Yurtdışında Işe Yerleştirme Hizmeti Hakkında Yönetmelik

YURTDIŞINDA İŞE YERLEŞTİRME HİZMETİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Resmi Gazete Tarihi: 04/10/1989
Resmi Gazete Sayısı: 20302
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından
BİRİNCİ KISIM : Genel Hükümler


Amaç:
Madde 1 - (Değişik madde:02/12/1998 - 23541 s RG/Yön)
Bu Yönetmelik, 21/01/1946 tarihli ve 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile 25/08/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununa dayanılarak İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel
Müdürlüğüne verilen görevler içerisinde yer alan; yurtdışında iş isteyenlerle, iş bulanların ve yabancı ülkelerden, yabancı ve Türk İşverenlerden alınan işgücü taleplerinin, işgücünde aranılan nitelikler ve şartlar
dikkate alınarak Kurumca karşılanması ile bu konuda yapılacak diğer işlemlere ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla düzenlenmiştir


Kapsam:
Madde 2 - Bu Yönetmelik; Yurtdışında işe yerleştirmeye ve diğer hizmetlere ilişkin her türlü işlemler ile bu konuda bakanlıklar, kamu kuruluşları, ülkemizin yurtdışı temsilcilikleri, yabancı ülkelerin Türkiye’deki
temsilcilikleri, yabancı firmaların Türkiye’deki vekilleri ve temsilcilikleriyle yapılacak işbirliğini kapsar
Tanımlar ve Açıklamalar:
Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlıklar ve Kamu Kuruluşları: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, TC Merkez
Bankası ve diğer ilgili kamu kuruluşlarını,
Dış Temsilcilik: Türkiye’nin yurtdışında bulunan Büyükelçilik, Daimi Temsilcilik, Elçilik, Başkonsolosluk, Konsolosluk, Fahri Konsolosluk, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği, Ataşelik ve Büroları ile kamu kurum ve
kuruluşlarının diğer ilgili yurtdışı temsilciliklerini,
Kurum: İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğünü,
Bölge Müdürlüğü: Ülke düzeyinde Kuruma bağlı olarak kurulmuş bölge müdürlüklerini,
Şube Müdürlüğü: Kurumun taşrada bulunan şube müdürlüklerini,
Yurtdışı Hizmetler Şube Müdürlüğü: Yurtdışı ile ilgili işlemler ve hizmetleri yapmak üzere Kurumun merkezde ve taşrada kurulmuş şube müdürlüklerini,
Yabancı Ülke Temsilcilikleri: Yabancı ülkelerin, ülkemizde bulunan Büyükelçilik, Daimi Temsilcilik, Elçilik, Başkonsolosluk, Konsolosluk, Fahri Konsolosluk, Çalışma Ataşeliği, İrtibat Bürosu ve İşveren Temsilcilikleri gibi
kuruluşları,
Yabancı İşveren veya Firma: Yurtdışında çalışmak üzere Türkiye’den işçi talep eden veya işçi götürmek isteyen yabancı firma veya işverenleri,
İşveren Temsilcisi ve Vekili: Yabancı bir firmanın veya işverenin Türkiye’den Kurum aracılığı ile talep edeceği veya götüreceği işçilerin işlemlerini yapmakla görevlendirdiği kişi veya kuruluşları,
Türk Firması Veya İşveren: Yurtdışında inşaat, montaj, mühendislik, proje, müşavirlik, işletme, bakım onarım ve diğer buna benzer hizmetleri yapan veya yapacak Türk Firmaları ile işverenlerini,
Yurtdışındaki İşçi: Bir hizmet sözleşmesiyle bir işverene bağlı olarak yurtdışında çalışan; çalışmaları, oturmaları, çalıştıkları ülkelerin yasalarına uygun ve ücretini ve çalıştığı ülkenin para birimi üzerinden veya
konvertibl olarak alan kimseyi,
ifade eder
Görevli ve Yetkili Kuruluş:
Madde 4 - Yabancı bir ülkede Türk işçisi çalıştırmak isteyen işverenlerin isteklerini incelemek, bu işverenlerin Türkiye’den işçi teminine veya yurtdışında işçi olarak çalışmak isteyenlerin yurtdışına gönderilmesine
aracılık etmek konusunda kurum yetkili ve görevlidir
Yabancı Ülke Temsilcilikleri ve Yabancı İşveren veya Firma ve Temsilcisinin Yetkileri:
Madde 5 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG Yön)
Yabancı ülke temsilcilikleri; İşgücü anlaşmaları veya mutabık kalınan ilkeler uyarınca ülkelerindeki firma veya işverenler adına Kurumdan işçi istemek, Kurumun takdim ettiği işçilerden uygun olanları seçmek veya
Kurumun izni dahilinde Türk iş piyasasından seçtiği işçilerin gerekli işlemlerini yapmak ve bunları çalışacakları işyerlerine kadar götürmekle görevli yetkili ve sorumludur Yukarıdaki hükümler aynen yabancı işveren
veya firmanın vekil temsilcileri için de geçerlidir


