Yer Yuvarlığı ve Evren

YER YUVARLAĞI VE EVREN

Bütün gök cisimlerinin içinde yer aldığı sınırsız boşluğa evren denir Genişliği belli olmayan evrende değişik grupta ve özellikte gök cisimleri bulunmaktadır Bunların özelliklerine göre çeşitli adlar verilmektedir

Evren : İçinde milyarlarca gökcisminin bulunduğu sonsuzluk ve onun içindeki varlıklar bütünüdür Evren içerisindeki cisimlerin başlıcaları şunlardır

Yıldız : Isı ve ışık yayan gök cisimlerine denir Örnek: Güneş

Gezegen : Yıldızlardan aldığı ısı ve ışık yansıtan gök cisimleridir Örnek: Dünya

Uydu : Gezegenlerden küçük, bağlı olduğu gezegenlerin etrafında dönen gök cisimleridir Örnek: Ay

Nebula : Evrendeki kızgın gaz ve toz bulutlarıdır Örnek: Andromeda

Meteor : Atmosfere girince ateş külçesi durumuna dönüşen Evrendeki başıboş dolaşan kayaçlardır

Galaksi : Evrenin sonsuz boşluğunda bulunan sayısız gök cisimlerinin oluşturduğu kümelere galaksi denir Dünyamızın içinde bulunduğu yıldız sistemi yani Güneş sistemi, Samanyolu galaksinde yer alır

Yıldız Sistemi : Bir yıldız ve onun çekim gücünün etkisi altındaki gezegenler ve diğer gökcisimlerinden oluşan sistemlerdir Örnek: Güneş sistemi

Güneş : Kızgın gazlardan oluşmuştur Çevresine ısı ve ışık yayan gök cismidir Yapısının %99 hidrojen ve helyum gazlarından oluşur Yarıçapı 700000 km dır Yüzeyinde sıcaklık 6000 oC Yer yuvarlağından 333000 kat büyüktür Dünyamıza ortalama 149000000 km uzaklıktadır
GÜNEŞ SİSTEMİ

Güneş ve onun çekim etkisi altında bulunan gök cisimlerinin oluşturduğunu topluluğa denir Güneş'in çekim gücü etki-sindeki 9 gezegen, uyduları ve diğer gökcisimlerinin oluşturduğu bir sistemdir Güneş sisteminde yer alan gezegenlerin uzaklık ve büyüklük sıralanışı şöyledir

Güneş sistemi tümüyle aynı yönde dönen bir disk biçiminde Samanyolu Galaksi' si içinde hareket eder

Güneş sisteminde bulunan gezegenlerin özellikleri şunlardır:

1- Bütün gezegenler Güneş etrafında, basıklığı az elipsler biçimindeki yörüngeleri izleyerek dolaşır
2- Yörüngedeki dönüş hızları birbirinden farklıdır En yakın Merkür dolaşımını 88 günde, en uzak Plüton ise 248 yılda tamamlar
3- En büyük gezegen Jüpiter'dir Merkür, Venüs, Mars ve Plüton Dünya' dan küçük gezegenlerdir
4- En fazla uydusu olan gezegen Jüpiter'dir12 uydusu vardır
5- Merkür ve Venüs gezegenlerinin uyduları yoktur
YERİN ŞEKLİ VE BOYUTLARI

Güneş Sistemindeki gezegenlerden biri olan dünya Güneşe olan uzaklık bakımından üçüncü sırada yer alır

Dünyamız ekvatorda şişkin kutuplarda basıktır Dünyanın bu özel şekline GEOİD denir Dünyanın bu şekli kazanmasında kendi ekseni etrafındaki dönüşü neden olmuştur
BOYUTLARI

- Yüzölçümü: 510 milyon km2 'dir
- Ekvator yarıçapı: 6378 km
- Kutup yarıçapı: 6357 km
- Ekvator çevresi: 40076 km
- Hacmi: 1083 milyon km3
- Basıklık oranı: 1:297
- Kutuplar çevresi:40009 km dır
Dünyanın Şeklinin Sonuçları

1- Ekvatordan kutuplara doğru sıcaklığın azalması,
2- Güneş ışınlarının düşme açısının, ekvatordan kutuplara doğru küçülmesi,
3- Paralel dairelerinin kutuplara doğru küçülmesi
4- Ekvatordan kutuplara doğru yerçekiminin artması,
5- Ekvatordan kutuplara doğru cisimlerin ağırlıklarının artması,
6- Ekvator çemberinin, meridyenlerden ve paralellerden daha uzun olması,
7- Ekvatordan kutuplara doğru, dünyanın ekseni çevresindeki dönüş hızının (çizgisel hızın) azalması,
8- Yerden yükseldikçe görüş açısının genişlemesi,
9- Dünya üzerindeki bir noktadan hareket eden bir kişinin hep aynı yönde giderek, hareket noktasına ulaşması,
10- İki meridyen arasındaki uzaklığın ekvatordan kutuplara doğru azalması,
11- Dünyanın bir yarısında gündüz, diğer yarısında gece yaşanması,
12- Termik basınç kuşaklarının oluşması,
13- Dünya üzerinde kuzey kutbundan ekvatora doğru gittikçe kutup yıldızının görünüm açısının düzenli olarak küçülmesi
14- Ay tutulduğu zaman, yerin Ay üzerine düşen gölgesinin daire şeklinde olması