Japonyanın Başkenti Tokyo

Tokyo, Japonya'nın başkentidir Japonca'da Tôkyô(東京), tô (東 doğu) kyô (京 kent), yani kelime anlamı "doğuda başkent"dir Yüzölçümü 600 km² olup, 35,3 milyon nüfuslu megapol bir bölge olan Tokyo dünyanın en büyük kentidir Honşu Adasının orta kesiminde, Büyük Okyanusun bir girintisi olan Tokyo Körfezinin kıyısında, Sumida Nehrinin ağzında yer alır Tokyo'da kışlar oldukça ılık, yazlar ise sıcak ve nemli geçer



Tokyo'nun bugün bulunduğu bölgenin yerleşime açılması çok eskilere dayanır 6 yüzyılda Japonya'da kuvvetli bir imparatorluk idaresinin kurulmasından sonra Musaşi vilayetinin bir parçası oldu




Tokyo Körfezi kıyısında liman şehri Tokyo 19 yüzyıla kadar Edo ("haliç kapısı") adı ile tanınmıştı Edo kalesi 12 yüzyılda güçlü samuray klanı Edo ailesinin yurdu olarak Japon tarihine meydana geldi 1603'de Tokugava Şogunluğu kurucusu İeyasu Tokugava, Edo'yu şogun yönetiminin başkenti yaptı Şogunluk rejimi altında Edo Japonya'nın kürtürel ve ekonomik, politik alanında merkezine gelişti




1868'da Şogun yönetimine son veren Japon imparatoru, Kyoto'dan Edo kalesindeki eski şogun sarayına göç edip, eski başkent Kyoto'dan doğuda başkent olduğundan dolayı şehrin adı Tokyo'ya değişti




Tokyo 12 Eylül 1923'teki depremden büyük zarar gördü Depremden sonra şehir yeniden inşa edildi ve bu dönemde çevresinde banliyöler teşekkül etmeye başladı 20 yıl sonra II Dünya Savaşı'nda ABD uçakları tarafından ciddi bombardıman edilerek tekrar yıkıldı

Tokyo 1950'lerden sonra ülke ekonomisine paralel bir gelişme göstererek hızla büyüdü ve bugünkü seviyesine ulaştı




Şehrin merkezinde hendekler ve geniş bahçelerle çevrili İmparatorluk Sarayı yer alır Sarayın doğusunda, Japon iş dünyasının merkezi olarak nitelendirilen Maranouçi semti bulunur; kuzeydoğusunda ise pekçok üniversitenin ve basımevinin bulunduğu Kanda semti uzanır Resmi binalar sarayın güneyindeki Kasumigaseki semtinde toplanmıştır Milli parlamento binası ise Kasumigaseki'nin batısındadır Dünyaca meşhur bir alışveriş merkezi olan Ginza semti şehrin doğu kesimindedir Tokyo'nun mimarisi iki veya üç katlı ahşap evlerden, Meici döneminden kalma taş yapılara ve beton veya çelikten yapılmış gökdelenlere kadar değişen bir çeşitlilik gösterir Japonya'nın başlıca ibadet merkezi olan Meici Tapınağı bir milli abide olarak kabul edilir

Başlangıçta depreme karşı mukavim olsun diye binalar 30 metreyle sınırlandırılmış, fakat 1960'lardan sonra bu yüksekliği aşan depreme dayanıklı pekçok yeni bina inşa edilmiştir Bunların başlıcaları Mainiçi Yayınevi, Tokyo Katedrali, Milli Tiyatro ve Milletlerarası Ticaret Merkezidir

Şehiriçi ulaşım otobüs, metro ve kamuya veya özel sektöre ait elektrikli trenlerle sağlanır Tokyo'da biri iç seferler, diğeri dış seferlere tahsis edilen iki havaalanı vardır

Japonya'nın kültür merkezi olan Tokyo'da pekçok müze, kütüphane ve üniversite bulunur Ueno Parkında Tokyo Milli Müzesi, Milli Bilim Müzesi, Hayvanat Bahçesi ve Batı Sanatı Milli Müzesi yer alır Japonya'daki üniversite ve yüksekokulların büyük bölümü Tokyo'dadır Tokyo Üniversitesi dışındaki başlıca milli yükseköğretim kurumları Tokyo Teknoloji Enstitüsü, Hitotsubaşi Üniversitesi ve Tokyo Güzel Sanatlar Üniversitesidir Özel üniversitelerin en meşhurları da Vaseda ve Keio üniversiteleridir

Tokyo-Tarihi-Ekonomisi



Japonya'nın başkenti olan Tokyo, dünyanın en büyük kentlerinden biridir Tokyo, kendi adını taşıyan körfezin batı kıyısındaki Kavasaki ve Yokohama ile birlikte, gökdelenleri, alışveriş merkezleri, bankaları, fabrikalarıyla geniş bir sanayi, ticaret ve bankacılık bölgesinin içinde yer alır Tokyo Körfezi, Japonya'yı oluşturan dört adadanen büyüğü olan Honşu'nun (Hondo) güneyin-dedir Tokyo'yu Önemli bir kent yapan başlıca üç öğe, doğal yapısı, deniz kıyısında kurulmuş olması ve bir imparatorluk başkenti olarak tarihteki rolüdür

