseyi tarafından yönetilir Kan davası gütmek, konukseverlik ve aldatan eşin ölümle cezalandırılması erdemlilik kurallarıdır

Evlilikte kız tarafına başlık parası ödenir Erkekler ve kadınlar çoğu zaman birbirlerine düşman iki ayrı grup oluştururlar Yerleşik yaşamda evler, zenginlik derecesine göre, kurutulmuş balçıktan kale ya da kulübe, göçe-belikteyse kışın keçi kılından, yazın hasırdan çadırlar biçimindedir İktisadi faaliyetler koyun, keçi, deve ve sığır hayvancılığı, buğday, arpa, pirinç ve hurma tarımı, el sanatları ve kıyı balıkçılığından oluşur Hemen her kabile yazın yaylaya çıkar Beluçlar Brahmiler ve Paştular (ya da Palanlar) ile yapılan evlilikleri kabul ederler Köleliğin yakın bir tarihte (1952) kaldırılmış olmasına rağmen, Lori ve Jatlar gibi bazı halkları köle olarak kullanmaya devam ederler Pakistan'da yaşayan Beluçlar ulusal bağımsızlıklarını istemektedirler

• Edebiyat

Beluç edebiyatı sözlü bir edebiyat olarak doğdu ve XX yy'a kadar bu niteliğini sürdürdü Başlıca ürünleri arasında XV-XVI yy'lardaki savaşlar ve göçlerle ilgili kahramanlık destanları, öğretici şiirler, hikâye ve menkıbeler yer alıyordu Bunlardan ancak çok küçük bir bölümü halk ağzından derlendi ve yayımlandı Müslüman Beluçlar arasında, islam dini ilkelerini konu edinen, cennet ve cehennem tasvirlerine yer veren ayrı bir dinsel edebiyat oluştu Sözlü edebiyatın başlıca temsilcileri arasında Mir Şakir Han ile Cam Durrak yer alıyordu XX yy'da yetişen şairlerden en önemlileri Mulla Fazıl Rind, Mulla ibrahim, Nur Muhammed, Gürkan Nasır vb'dir Çağdaş beluç edebiyatı pakistan edebiyatının gelişme çizgisine bağlanmıştır