Hein Rich Schliemann(1822-1890) - Alman Arkeolog

Hein rich Schliemann(1822-1890) - Alman Arkeolog




Hein rich Schliemann(1822-1890), Homeros destanlarında adı geçen Eski Truva kentini ortaya çıkaran Alman arkeologdur Almanya'da yoksul bir papazın oğlu olarak dünyaya geldi Gençliğinde Hollanda'ya yerleşti Yabancı dil öğrenmekte yetenekli olan Schliemann, kendi çabasıyla Türkçe, Çince ve Arapça'nın yanı sıra Avrupa dillerinin birçoğunu öğrendi




Bildiği dillerin de yardımıyla uluslararası ticarette sivrildi Bir süre Rusya'da kalarak kendi işini kurdu Kırım Savaşı sırasında büyük bir servet edindi

Schliemann daha sonra California'ya gitti Yeni girişimlerle zenginliğini artırdıve ABD yurttaşı oldu Çocukluğundan beri Eski Yunanlı ozan Homeros'un büyük destanı İlyadd' ya hayrandı ve kitapta sözü edilen Truva kentinin gerçekten var olduğuna inanıyordu Truva'nın Çanakkale'de olabileceği varsayımıyla, Çanakkale'nin Hisarlık Tepesi'nde kazıya başladı Burada üst üste kurulmuş dört kentin kalıntılarını buldu Schliemann İlyadd' da adı geçen Truva'nın en altta olması gerektiğini düşünüyordu Bu yüzden üst katları özen göstermeden kazdı ve en alt kata ulaşan büyük ve derin bir çukur açtı 1873'te, çok eskiden gömülmüş altın eşyalardan oluşan bir hazine buldu ve Homeros'un sözünü ettiği Truva'yı bulduğunu sandı Gerçekte, bulduğu hazine çok daha eski bir uygarlığa aitti {bak Truva)

Schliemann "Priamos'un Hazinesi" adını verdiği bu hazineyi Türkiye dışına kaçırdı Sonraki yıl Truva kazılarına yeniden başlamak istediyse de Osmanlı hükümetinden izin alamadı Aynca devletin payını vermeden eski eserleri yurtdışına çıkardığı için hakkında dava açıldı Bu yüzden Yunanistan'a geçerek orada kazılara başladı
Schliemann 1878'den başlayarak Truva'da üç kazı daha yaptı İlk Truva kazısını karısıyla yürütmüştü; sonrakilerde ise mimar ve bilim adamlarıyla birlikte çalıştı Böylece kazılar daha sistemli bir biçimde yürütüldü

Schliemann, o güne kadar var olmadığı düşünülen Truva'yı ve aynı yerde daha eski bir Tunç Çağı yerleşmesini keşfetti Miken uygarlığını ortaya çıkaran da odur
Schliemann bir yandan kazılarında kullandığı yöntem yüzünden eleştirilirken, öte yandan arkeolojiye yaptığı katkılar nedeniyle öncü kabul edilir Schliemann 1868'den başlayarak arkeolojik bulguları üzerine çeşitli kitaplar da yazdı 1875'te yayımlanan Troja und seine Ruinen ("Truva ve Kalıntıları") en tanınmış kitabıdır
SCHONBERG, Arnold-Avusturyalı besteci

Avusturyalı besteci Arnold Franz Walter Schönberg(1874-1951) bütünüyle yeni bir müzik besteleme yöntemi geliştirerek 20 yüzyıl müziğini köklü biçimde etkilemiştir Geliştirdiği sistem, dizi sel sistem ve 12 ton (ya da 12 nota) sistemi olarak bilinir 12 notanın her birine eşit ağırlık tanıyan bu yönteme verilen bir başka ad da, Yunanca'dan türetilen dodekafonik sistemdir Schönberg geliştirdiği bu yeni yöntemle geleneksel melodi ve armoni anlayışını köklü bir şekilde değiştirerek müzikte bir devrim yaratmıştır, {bak ARMONİ)

Viyana'da doğan Schönberg bir Yahudi ailesinin en büyük oğluydu Sekiz yaşında keman çalmaya, dokuz yaşına basmadan keman için küçük parçalar bestelemeye başladı Müzik kuramını ansiklopedilerden ve kitaplardan kendi kendine öğrendi 20 yaşında Viyanalı orkestra şefi Alexander von Zem linsky'den armoni, kontrpuan ve kompozisyon dersleri almaya başladı
Bestecinin yapıtları genellikle üç döneme ayrılır Tonal dönem, atonal dönem, 12 ton müziği dönemi

