Paranın Gelişimi-Kâğıt Para

Paranın Gelişimi-Kâğıt Para

Altın ya da gümüş madeni paralann elden ele dolaşması ve taşınması çalınma ve kaybolma tehlikesini artınyordu Aynca çok fazla el değiştiren paralar aşınarak değerinden yitiriyordu Bu nedenlerle, ortaçağdan başlayarak altın ve gümüş gibi değerli metallerin ticaretini yapan bazı büyük sarraflar, kendilerine saklamaları için bırakılan altınlar karşılığında senetler verdiler Tüccarlar da alım satımlannda altın ya da gümüş yerine bu senetleri kullanmaya başladılar Böylece ilk kâğıt paralar ortaya çıktı


Hükümetler, zamanla bankalara dönüşen bu sarrafların çalışma kurallarını düzenledi ve piyasada dolaşan bu senetlerin güvenilirliği arttı Önceleri ellerindeki altın kadar senet veren sarraflar, daha sonra herkesin aynı anda altınını geri istemeyeceğini düşünerek, ellerindeki altından daha fazla kâğıt para çıkarmaya başladılar Devletler sınırsız para basımını engellemek için, eldeki altın miktanna göre bir oran saptadı ve bu oranın üzerinde kâğıt para basılmasına izin vermedi Ama bu dönemde, hâlâ bir birim kâğıt para bir birim altınla eşdeğerdi Bankalar bir birim kâğıt paraya karşılık bir birim altın vermeyi sürdürüyordu

I Dünya Savaşı'na değin Avrupa'daki ülkeler bu altın para standardını korudu Ama savaş sırasında devletler, artan giderlerini karşılamak için ellerindeki altın miktanndan bağımsız olarak para bastılar Böylece Avrupa'da ulusal paralann altına çevrilebilirliği kaldırıldı Bir tek ABD, dolann altına çevrilebilirliğini 1971'e kadar korudu Bu tarihten sonra o da bu sistemden vazgeçti

Zamanla bankaların mevduat hesapları da para işlevi görmeye başladı Bankalar vadesiz (her an kullanılabilen) mevduat hesaplan açtılar Bu hesaplarda parası bulunan kişiler çek kullanarak ödeme yaptılar Para fiilen el değiştirmeden hesaptan hesaba aktarılmaya başladı ve böylece banka parası doğdu