Şanlıurfa Viranşehir Ilçesi

Şanlıurfa Viranşehir ilçesi

Şanlıurfa Viranşehir ilçesi

Viranşehir Genel Bilgi




Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Şanlıurfa İline bağlı bir ilçe olan Viranşehir, doğusunda Kızıltepe, güneyinde Ceylanpınar, batısında Şanlıurfa Merkez İlçe ile Siverek, güneybatısında Harran, kuzeyinde ise Siverek ilçesi ile çevrilidirŞanlıurfa’nın doğu kesiminde yer alır Şanlıurfa Platosunun doğu kesiminden başlayarak Suriye’ye doğru alçalan düzlük bir alanda bulunmaktadır İlçenin kuzey kesimini Karacadağ’ın güney uzantılarını oluşturan Takırtukur Dağı engebelendirir İlçe toprakları volkanik bir arazi yapısına sahip olup, kuzey kesimi bazaltlı lavlardan, güney kesimi de kalkerlerden oluşmuştur

İlçe topraklarını Habur Çayı’nın başlangıç kolları ile doğuda Büyükdere (Büyük Circip Suyu) ile Arslanbaba Deresi (İbrahimiye Circibi) ve Küçük Circip dereleri sulamaktadır Şanlıurfa’ya 92 km uzaklıktaki ilçenin deniz seviyesinden yüksekliği 620 mdir Yüzölçümü 1843 km2, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 187705’tir



Çemdin Kalesiİlçede Karasal ve Akdeniz İkliminin karışımı olan bir iklim hakim olduğundan; yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçmektedir Bitki örtüsü ise steptir

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında, buğday, arpa, mercimek gelmektedir Az miktarda da üzüm, susam, nohut, Antepfıstığı, pamuk ve erik yetiştirilmektedir Hayvancılıkta küçükbaş hayvancılık yapılmakta olup, koyun yetiştirilir İlçede sanayi kuruluşu olarak, un tereyağı ve peynir üreten tesisler bulunmaktadır

Viranşehir yöresinde yüzey araştırmaları dışında arkeolojik kazılar yapılmamıştır Yaban, Kele, Tell-tarik, Atşana, Annabi, Arbit, Tell-arbit, Tell-hinne, Tell-saif, Tell- goran başta olmak üzere yörede bir çok höyük bulunmaktadır Bunlardan bazılarında yapılan araştırmalarda ortaya çıkan buluntu ve kalıntılar burada, Neolitik Çağda yerleşik bir düzenin olduğunu göstermektedir



Neolitik Çağdan sonra Kalkolitik Çağda da (MÖ5500-3500) yörede yerleşim devam etmiştir Yöre 1600 yıllarında Mitanilleri yenen Hititlerin egemenliği altına girmiştir MÖXIyüzyılda Mezopotamya’dan kuzeye doğru göç eden Aramiler burayı ele geçirmiş ve MÖXyüzyılda burası Bit-adini Krallığına bağlanmıştır Asurlular MÖIXyüzyılın ortalarına doğru bu krallığı ortadan kaldırarak Viranşehir’in de dahil olduğu Şanlıurfa topraklarını ele geçirmişlerdir Anadolu’nun büyük bir kısmına hakim olan Persler Viranşehir’i de ele geçirmiştir Büyük İskender’in Persleri ortadan kaldırmasından sonra yöre bir süre Makedonyalıların, İskender’in ölümünden sonra da Seleukosların egemenliğine girmiştir Bu dönemleri Roma, sasani ve Bizans dönemleri izlemiştir

Şemun ManastırıVIIyüzyılda yöreye Arap akınları başlamış ve Araplar bir süre buraya hakim olmuşlardır Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Türkmen boyları buraya yerleşmeye başlamış, bunu Selçuklu hakimiyeti izlemiş, bir süre de Urfa Haçlı Kontluğu’nun yönetimine girmiştir Musul Atabekleri yönetiminden sonra XIIIyüzyılda, yeniden Selçukluların egemenliği altına girmiştir Moğolların Selçukluları yenmesinden sonra Şanlıurfa ile birlikte Viranşehir de Moğollar tarafından yağmalanmıştır Moğolların Anadolu’dan çekilmesinden sonra Memluklular, Akkoyunlular ve Safeviler buraya hakim olmuş, 1517’de Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında da Osmanlı topraklarına katılmıştır

Roma döneminde Antoniopolis, Arap döneminde Tellmavzelat, Tellmuzin ve Tella; Urfa Kontluğu döneminde de Konstantina isimleri ile tanınmıştır Tarihi İpek Yolu’nun üzerinde yer alan önemli bir konaklama ve ticaret merkezi idi bu nedenle de birçok kez yağmalanıp yıkılmıştır XXyüzyılın başlarında etnik gurupların ayaklanmalarından etkilenmiştir Mardin’e bağlı bir kaza olan Viranşehir, Urfa’nın il olması ile 1924’te ilçe konumuna getirilmiştir



İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Annabi (Gözlek) Höyük, Yaban Höyüğü, Oğlakçı Höyüğü, Tılterik Höyük, Tılgören Höyük, Elgün Höyük, Başaran Höyük, Elbeğendi (Hacuk) Höyük), Tılcafer Höyük bulunmaktadır Ayrıca;

