Şengül Şirin
|
Belçika-tarihi-tarım Ve Sanayi-kentler Ve Halk
Belçika-tarihi-tarım ve sanayi-kentler ve halk

Belçika; Avrupa'nın en küçük ülkelerinden biridir Güneybatıda Fransa, doğuda Almanya Federal Cumhuriyeti ile Lüksemburg, kuzeyde Hollanda arasında yer alır Kuzey Denizi'ne dar bir kıyı ile açilan Belçika, Avrupa'nın en yoğun nüfuslu ve en çok sanayileşmiş ülkelerinden biridir
Belçika alçak bir düzlük üzerindedir Bu düzlüğü, kaynaklarını Fransa'dan alan üç ırmak sular: Schelde, Sambre ve Meuse (Maaş) Bu üç ırmak karmaşık bir suyolları sisteminin ana kollarıdır Schelde, Belçika' nın batısındaki basık Flarıdre Ovası'm suladıktan sonra Hollanda'nın güney ucundan Kuzey Denizi'ne dökülür Fransa'dan doğan Sambre, yarı yolda Belçika'ya girer, engebeli bir kömür alanından geçer ve Namur'da Meuse Irmağı ile birleşir Meuse ise, kuzeydoğuya doğru doğal güzelliğini koruyan birkırsal alan içinden akar, Liege'den geçerek Hollanda sınırının bir bölümünü oluşturur Meuse'ün güneyinde Ardenler'deki tepeler yer alır Ağaçlık, bataklık ve yosundan bitki örtüsüyle bu kesim, sınır komşusu Federal Almanya ile benzerlik gösterir
Tarım ve Sanayi
Belçika'nın büyük bir bölümünde çiftçilik yapılır Bereketli orta ova topraklarının kuzeyinde yulaf, çavdar ve patates yetiştirilir; bu ürünlerin bir bölümü dışarıya satılır Güneyde ise buğday ve şekerpancarı tarımı yapılır Çiftliklerde ayrıca çok sayıda sığır, domuz, koyun ve at beslenir
Belçika topraklarında tarımsal üretim çok yoğundur Ne var ki, geçmişte ülkenin asıl zenginlik kaynağıSambre Meuse Vadisi'nde güneye doğru uzanan kömür, yatakları,, uzun yıllardan beri Belçika'nın başlıca gelir kaynağı olmuştur Gene bu bölgede demir, çinko, kurşun ve bakır bulunur Belçika Avrupa'daki coğrafi konumu ve zengin hammadde kaynaklarıyla makine, kimya, çelik ve cam sanayilerinde büyük bir gelişme sağlamıştır Bunların yanısıra şeker rafinerileri, yünlü ve pamuklu dokuma üretimi önemli sanayi dallarını oluşturmaktadır
Bu sanayiler ülkenin tümüne yayılmış olmakla birlikte, daha çok güneyde Liege ile kuzeyde Anvers ve Gand liman kentlerinde yoğunlaşmıştır
Dış ülkelere maden, makine, makine parçası, motorlu taşıtlar, kimyasal ürünler ve dokuma satan Belçika, nüfusuna oranla, dünyanın önde gelen sanayi ürünü satıcilanndan biridir Bu ticaretin büyük bir bölümü Avrupa Topluluğu'na üye olan ülkelerle yapılmaktadır {bak Avrupa Topluluklari)
Beliçika'ya ilişkin bilgiler
RESMİ ADI: Belçika Krallığı
YÖNETİM BİÇİMİ: İki meclisli meşruti krallık
YÜZÖLÇÜMÜ: 30 518 km2
BAŞKENT: Brüksel
BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI
(1989): Brüksel (137 966; metropoliten alan, 970 501), Anvers (473 082), Gand (230 822), Charleroi (208 021), Liege (199 020)
COĞRAFİÖZELLİKLER: Ülke, güneydoğuya doğru hafifçe yükselen bir düzlük üzerindedir En yüksek bölgesi Botrange Platosu'dur (694 metre)
BAŞLICA SANAYİ KOLLARI: Çelik, makine, makine parçalan, cam, dokuma, deri, elmas kesimi, kimya ve besin maddeleri