Dağlık bir ülke olan Japonya'da engebesiz bölge çok azdır; bu nedenle düzlüklerde nüfus çok yoğundur Ja-ponya'daki en geniş düzlük Tokyo'yu çevreleyen ovadır Bu ovada yetiştirilen zengin tarım ürünleri Tokyo üzerinden Japonya'nın öbür bölgelerine gönderilir Japonya'nın demiryolu ağının merkezi Tokyo'dur Tokyo'dan ülkenin her yanına trenle gidilebilir Nüfusun yaklaşık beşte biri kenti çevreleyen bereketli ovada yaşar Bu işgücü bolluğu Tokyo'yu sanayi için çok elverişli bir duruma getirmiştir Tokyo aynı zamanda önemli bir deniz ulaşım merkezidir

Tokyo Körfezi büyük okyanus gemilerinin yanaşamayacağı kadar sığ olduğu için, büyük gemiler körfezin ağzına 32 km daha yakın olan Yokohama limanına yanaşır Yükler Yokohama'da boşaltılır ve körfez yoluyla Tokyo'ya gidecek mavnalara yüklenir Kentteki sanayi kuruluşlarının gereksinim duyduğu kömür, petrol ve pamuk gibi hammaddeler Tokyo'ya bu yolla ulaştırılır Bugün Tokyo'nun bulunduğu bölgede ta-rihöncesine ait bir yerleşme olduğu biliniyorsa da, kent bugünkü konumunu oldukça geç bir tarihte aldı Kent merkezinde, günümüzde imparatorluk sarayının bulunduğu yerde bir zamanlar Edo (ya da Yedo) Şatosu vardı

Edo Şatosu'nda 1868'e kadar ülkenin askeri yöneticileri olan şogunlar yaşardı 1868'de İmparator Meici şogunluğu kaldırdı ve yönetim merkezini eski başkent Kyoto'dan Edo'ya taşıdı (bak KYOTO) Edo, "doğunun başkenti" anlamına gelen Tokyo adı verilerek başkent yapıldı Eylül 1923'teki şiddetli deprem ve ardından çıkan yangın Tokyo'nun kıyıdaki ticaret merkezine büyük zarar verdi Bu bölüm modern batı mimarlığından esinlenilerek geniş caddeler ve yüksek beton yapılarla yeniden yapıldı Ne var ki, II Dünya Savaşı (1939-45) sırasında ABD uçaklarının bombardımanlarıyla bir kez daha yıkıldı Savaş sona erdiğinde Tokyo'nun yarısı yıkılmıştı

Kentten kırsal alanlara göçenler, planlı yollar ve yapılar bitmeden geri döndü Sonuçta, hızla büyüyen Tokyo dünyanın en kalabalık kentlerinden biri durumuna geldi Kentin bazı bölümleri, sanayi kuruluşlarına ve konutlara alan açmak için yeniden düzenlendi Tokyo geniş caddeleri, depreme dayanıklı yapıları ve büyük mağazalarıyla geniş ve modern bir kent görünümüne kavuştu Tokyo'da Ueno, Şiba ve Hibiya parkları gibi birkaç güzel park varsa da, yeşil alanlar yeterli değildir Kentin bazı bölümleri çok kalabalıktır Yoğun yağışlardan sonra kuzeydeki Sumida Irmağı çevresinde bulunan alçak düzlükleri su basar Tokyo Körfezi'nin suları ve kentin içinden geçen akarsular sanayi atıklarıyla kirletilmektedir Hava kirliliği de ayrı bir sorundur

Kentin başlıca ürünleri arasında elektrikli ve elektronik eşyalar, fotoğraf ve sinema makineleri ile video aygıtları ve motorlu taşıtlar sayılabilir Güneyde yer alan Kavasa-ki-Yokohama bölgesinde petrol arıtımı, gemi, makine yapımı ve kimya sanayisi gibi ağır sanayiler yoğunlaşmıştır Tokyo, özellikle de kentin eğlence bölgesi Ginza geceleri çok renklidir Dünyaca ünlü bir alışveriş merkezi olan Ginza, tiyatroları, otelleri, lokantaları ve ünlü Tokyo Kulesi ile turistlerin ilgisini çeker

Ülkenin en büyük kültür merkezi olan Tokyo'da çok sayıda müze ve kütüphane vardır Tokyo Üniversite-si'ne bağlı Doğu Kültürü Enstitüsü de buradadır Tokyo'da metro ve elektrikli trenlerle sağlanan hızlı bir taşımacılık sistemi vardır Bununla birlikte, her gün milyonlarca kişi Tokyo'nun merkezindeki işyerlerine gittiğinden trafik sıkışıklığı başlıca sorunlardan biridir Japonya'nın dört bir yanından pek çok insan Tokyo'ya çalışmaya ve okumaya gelir Nüfus 1945'ten bu yana yılda 300 bin dolayında artmaktadır Tokyo'nun nüfusu yaklaşık 8323699'dur (1988)