Çemdin Kalesi (Eski Kale)
Tella Martyrionu
Aziz Sergius (Şemun) Kilisesi
HzEyyüp Peygamber Türbesi
HzEl Yesa Peygamber Türbesi
HzRahime Hatun Türbesi
Eyüp Nebi Köyü Mescidi
Sivil Mimari Örneklerinden Osmanlı döneminde Hamidiye Alayları Komutanı İbrahim Paşa’nın yaptırdığı Paşa Konağı bulunmaktadır

Şanlıurfa Suruç ilçesi

Suruç Genel Bilgi



Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Şanlıurfa İline bağlı bir ilçe olan Suruç, batısında ve Birecik, doğusunda Merkez ilçe, güneydoğusunda Akçakale, kuzeyinde Birecik ve Bozova, güneyinde de Suriye ile çevrilidir Şanlıurfa’nın güneybatı kesiminde yer alan Suruç’un toprakları Şanlıurfa Platosundan Suriye’ye gidildikçe alçalan düzlüklerden meydana gelmiştir Suruç Ovası ismi ile anılan bu düzlüğün yüksekliği 1000 mye yakındır Suruç Ovası batı, kuzey ve doğudan Güvercik, Cudi ve Devres Dağları ile çevrilidir Suruç Ovası dışında doğudan batıya doğru devam eden yükseltileri çok fazla olmayan dağınık tepeler bulunmaktadır

İlçe topraklarının kuzeyinde yaz aylarında kuruyan cılız akarsular dışında başka, önemli bir akarsu bulunmamaktadır Şanlıurfa’ya 45 km uzaklıktadır Deniz seviyesinden 537 m olan ilçenin yüzölçümü 706 km2 olup, toplam nüfusu 94727’dir

İlçede karasal iklim hüküm sürmekte olup, gece ile gündüz yaz ile kış ortalama sıcaklığı arasında büyük farklar vardır Yıllık sıcaklık bazen 40 dereceyi aşar En soğuk ay olan Şubat ayında ise sıcaklığın bazen sıfırın altına düştüğü görülmektedir

İlçenin bitki örtüsü Step görünümündedirAtatürk Barajı’nda su toplanmaya başlamasıyla birlikte iklimde hissedilir derecede değişiklikler olmuştur Önceki yıllara göre yörede, yazları nem miktarı artmıştır Yağış şekli değişmiş, yağmur yağışı yoğunluk kazanmıştır

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında, buğday, çiğit, arpa, pamuk, mercimek ve üzüm gelmektedir Az miktarda da Antepfıstığı, zeytin, susam, nohut ve erik yetiştirilmektedir Hayvancılıkta küçükbaş hayvan yetiştirilir Büyükbaş hayvancılık sadece aileye yönelik yapılmaktadır İlçe, kilim, halı, seccade ve çul gibi yünlü dokumaların yanı sıra kuyumculuk ve iyi cins atları ile tanınmaktadır İlçe topraklarında tuğla-kiremit hammaddesi bulunmaktadır

MÖ2000’li yıllarda Şanlıurfa topraklarının büyük bölümü Hurrilerin Yurdu olarak tanımlanmaktadır Yöre 1600 yıllarında Mitanilleri yenen Hititlerin egemenliği altına girmiştir MÖXIyüzyılda Mezopotamya’dan kuzeye doğru göç eden Aramiler burayı ele geçirmiş ve MÖXyüzyılda burası Bit-adini Krallığına bağlanmıştır Asurlular MÖIXyüzyılın ortalarına doğru bu krallığı ortadan kaldırarak Suruç’un da dahil olduğu Şanlıurfa topraklarını ele geçirmişlerdir Anadolu’nun büyük bir kısmına hakim olan Persler Urfa ile birlikte Suruç yöresine de yerleşmişlerdir Büyük İskender’in Persleri ortadan kaldırmasından sonra yöre bir süre Makedonyalıların, İskender’in ölümünden sonra da Seleukosların egemenliğine girmiştir MSIIyüzyıl başlarında Roma yönetimine girmiştir Bunu Sasani ve Bizans dönemleri izlemiştirXIyüzyılda Bizanslılar tekrar yöreye hakim olmuş, VIIyüzyılda yöreye Arap akınları başlamış ve Araplar bir süre buraya hakim olmuşlardır

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Türkmen boyları buraya yerleşmeye başlamış, bunu Selçuklu hakimiyeti izlemiştir Şanlıurfa ile birlikte bir süre Urfa Haçlı Kontluğu’nun yönetimine girmiştir Musul Atabekleri yönetiminden sonra XIIIyüzyılda yöre, yeniden Selçukluların egemenliği altına girmiştir Moğolların Selçukluları yenmesinden sonra Şanlıurfa ile birlikte Suruç da Moğollar tarafından yağmalanmıştır Moğolların Anadolu’dan çekilmesinden sonra Memluklular, Akkoyunlular ve Safeviler buraya hakim olmuş, 1517’de Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında da Osmanlı topraklarına katılmıştır

XIXyüzyıl sonlarında Halep vilayetinin Urfa sancağına bağlı bir kaza merkezi idi IDünya Savaşı’ndan sonra Mondros Mütarekesi’nin imzalanması ile (30 Ekim 1918) önce İngilizler, ardından Fransızlar tarafından işgal edilmiştir Fransız işgali 13 Mayıs 1920’de sona ermiştir Cumhuriyetin ilanından sonra 1923’te ilçe yapılmış, 1924’te İl olan Urfa’ya bağlanmıştır

İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Çarmelik Kervansarayı ve Eba Müslimi Horasani Türbesi bulunmaktadır