BAŞLICA ÜRÜNLER VE HAYVANCILIK: Kömür, demir, bakır, çinko, kurşun, tahıl, şekerpancarı, şerbetçiotu, sığır, domuz ve at
EĞİTİM: 615 yaş arasındaki çocukların okula gitmesi zorunludur
1980'lerin sonlarında devlet yapısının yeniden düzenlenmesine ilişkin tartışmalar gündemdeki en önemli konuyu oluşturdu Federalleştirme programının 1989'da uygulamaya konan ikinci evresinde eğitim ve bayındırlık bakanlıklarının hizmetleriyle bazı özel yetkilerin bölgelere devredilmesi öngörülüyordu
Ayrıca Hakemlik Mahkemesi'nin yetkileri de genişletildi Ama, federalleştirme programının üçüncü evresiyle ilgili görüş ayrılıkları bir çözüme ulaştırılamadı Bu evre iki meclisli parlamenter sistemin değiştirilmesi, bölge ve topluluk meclisleanne doğrudan seçim yapılması, bölge ve topluluklara uluslararası antlaşmalan imzalama yetkisinin tanınması konularını kapsıyordu

Telefon sisteminin modernleştirilmesiyle ilgili sözleşme nedeniyle çıkan anlaşmazlık sonucunda Başbakan Martens istifa etti Kasım 1991'de yapilan seçimlerden aşın sağ ve sol partiler kazançlı çıkarken, geleneksel partiler oy yitirdiler Mültecilere karşı kampanya yürüten neofaşist Vlaams Blok sandalye sayısını ikiden 12'ye çıkardı Hükümeti kurma görevi Sosyal Hıristiyan Parti öndeanne verildi
Son yıllarda özellikle Polonya ile Afrika ülkelerinden gelen göçmenler siyasal gündemdeki önemli konulardan birini oluşturdu 1991'de çıkarilan yeni bir yasayla üçüncü kuşak göçmenlere doğrudan Belçika uyruğuna geçme hakkı tanınırken, ikinci kuşak için yurttaşlık hakkı kolaylaştırıldı
Kentler ve Halk
Belçika sanayileşmiş bir ülke olmasına karşın, ortaçağdan kalma mimari güzelliklerin çoğunu koruyabilmiştir Başkent Brüksel, bir liman kenti olan Anvers, Gand, Louvain, Malines, Bruges, Ypres ve Tournai kentleri 13 16 yüzyıllar arasında kurulmuştur Eski evler sivri çatılı kiremit damları, tuğla duvarlı ve oymalı cepheleriyle, iki yanı ağaçlı caddeleri süsler Ortaçağdan kalma kaleler, yüksek çan kuleleri ile etkileyici Gotik belediye sarayları, çanlarının çıkardığı hoş ezgilerle ünlü katedraller, bu katedralleri süsleyen Flaman resim ustalan Hubert ve Jan van Eyck, Peter Paul Rubens ve Anthony van Dyck'in resimleri Belçika'yı çekici kılar

Renkli karnavalları, Brüksel'e ün kazandırmış olan dantel işlemeciliği ile ortaçağ geleneklerinin bazıları Belçika'da bugün de sürmektedir
Kanallarda turistler için çok çekici olan özel kayık ve motor gezintileri yapılır Deniz kıyısındaki Ostende ise, görkemli otelleri ve gazinolanyla gözde bir dinlence yeridir
Belçika'da nüfusun hemen hemen tümü okuryazardır İlk ve ortaöğrenimin devlet desteğiyle yürütüldüğü bu ülkede, çeşitli yükseköğrenim kurumlarının yanı sıra, birçok üniversite vardır Brüksel, Louvain, Anvers, Mons, Hasselt, Namur, Gand ve Liege üniversite kentleridir
