Malakan Atı (Ardahan Atı)

Malakan Atı (Ardahan Atı)



Anadolunun lokal at ırklarından kabul edilmektedir Kars ve Ardahan yöresinde yetiştirilmiş ve halen bu bölgede Malakan Atı veya benzeri(melez-karışık) eşkal ve özellikleri taşıyan atlara rastlanmaktadır

Türkiye atçılık literatüründe Malakan diye adlandırılan atlar, geniş, derin ve kuvvetli kemik yapıları ile özelleşen, ağır ve çekim işlerinde kullanılan atlardır International Encyclopedia of Horse Breed'de ve FAO nun resmi sitesinde "Malakan" adı ile Türkiye'de yetiştirilen atlar arasında gösterilmektedir

Malakan'a "Süt Sağıcı" anlamına gelmek üzere Rusça'da "Moloko", Almanca'da ise "Melker" denmektedir Malakanların Hazar Türk Yahudilerinden olduğu söylenmekte, Ukrayna'dan Kars yöresine göç ettikleri ve beraberlerinde Malakan atlarınıda getirdikleri bilinmektedir

Malakan atının oluşturulmasında Rusların yetiştirdiği Orlof ve Perşeron ile Cleydestal aygırlarının etkisinin olduğu, ancak temelinin Rus Biçuk atından geldiği kabul edilmektedir





Günümüzde Kars ve Ardahan'da rastlanılan Malakan atlarında ırk karekterleri kaybolmaya yüz tutmuş ve karışık bir yapı kazandıkları da söylenmektedir
Malakan atı literatürde ağır ve iri cüsseli hayvanlar olup, boyun kısa ve kalın, baş kaba ve Anadolu atına göre büyük ve uzun, bel orta uzunlukta, bacaklar kısa ve kemikler kalın, karın geniş, göğüs derin ve geniş, sağrı geniş ve düşüktür Önceleri çoğunlukla yağız olduğu söylenen renkleri (don), son zamanlarda al (%25,4), doru (%52,4) ve kır (%22,2) olarak gözlenmektedir

Soğuğa karşı oldukça dayanıklı olan Ardahan atı sakin mizaçlı ve iş yapma kabiliyeti yüksek olmasına rağmen, artık fazla ihtiyaç duyulmaması nedeniyle kaybolmaya yüz tutmuştur Halen Kars'ın Arpaçay İlçesi, Zöhrep ve çevre köylerinde rastlanılmaktadır

Necmettin TEKİN*, Ertuğrul Güleç**
ProfDr Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Dölerme ve
Suni Tohumlama Anabilim Dalı
Anadolu At Irklarını Yaşatma ve Geliştirme Derneği
Yararlanılan Kaynaklar:
Arıtürk,E(1956): Türkiye Atçılığının Bugünkü Durumu, Meseleleri ve Yerli Atlarımızın Morfolojik Vasıfları Üstünde Araştırmalar, Yeni Desen Matbaası-Ankara
Batu,S(1951):Türk Atları ve Yetiştirme Bilgisi, Ankara Üniversitesi Basımevi,Ankara
FAO (Erişim, 31012007): http://dadfao org/cgi-dad
Güleç,E(1995): Türk At Irkları, Anadolu At Irklarını Yaşatma Derneği Yayını, Ankara
Hendricks, BL(1995): International Encylopedia of Horse Breeds, University of Oklahoma Press, USA