Su Enerjisi-Hidroelektrik Enerji Santralları

Su Enerjisi-Hidroelektrik Enerji Santralları





Bir hidroelektrik enerji santralı ya bol yağmur alanbir dağlık bölgede ya da bir ırmağın vadisinde kurulur Birinci durumda, yamaçlarla kuşatılmış, olabildiğince geniş bir alarıdaki suların akaçlandığı yüksek bir kesimde bir su toplama alanı kurulur Akaçlama havzası da denen bu su toplama alanında çoğu kez bir göl bulunur Su toplama alanının çıkışı bir baraj yapılarak kapatılır Bu baraj havzadaki gölün büyüklüğünü önemli ölçüde artırır

Su baraj tabanından tüneller ya da borularla enerji santralına alınır Suyu enerji santralındaki türbinlere ulaştıran borulara cebri boru denir Cebri borular genellikle çelikten yapılır ve çok dayanıklıdır Çünkü, cebri borudaki su basıncı, düşme yüksekliğine ve bundan doğan çarpma şiddetine bağlı olarak çok yüksek bir değerde olabilir ve dayanıklılığı yeterli olmayan herhangi bir boruyu patlatabilir Bugüne kadar uygulamada kullanılanen büyük düşme yüksekliği 1650 metredir; bu yükseklikten düşen su cebri boru yüzeyinde milimetre kareye 1,5 kilogramın üzerinde bir basınç yaratır Öte yandan, genellikle tepelerin ve dağların içinden açılması gereken tüneller, iç duvarları beton ya da çelikle kaplanarak daha sağlam duruma getirilir



Türbin durdurulduğunda, türbinin bağlı olduğu cebri borudaki basıncın aniden yükselerek borunun patlamasına yol açmasını önlemek için su alma sistemine denge bacası denen taşma boruları eklenebilir Üst uçları baraj gölündeki su düzeyinin üzerine kadar çıkan denge bacalarımn tepeleri açıktır Denge bacalangenellikle cebri boruların tepesine bağlanır

Santral binası, türbinlerden geçen suyun akabileceği bir akarsu yatağının ya da gölün yakınında, uygun olan en alçak yerde yapılır Türbinlerden çıkan suyun döküldüğü kanala çıkış kanalı denir

Eğer bir jeneratöre elektrik bağlanırsa, jeneratör bir elektrik motoru gibi çalışabilir ve bağlı bulunduğu türbini döndürebilir; bu durumda türbin pompa işlevi görür Pompalı depolama sistemlerinde, elektrik tüketiminin düşük, yani yükün az olduğu saatlerde jeneratörler elektrik şebekesinden beslenerek motor gibi çalıştırılır ve su daha alçak düzeydeki bir göletten daha yüksek düzeydeki bir gölete pompalanır Yükün yüksek olduğu saatlerde ise bu kez yüksekteki gölette depolanan su kullanılarak, türbin-jeneratör grupları çalıştırılır ve yeniden elektrik üretimine geçilir