Schönberg'in ilk yapıtları Brahms'ın ve Wagner'in etkilerini taşıyordu Bu dönemdeki yapıtlarının en önemlisi, 1899'da bestelediği Aydınlanan Gece adlı yaylı çalgılar altılısıy dı Bunu, 1900'de başladığı ama 1913'e kadar seslendirilmeyen, koro ve orkestra için yazdığı Gurrelieder adlı şarkılar, Pelleas ve Meli sande (1902-03) adlı senfonik şiir; Re Minör Birinci Yaylı Çalgılar Dörtlüsü (1904) ve Mi Majör Oda Senfonisi (1906) izledi
Besteciliğin yanı sıra müzik öğretmenliği de yapan Schönberg, 1904'te Alban Berg ve Anton von Webern'e ders vermeye başladı Schönberg ilk yapıtlarını Geç Romantik dönemin zengin tonal dilini kullanarak bestelemişti Tonal sistemle artık daha ileri gidilemeyeceğini düşünen sanatçı, 1909'da tonaliteden bütünüyle yoksun olan (atonal) ilk bestesi Opus 11 Piyano İçin Üç Parça'yı yazdı

Schönberg 1911'den 1915'e kadar Berlin'de çalıştı I Dünya Savaşı sırasında Viyana'ya döndüğünde askere alındı 1917'de sağlık sorunları nedeniyle ordudan ayrıldı Savaş yıllarında çok az beste yaptı O dönemin başlıca atonal besteleri soprano ve orkestra için tek kişilik sahne oyunları Beklenti (1909), Uğurlu El (1913) ve Pierrot Lunaire (1912) ile 1917'de başlayıp bitiremediği Yakub'un Merdiveni Oratoryosu'dur
Atonal dönem yapıtlarının yapısal bir temelden yoksun oluşundan kaygı duyan Schönberg, üçüncü dönem yapıtlarına damgasını vuran 12 ton tekniğini geliştirdi
12 ton müziğinin ilk örneği olan Opus 25 Piyano Süitfni 1921'de yazdı O tarihten sonra bu yöntemi tüm konçertolarında ve başyapıtı sayılan, bitiremediği Musa ve Harun operasında da kullandı




Schönberg 1925'te Prusya Sanat Akademi si'nde öğretmenlik yapmak üzere Berlin'e döndü Ne var ki, Nazizm'in yükseldiği bu dönemde Yahudi olduğu gerekçesiyle görevinden uzaklaştırıldı 1933'te ABD'ye göç etti Müzik çalışmalarının yanı sıra Los Ange les'te California Üniversitesi'nde ders verdi

Schönberg o zamana kadar geçerliliğini koruyan geleneksel armoni, melodi ve tonalite kurallarının yetersizliğini görmüş ve geliştirdiği 12 ton sistemiyle yeni bir müzik dili oluşturmuştu Ama, müzik anlayışı yaşadığı dönemde pek anlaşılamadığı için yapıtları oldukça sert eleştirilere uğradı

Schönberg müzik dünyasına, besteleriyle olduğu kadar, başta 1911'de yazmış olduğu Harmonielehre ("Armoni Kuramı") olmak üzere, müzik estetiği konusundaki kuramsal yapıtlarıyla da önemli katkılarda bulundu Yazıldıkları dönemin müzik beğenisini zorlayan birçok yapıtını çoğu zaman makale ve mektuplarıyla savunmak durumunda kaldı




12 ton tekniğini geniş biçimde uyguladığı üçüncü döneminde zaman zaman Yaylı Çalgılar Orkestrası İçin Süit (1934), Opus 40 Org İçin Bir Resitatif Üzerine Çeşitlemeler (1940) ve Opus 43 Bando İçin Tema ve Çeşitlemeler (1943) gibi tonal besteler de yaptı Müzik dünyasında önemi ve büyüklüğü artık kabul edilmiş olan Schönberg'in yapıtlarına dinleyicilerin büyük çoğunluğunun hâlâ alışma sürecinde olduğu söylenebilir