Halkın çoğunluğu Katolik olmakla birlikte, herkes dinini seçmekte Özgürdür Ülkede başlıca iki dil konuşulur; kuzeyde yaşayan Flamanlar Flamanca konuşur Flaman halkı Hollandalılar'a benzer Güneyde Fransızca, ülkenin bazı bölümlerinde ise Fransızca'nın bir lehçesi olan Valonca konuşulur Valonlar Fransızlar'a benzer Sanayi, ticaret ve kültür merkezi olan Brüksel'de her iki dil de konuşulur
Tarih
Tarihte ilk kez Belçikalılardan söz eden Roma İmparatoru Jül Sezar'dır Seferlerini dile getiren öykülerde, Belgaeler'i "Galya'nın en cesur halkı" olarak niteleyen Sezar, İÖ 57'de ordularıyla geldiği bu bölgeyi ele geçirmek için yedi yıl uğraşmıştır İS 4 yüzyılda, Almanya üzerinden Ren Irmağı'nı geçerek gelen Franklar'ın egemenliği altına giren Belçikalılar, 8 yüzyılda, Frank Kralı Şarlman'ın yönetimi sırasında Hıristiyanlık'ı kabul ettiler Başkent Aachen ile Fransa arasında gidip gelen gezginler Belçika'dan geçmek zorundaydılar Belçika daha sonraları Frank Krallığı'nın pazarı durumuna geldi
O dönemde, bugünkü Belçika toprakları,' Hollanda ve Fransız Flarıdre'ı ile birlikte Alçak Ülkeler olarak adlandırılmıştı Çünkü, bu ülkelerin toprakları yer yer deniz yüzeyinin altındaydı Haçlı Seferleri sırasında bazı kentlerin önem ve zenginlik kazanması, 11 ve 12 yüzyıllarda görece bağımsızlaşmalanna yol açtı İngiltere'den yün satın alan Bruges, Gand, Ypres ve Louvain kentleri, bu yünü
dokuyarak bütün Avrupa'nın dokuma gereksinimini karşılamaya başladı Bruges ve Anvers kuzey denizlerindeki yoğun ticaret trafiğinin önemli uğrak noktalan oldular
Batı Flarıdre, Hollanda ve Belçika 1385'te güçlü Burgonya Düklüğü'nün egemenliği altına girdi Belçika, III Philippe'nin (İyi Philippe) barışçıl yönetimi sırasında sanat ve mimarlık alanında altın çağını yaşadı Ne var ki, Korkusuz Charles'ın tahta geçmesiyle, baskı ve ayaklanmalar baş gösterdi
Daha sonra Charles'ın kızı Marie'nin yönetiminde kentler Özgürlüklerini yeniden elde ettiler Marie'nin Avusturya Arşidükü Maximilian ile evlenmesinden sonra, bu yöre tarihte ilk kez Avrupa' nın savaş alanı durumuna geldi Marie'nin oğlu İspanya kralının kızı ile evlenince Belçika, Hollanda ve Flandre'ın bir bölümü üzerinde hem İspanya'nın, hem de Avusturya'nın söz hakkı doğdu
Martin Luther ile Jean Calvin'in Protestan öğretisi 16 yüzyılda bu ülkelerde büyük bir yaygınlık kazandı Ama, bu öğretinin savunucuları, İspanyol Engizisyonu'nca ağır bir biçimde cezalandırıldılar (bak ENGİZİSYON) Katolik yöneticilere karşı düzenlenen ayaklanmalar, acımasız Alba dükünün askerlerince bastırıldı İspanya Krallığı'na karşı savaşan Hollanda sonunda bağımsızlığını kazandı Bugün Belçika adıyla bilinen ülke ise 70 yıl daha İspanyollar'ın egemenliği altında kaldı
Ülke 1701'den 1713'e kadar, İspanya Veraset Savaşı olarak bilinen savaşlara sahne oldu; sonunda Utrecht Antlaşması ile Belçika, Avusturya'ya verildi 1792'de Avusturyalılar Jemappes'da cumhuriyetçi Fransız ordularına yenilince Belçika, Fransız Devrimi ve Napolyon'un imparatorluğu boyunca Fransa' nın bir eyaleti oldu Napolyon'un 1815'te Waterloo'da yenilmesinden sonra, Belçika ile Hollanda birleşti 1830'daki ayaklanmalar sonucunda bu birlik bozuldu 20 Ocak 1831'de Londra'da topların bir konferansta Belçika bağımsız bir devlet olarak tanındı
