Yabancı (Roman)

Albert Camus'un, edebiyat alanında en önemli yapıtıdır 1942 yılında yayınlanmıştır

Konu

Konusu çok basittir Öyküdeki her şey çok kısa bir zaman aralığında olup biter Cezayir’de, bir rastlantı sonucu, bir Arap’ı öldüren orta sınıftan bir Fransız, Mersault, kendisini adım adım ölüme götüren süreci kayıtsız biçimde izler Diğer kişilerin adı anılsa da, roman kahramanının adını bile öğrenemeyiz (burada Kafka etkisinden söz edilebilir) Camus’un yabancısının yabancılaşmasını kendi ağzından şöyle aktarabiliriz; ‘yani bu işin benim dışımda görülüyor gibi bir hali vardı Her şey, ben karıştırılmaksızın olup bitiyordu, kaderim bana sorulmadan tayin olunuyordu () İyi düşününce söylenecek bir şeyim olmadığını anlamaktaydım Kendi kendimi seyrediyormuş gibi bir hisse kapıldım’



Romanın Savunduğu Tez ve Ana Fikir

Kişi yaşadığı dünyaya ve eylemlerine yabancılaşmıştır Bu 'yabancı'laşmanın, Camus için Marksist bir yabancılaşma öğretisi ile bir ilişkisi olmadığını vurgulamak gerekiyor Buradaki yabancılaşma Camus’nün ünlü ‘absürd’ (saçma) felsefi kategorisinden çıkar Yine kahramanına söylettiği ‘herkes bilir ki, hayat yaşamak zahmetine değmeyen bir şeydir, aslında 30 ya da 70 yaşında ölmenin önemli olmadığını bilmez değildim, çünkü her iki halde de gayet tabii olarak başka erkekler ve kadınlar yine yaşayacaklar ve bu binlerce yıl devam edecektir () İnsan madem ki ölecektir, bunun nasıl ve nezaman olacağının önemi yoktur’ sözleri, çağdaş nihilizmin saçma kavramı altında irdelenmesidir

Bu saçma/absürd kavramı o dönem Varoluşçularının birinci derecede önemli bir tezi Daha sonra Sartre, Marksizmle Varoluşçuluğu buluşturma çabasıyla, "saçma"yı daha anlamlı bir biçimde, eylemsel zorunluluğun altını çizmek adına kullanmaya çalıştı Ama Camus’nün saçması daima metafizik öğeler taşıdı ve Nihilizmin yerine ahlakî bir eylemlilikten söz etti

Özetle söylenmesi gerekirse, dünya boş ve manasız, her şey, insan, hayat, toplum saçmadır Evrensel bir saçmalıktır bu Bunu düşünmek çok yorucu, hayattan bezdiricidir Yaşamın tekdüzeliği altında, makinalaşmış bir dünyada makinalaşmış insan, ölümü bile rahatlıkla kabul eder Hayat yaşamaya değmez Yabancı’yı okurken, bütün olağan dışılığına rağmen öykünün doğallığı, kahramanın ölümü kabullenişindeki doğallık bizi rahatsız eder, dünyanın saçmalığı vurgusunu kuvvetlendirir Mersault’un yaşama sıkıntısını paralel bir sıkıntı okuyucuda da uyanır Bütün kişilerin yaşamları ve eylemleri de boş ve anlamsız gelir size

Romancının kahramanı ile paylaştığı şey, bilhassa duyu organlarından aldığı zevktir “Onun zihnini baştan başa işgal eden şey tabiat ile denizin oynaşmasıdır İnsan oynaşmanın tadını Kuzey Afrika’da, plajlarda benzerlerinin yanık vücutları arasında çıkarır ve hiçbir şey yüzmenin cilvelerinden çıkan zevkin derecesinden daha iyisini vermez Denize dalmak, tabiatla düğün dernek etmektir Suya girme, soğuk ve donuk bir aldatıcılığın yükselişi duygusuna kapılmadır Sonra kulakların uğultusu ile dalış, akan burun ve acık ağız-yüzme, suyun parlattığı kolların, güneşte yaldızlanması için denizden çıkışı ve bütün adalelerin bir bükülmesiyle düşüşü, vücudumun üzerinde suyun akışı, bacaklarımla bu su dalgacıklarını yakalayış” ifadelerinde olduğu gibi

Kitaba Göndermeler

• 1967'de Luchino Visconti'nin çektiği Lo Straniero ve 2001'de Zeki Demirkubuz'un çektiği Yazgı, bu kitaptan esinlenmiştir
• Çizgi roman yazarı Steve Gerber, "Howard the Duck" eserinde karakterinin mizah anlayışını Mersault'a borçlu olduğunu söylemiştir
• The Cure grubunun "Killing An Arab" şarkısı kitaba bir göndermedir
• "Talladega Nights: The Ballad of Ricky Bobby", "Jarhead", "Jacob's Ladder" filmlerinde filmdeki karakterlerin bu kitabı okuduğu görülmektedir

Yayınevi : Can Yayınları

Basım Yılı : 1996

Sayfa Sayısı : 119

Çevirmen : Vedat Günyal

'Albert Camus'nün ( 1913-1960) en tanınmış, en çok yabancı dile çevrilmiş, en çok incelenmiş ve hala en çok satan kitaplar arasında yer alan 'Yabancı', aynı zamanda yazarın en gizemli yapıtı Ölümün egemen olduğu bir 'varlık'ın en anlamsız olgularını saçma bir düzensizlik içinde yaşayan bu romanın başkişisi 'Meursault', bir simge kahraman değildir, 'adı' olmayan bir 'Yabancı'dır; bu eksik kimlik, gerçeklikten algıladığı şeyi yapılandıramayan, yeniden örgütleyemeyen, ama gerçekliğin yankılarını yakalamaya çalışan bir boş bilincin imgesidir Onun kayıtsızlığı ve edilgenliği, işte bu boş bilincin ürünüdür Yabancı, büyüleyici gücünü, içinde barındırdığı trajedi duygusuna borçlu: Bir türlü ele geçirilemeyen anlamın sürekli aranması, bilinç ile toplumsal dünya arasındaki çatışma Camus'yle buluşanların hiçbiri, onunla karşılaşınca hayal kırıklığına uğramamıştır 'Mutluluk, bir yerde ve her yerde hiçbir şey beklemeden dünyayı, insanları sevmektir,' der Camus Giderek daha çok sevilen bir yazar olması, onun bu sevgisinin yansımasından başka bir şey değildir

(Arka Kapak)

Alburt Camus' un romanlarını seviyorsunuz sanırım Ya da Fransız Edebiyatı' na bir hayranlığınız var :) Gerçekten bu yazarların unutulmaması çok hoşuma gitti :)