Transistor Nedir?

Transistor Nedir?



Küçük bir elektronik aygıttır; elektrik sinyallerini yükseltebilir, denetleyebilir ve üretebilir Termoiyonik lamba ya da kısaca lamba denen elektron tüpünün yerini alan transistörler çok daha küçük, daha uzun ömürlü ve daha ucuzdur Transistor, elektronik çağını başlatan en önemli buluştur Transistoru 1948'de geliştiren ABD'li mühendisler John Bardeen (doğumu 1908), Walter H Brattain (1902-87), ve "William B Shockley (1910-89) bu buluşları nedeniyle 1956 Nobel Fizik Ödülü'nü paylaşmışlardır Transistor, silisyum ve germanyum gibi yaniletken bir maddeden yapılır Transistör-İer elektronik sanayisinde, örneğin televizyon alıcılarının, hi-fi ses sistemlerinin, işitme aygıtlarının ve daha da önemlisi bilgisayarların yapımında kullanılır Bugün tekil transistörlerin yerini tümleşik devreler almaktadır; tümleşik devrelerde, çip ya da yonga denen çok küçük ve ince bir yarıiletken madde diliminin üzerinde oluşturulmuş binlerce transistor ve başka elektronik devre elemanı bulunur

Transistör nedir, tarihi nedir, ne işe yarar, yapısı nasıldır?






Geçirgeç veya transistör, yarı iletken malzemeden yapılmış elektronik devre elemanıdır Transistörler elektronik cihazların temel yapı taşlarındandır Günlük hayatta kullanılan elektronik cihazlarda birkaç taneden birkaç milyara varan sayıda transistör bulunabilir İntel'in 2009 yılında piyasaya sürmeyi planladığı 32 nm boyutunda son teknoloji ürünü bellek yongalarında 1,9 milyar adet transistör bulunacaktır


Transistörün Tarihçesi;

Elektron lambaları ilk defa 1906'da Londra Üniversite Kolejinde [[]] tarafından uygulama sahasına konulmuştur 1925'te Lilien Field ve 1938'de Hilsch ve Pohl tarafından, lambaların yerine geçecek bir katı amplifikatör elemanı bulma konusunda başarısızlıkla sonuçlanan bazı denemeler yapılmıştır Çalışmaların amacı, lambalarda olduğu gibi katılarda da elektrostatik alan etkisi ile elektron akışını sağlamaktı Daha sonraları bu çalışmalar bugünkü transistörlerin temelini teşkil etmiştir
1931-1940 yılları katı maddeler elektroniği hakkında daha ziyade teorik çalışmalar devri olmuştur Bu sahada isimleri en çok duyulanlar, L Brillouin, A H Wilson, J C Slater, F Seitz ve W Schottky'dir


Yıl 1948, Walter H Brattain ve John Bardeen kristal redresör yapmak için Bell laboratuarlarında çalışıyorlar Esas olarak yapılan; çeşitli kristallere temas eden bir ‘catwhisker’ in tek yönde iletken, diğer yönde büyük bir direnç göstermesi ile ilgili bir çalışmadır Deneyler sırasında Germanyum kristalinin ters akıma daha çok direnç gösterdiği ve daha iyi bir doğrultma işlemi yaptığı gözlemlendi ve böylece germanyum redresörler ortaya çıktı


Brattain ve Bardeen germanyum redresör ile yaptıkları deneylerde, germanyum kristali üzerindeki serbest elektron yoğunluğunun, redresörün her iki yöndeki karakteristiğine olan tesirini incelediler ve bu sırada, catwhisker'e yakın bir başka kontak daha yaparak deneylerini sürdürdüler Bu sırada ikinci whisker de akım şiddetlenmesinin farkına vardılar ve elektronik tarihinin bir dönüm noktasına tekabül eden transistör böylece keşfedilmiş oldu


Adını 'Transfer – Resistor' yani taşıyıcı direnç kelimesinden alan transistör'ün geliştirilmesine daha sonra William Shockley de katıldı ve bu üçlü 1956 yılı nobel fizik ödülüne layık görüldüler


İlk yapılan transistörler 'Nokta Kontaklı' transistörlerdi Nokta kontaklı transistörler, iki whisker'li bir kristal diyottan ibarettir Kristale 'Base', whiskerlerden birine 'Emitter' diğerine de 'Collector' adı verilir Bu transistörlerde N tipi Germanyum kristali base olarak kullanılmıştır


Whiskerler fosforlu bronzdan yapılır, daha doğrusu yapılırdı, bu transistörler artık müzelerde veya eski amatörlerin nostaljik malzeme kutularında bulunurlar
Her iki whisker birbirine çok yakındır ve uçları kıvrık bir yay gibidir, bu kıvrık yay gibi olması nedeni ile kristale birkaç gramlık bir basınç uygular ve bu sayede sabit dururlar Yani, yalnız temas vardır


Bu transistörlerin Ge kristalleri 05 mm kalınlığında ve 1 - 15 mm eninde parçalardır Whisker arası mesafe ise milimetrenin yüzde 3'ü yüzde 5'i kadardır
Bu ilk transistörler PNP tipinde idi, yani kristal N tipi Whiskerler P tipi idi
Daha sonraları 'Yüzey Temaslı' transistörler yapıldı Bu transistörler PNP veya NPN olacak şekilde üç kristal parçası birbirine yapıştırılarak imal edildiler Yüzey temaslı transistörlerin yapılması ile silisyum transistörler piyasaya çıktı, daha sonraları transistörler kocaman bir aile oluşturdular ve sayıları oldukça arttı

Yapısı;

Transistör iki eklemli üç bölgeli bir devre elemanı olup iki ana çeşittir

• -NPN
• -PNP