Bundan bir yıl sonra Belçikalılar, SachsenCoburg'lu Alman Prensi Leopold'u kral seçtiler 1839 Londra Antlaşması ile Avrupa'nın büyük devletleri, Belçika'nın bağımsızlığını güvence altına aldılar (Almanlar 1914'te Belçika'ya girerek bu antlaşmayı bozdular )
19 yüzyılda, 2 Leopold'un krallığı sırasında Belçika sanayi ve demiryolu sistemini geliştirerek büyük bir ilerleme sağladı 2 Leopold Orta Afrika'da kendi girişimiyle, özel bir mülk olan Kongo Bağımsız Devleti'ni kurdu Bu yöre 1908'de Belçika Kongosu olarak tanındı Kongo'nun Katanga bölgesindeki bakır, çinko ve öteki maden yataklarının yanı sıra, kauçuk ve fildişi ticaretini de ele geçiren Belçika, bu yolla büyük bir servet sağladı Bu sömürge 1960'ta, Zaire Devleti olarak bağımsızlığını kazandı
İki Dünya Savaşı
1914'te Almanlar'ın Belçika'yı ele geçirmesinden sonra I Dünya Savaşı'mn yıkım ve çatışmalannın çoğu bu ülkede yaşandı Belçika, dört yıl süren Alman işgalinin ardından, 1918'de yapilan ateşkes antlaşmasıyla 1940'a kadar barış ve bolluk içinde yaşadı II Dünya Savaşı başladıktan kısa bir süre sonra, Alman birlikleri uyarıda bulunmaksızın Belçika'ya saldırdı Ne Belçikalılar, ne de Fransız ve İngiliz müttefikleri Alman saldırısının şiddeti karşısında direnebildiler 18 gün süren savaştan sonra Kral III Leopold, işgal koşullarını kabul ederek Almanlar'a boyun eğdi
1945'te Almanya yenilgiye uğradı Ne var ki, Belçika parlamentosu Kral Leopold'un ülkeye dönmesine izin vermedi 1940'ta direnmeksizin Almanlar'a boyun eğdiği için eleştirilen kral, 1950'de küçük bir farkla kazandığı halkoylaması sonucu yeniden ülkeye girmeyi başardı Fakat halkın hoşnutsuzluğu nedeniyle tahtı çok geçmeden 19
yaşındaki oğlu Prens Baudouin'e bırakmak zorunda kaldı 1951'de tahta çıkan Baudouin halkın desteğini sağladı Ülke yönetiminde parlamentoya gittikçe daha çok söz hakkı verildi Belçika, II Dünya Savaşı'mn olumsuz etkilerini oldukça hızlı bir biçimde ortadan kaldırmayı başardı Bunun nedeni ise, büyük kayıplar vermeleanne karşın, Belçika direniş güçlerinin ve Müttefik ordularının, Almanlar'ın çekilirken belli başlı sanayilere ve ulaştırma araçlarına zarar vermelerini engellemek için hızla ilerlemeyi başarmalandır
Savaş sonrasında, özellikle kimya ve maden sanayilerinde önemli gelişmeler sağlarıdı
Belçika, 1922'de Lüksemburg ile, 1948'de de Hollanda ile birleşerek Benelüks adıyla bir gümrük birliği kurdu Böylece daha büyük bir gümrük birliği olan Avrupa Ekonomik Topluluğu ya da Ortak Pazar'a katılmadan önce, bu üç ülke arasındaki ticaret engelleri kaldırılmış ve ülkeler arasında ticaret kolaylığı sağlarımış oldu Ortak Pazar'ın merkezi Brüksel'dedir 1967'de, Kuzey Atlarıtik Antlaşması Örgütü' nün (NATO) merkezi de Brüksel'e taşınmıştır
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|