Trajedi Nedir?

Trajedi Nedir?



Geniş anlamıyla trajedi, insanın çektiği acılan anlatan, mutsuz bir sonla ve çoğunlukla ölümle biten bir öykü ya da olaydır Edebiyat terimi olarak ise, Eski Yunan'daki dinsel törenlerden doğarak gelişen bir tiyatro oyunu türü anlamına gelir Trajedi ve komedi, tiyatro sanatının iki ayrı dalıdır Daha ayrıntılı bilgi için KOMEDİ maddesine, tiyatro sanatının gelişimi için de TİYATRO SANATI maddesine başvurabilirsiniz "Trajedi" sözcüğünün kökeni pek bilinmemektedir Büyük bir olasılıkla "keçi şarkısı" anlamına gelen iki Yunanca sözcükten türemiştir

Eski Yunan oyunlarında şiirleri okuyan koro üyeleri keçi postu giyerlerdi Dinsel törenlerde keçiler tann Dionysos'a kurban edilir ve tiyatro yazarlanna da ödül olarak verilirdi Yunan trajedi yazarlarının amacı, çağdaş anlamda bir gösteri düzenlemek değildi Bu trajediler izleyicilerin hepsince bilinen tann-lara ve kahramanlara ilişkin söylenceleri konu alırdı Yazarlar söylencelere yeni açıklamalar getirmeye, böylece izleyicilerin tann ve devlet yasalannı daha iyi anlamalanna çalışırlardı Trajedinin temelinde, bireylerin yazgılannı etkileyecek seçimleri yapmakta özgür oldukları inancı vardır




Trajedi türünde yazılmış bir oyunda bu seçim genellikle dinsel yasalar ile toplum kurallan arasındadır İnsanın kişiliğindeki kusur onu yanlış seçim yapmaya zorladığında trajedi ortaya çıkar Bu da kahramanın acı çekmesine ve genellikle ölüme yol açar Eski Yunanlı düşünür Aristo {bak Aristo) Poetika adlı yapıtında trajediyi tanımlayan ilk kişidir Aristo trajedide olay örgüsünün kişilerden daha önemli olduğunu ileri sürmüştür Aristo'ya göre trajedinin yüce bir amacı vardır Bu da kahramanın çektiği acıyı göstermek değil, izleyicilerin kendi benliklerini tanımalannı sağlamaktır İzleyiciler acıma ve korku duygulannı yaşayarak kendi benliklerini tanırlar 19 yüzyılın sonuna kadar trajedilerin çoğu koşuk biçiminde yazılırdı Ritim ve uyağın trajedi yazarının ortaya koyduğu durumun ciddiliğine katkıda bulunduğu düşünülürdü

Kaleme alınmış en büyük trajediler, içerdikleri dilin güzelliğiyle dikkat çeker Batı edebiyatında trajedinin dört "altın" çağı vardır Bunlardan birincisi İÖ 5 yüzyılda Eski Yunan'da; ikincisi 16 yüzyılda İngiltere ve İspanya'da yaşandı Bu dönemin trajedi yazarlan, acı çekmenin insanın kişiliğini nasıl geliştirdiğini göstermeyi amaçlıyorlardı Trajedinin üçüncü büyük çağı ise 17 yüzyılda Fransa'da yaşandı Bu dönemde yazarlar kaleme aldıkları oyunlarda Eski Yunan trajedilerini örnek aldılar Yazılan oyunlann çoğu kahramanın aşk ve onur arasındaki ikilemini ele aldığından, bunlar aşk ve onur trajedileri olarak adlandırılır Trajedinin dördüncü büyük çağı ise Avrupa ve ABD'de 19 yüzyılın sonu ve 20 yüzyılın başında yaşandı