Bin Yıl öncesinin İstanbul Kadını

Bin yıl öncesinin İstanbul kadını

Yenikapı kazılarında bulunan iskeletleri inceleyen uzmanların ulaştığı sonuçlar, İstanbul’da günümüzden yaklaşık bin yıl önce yaşayan Bizanslıların yaşamlarını gün ışığına çıkardı



Buluntular Bizans döneminde yaşayan insan tipinin belirlenmesini sağladı Yapılan yüzlendirme işlemleri, Bizanslıların deniz mahsulleri ile beslenen sağlıklı bir toplum olduğunu gösterdi Yapılan işlemlerden sonra bin yıl önce yaşamış İstanbullu kadının prototipi de ortaya çıktı

Marmaray projesi inşaatı sırasında çıkan arkeolojik buluntular üzerine Yenikapı’da başlayan kazı, Bizans döneminde yaşayan insan tipini de ortaya çıkardı Kazı alanında bulunan iskeletlerde yapılan kimliklendirme ve yüzlendirme işlemleri, 1200-1300 yıllarında yaşayan Bizanslıların ağırlıklı olarak deniz mahsulleri ile beslenen sağlıklı bir toplum olduğunu gösterdi Yaş ortalaması ise sağlıklı beslenmeye karşın 1376 olarak hesaplandı Ortalamanın bu kadar düşük olmasının nedeni ise çocuk ölümlerinin fazlalığı Orta boylu olan Bizanslılara ait iskeletlerde yapılan incelemeler, o dönemde beyin ameliyatı yapılabildiğini ve kansere rastlanabildiğini ortaya koydu

Çocuk ölümleri


Genel Cerrahi Uzmanı Op Dr Mehmet Görgülü’nün İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitütüsü’nde yaptığı “Bi-zanslıların Adli Paleodemografisi” konulu adli bilimler doktorası 3 yıllık bir çalışmanın sonunda tamamlandı Yenikapı kazılarında bulunan 177 kişiye ait iskeleti inceleyen Görgülü’nün ulaştığı sonuçlar, İstanbul’da günümüzden yaklaşık bin yıl önce yaşayan Bizanslıların yaşamlarına ilişkin bilgileri ilk kez gün ışığına çıkardı Görgülü, iskeletler üzerinde yaş, boy, cinsiyet ve ırk özelliklerini saptayarak kimliklendirme çalışmasını tamamlandıktan sonra Adli Tıp Uzmanı Dr Sadi Çağdır da yüzlendirme işlemi yaptı Ve bin yıl önce yaşamış Bizanslı bir kadının prototipi ortaya çıktı Görgülü, yaş ortalamasını 1376 olarak hesapladıklarını belirterek bunun nedenini de şöyle anlattı:


“Ortalamanın bu kadar düşük olması çocuk ölümlerinin fazla olduğunu ortaya koyuyor 10 yaşına ulaşma oranı yüzde 50 civarında 5 yaş altı ölümler fazla Genelde beslenme koşullarının iyi olduğunu düşünürsek tedavi yöntemlerinin de gelişmemiş olması nedeniyle basit enfeksiyonlardan öldüklerini düşünüyoruz 60 yaşına ulaşma oranı da yüzde 1 civarında”

Kadın nüfusu fazla

Bulunan kadın iskelet sayısının erkeklere oranla daha fazla olduğuna dikkat çeken Görgülü, bunu da savaş koşullarına bağladı Görgülü, genelde orta boylu olan Bizanslılar’da kadınların boy ortalamasının 155 cm, erkeklerin ise 169 cm olduğunu kaydetti
Görgülü, Akdeniz tipi beslenme biçimini benimsedikleri için de kilo sorunu yaşamadıklarını düşündüklerini, omurgalarda tespit ettikleri kireçlenmenin de ağır işçilik yaptıklarını ortaya koyduğunu kaydetti

Beyin ameliyatı

O dönem yaşanan Bizanslıların tıp konusunda gelişmiş bir toplum olduğunu belirten Görgülü şu örnekleri verdi:


“2 kafatasında delik tespit ettik Bunlar sonradan olmuş delikler değildi, yaşarken olmuşlardı Buna trepanasyon (baş delgi ameliyatı) diyoruz Eski Anadolu’da özel bir aletle kafa delinirdi Cin çıkarmak ya da kafa ile ilgili hastalıkları tedavi etmek için kullanılırdı bu yöntem Bizans’ta bu alışkanlığın ne kadar yaygın olduğunu bilmiyoruz ama 2 kafatasında beyin ameliyatı yapılmış Başka bir iskelette çok iyi iyileşmiş bir kol kırığı gördük Muhtemelen atel denilen yarım alçı ile çok iyi tedavi edilmiş”
Görgülü, önümüzdeki yıl bir iskeleti tamamen yüzlendirerek ve döneme uygun giydirerek Arkeoloji Müzesi’nde sergileyeceklerini de sözlerine ekledi
cumhuriyet