Akinwande Oluwole Soyinka -Nijeryalı Yazar

Akinwande Oluwole Soyinka -Nijeryalı Yazar





Akinwande Oluwole Soyinka (doğumu 1934) 1986 Nobel Edebiyat Odülü'nü alanNijeryalı oyun yazarı, şair, romancı ve eleştirmen Wole Soyinka, yapıtlarını İngilizce yazar
Yoruba kabilesinden olan Soyinka öğrenimine İbadan'da başladı Burada devlet okul-larında orta ye yükseköğrenimini tamamladıktan sonra İngiltere'de Leeds Üniversitesi' ne giderek İngiliz Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi İngiltere'de eğitimini bitirerek Nijerya'ya dönen Soyinka burada, sonradan Orisun Tiyatrosu adını alacak olan 1960 Maskları adlı ulusal bir tiyatro kurdu

1960-64 arasında Black Orpheus adlı bir edebiyat dergisinin yayın yönetmenliğini üstlenen Soyinka 1960'tan sonra edebiyat ve tiyatro dersleri verdi Bu arada Nijerya'nın İbadan, İfe ve Lagos kentlerindeki üniversitelerde tiyatro topluluklarını yönetti

Soyinka oyun yazarı olarak değişik konulan işledi Bağımsızlığını kazanan Nijerya'nın doğuşu, genç Nijerya Devleti'nin yönetim aksaklıktan, batılılaştıkları için kendilerini ayrıcalıklı sayan öğretmenler, cemaatlerini sömürerek kazanç sağlayan din adamları gibi konulan eleştirici ve alaycı bir dille, gülmece anlayışı içinde yazdı

1959'da sahnelenen The Lion and the Jewel (1963; "Asları ve Mücevher"), The Trials of Brother Jero (1960; "Rahip Jero'nun Çilesi"), A Dance of the Forests (1963; "Ormanların Dansı"), Jero's -morphosis (1972; "Jero'nun Değişimi") bu tür oyunlardandır The Strong Breed (1963; "Güçlü Soy") ve Kongi's Harvest (1965; "Kongi'nin Hasadı") gibi oyunlarında ise Afrika'daki baskıcı yönetimleri eleştirdi ya da Nijerya'nın toplumsal yaşamındaki aksaklıklar karşısında duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirdi Soyinka oyunlarında batı tiyatrosunun bazı teknikleri ile Yoruba folkloru ve dininde yerleşmiş konulan ve tiyatro tekniklerini ustaca bağdaştırır Oyunlarında Sembolist (Simgeci) bir anlatım, geriye dönüşler ve ustaca kurgularımış zengin bir dramatik yapı vardır Yapıtlarında usta bir gülmece ve yerginin yanı sıra şiirsel bir anlatım göze çarpar

Soyinka ilk romanını 1965'te yayımladı The Interpreters ("Yorumcular") adlı bu romanında yazar, kendilerine çevrelerindeki dünyanın içinde yer arayan bir grup genç aydını anlatır İkinci romanı Season of Anomy ("Aykırılık Mevsimi") 1973'te yayımlandı Şiirlerini ise Idanre and Other Poems (1967; "Idanre ve Öbür Şiirler") ile Poems from Prison (1969; "Hapishaneden Şiirler") adlı kitaplarında topladı İkinci şiir kitabındaki şiirlerinin büyük bölümünü Biafra'nın Nijerya'dan ayrılması için çalıştığı gerekçesiyle hapse atıldığı 1967-69 arasında yazdı





Hapishanede geçirdiği yılları ve tutuklarıışıysa The Man Died (1972; "Adam Öldü") adlı yapıtında dile getirdi Soyinka'nın birçok yapıtı başta ABD olmak üzere batı ülkelerinde sahneye konmuştur Bunlardan, ilk kez 1975'te sergilenen ve Yoruba toplumunun geleneksel değerleriyle sömürge yönetiminin değerleri arasındaki çatışmayı ele alanDeath and the King's Horseman ("Ölüm ve Kralın Atlısı") ABD'de çok beğenilmiştir