İKİNCİ KISIM : Kayıtların Alınması ve İşlemde Kalma Süresi


BİRİNCİ BÖLÜM : Yurtdışına İşçi Olarak Göndermelerin Yöntem ve Esasları


Kayıt Yapma:


Madde 6 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Yurtdışında iş isteyenlerin Kuruma şahsen başvurarak mesleklerinde kayıt yaptırmak suretiyle sıraya girmeleri gerekir Kayıt yaptıracakların mesleklerinde ehil olup olmadıkları Kurumun uygun göreceği şekilde
tespit edilir
Yurtdışında iş isteyenlerin kayıt formları son işlem tarihinden itibaren 1 yıl aktif tasnifte, 1 yıl’da pasif tasnifte tutulur Kayıtlar pasif tasnifte kaldığı süre içerisinde herhangi bir muameleye tabi tutulmadığı
takdirde, işlemden kaldırılır
Kayıt Şartları:
Madde 7 - Yurtdışında iş isteyenlerin kayıt olabilmeleri için aranan şartlar Kurum tarafından tespit edilir
Şu kadar ki; kayıt yaptırmak isteyenleri reşit ve mümeyyiz olmaları, Türkçe okuyup yazma bilmeleri gerekir


Ek Meslek Kaydı:
Madde 8 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Yurtdışında iş isteyenler, birden fazla meslekte kayıt yaptırabilirler
Madde 9 - (Mülga madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Kayıtların Nakli:
Madde 10 - Yurtdışına gitmek için kayıt yaptıranların kayıtları Kurumun bir şubesinden diğer bir şubesine nakledilemez


Yurtdışı İle İlgili Belge ve Formlar:


Madde 11 - Yurtdışı ile ilgili her türlü hizmet ve işlemler için kullanılacak olan belge ve formlar Kurum tarafından düzenlenir
Kayıt Alma ve Göndermenin Kısıtlandırılması veya Durdurulması:
Madde 12 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Milli veya yabancı iş piyasalarındaki gelişmeler gözönüne alınarak, Kurumun veya bir başka yetkili makamın teklifi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının onayı ile kayıt alma ve gönderme işlemleri birlikte
veya ayrı ayrı kısıtlanabilir ya da bütünüyle durdurulabilir


Taleplerin Alınması:


Madde 13 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Türk ve yabancı işverenlerle firmalar işgücü taleplerini, doğrudan doğruya Kuruma veya Kurumun herhangi bir şubesine yapabilecekleri gibi dış temsilcilikler, yabancı ülke temsilcilikleri, işveren temsilcileri veya
işveren vekilleri aracılığıyla da yapabilirler
Şube Müdürlüklerine intikal eden işgücü talepleri; herhangi bir işlem yapılmadan Genel Müdürlüğe bildirilir


Taleplerin Kabul ve Dağıtımı:


Madde 14 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Kuruma intikal eden işgücü talepleri incelenerek, uygun görülenlerin iller itibariyle dağılımı, talep şartları, kayıt tarihleri ve kayıt sayıları dikkate alınarak Genel Müdürlükçe veya görevlendireceği Yurtdışı Hizmetler



Şube Müdürlüklerince yapılır


Davet ve Takdimlerin Yapılması:
Madde 15 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Yurtdışı için alınan taleplere davet ve takdimler, talep şartları dikkate alınmak suretiyle kayıtlı olanların müracaat tarihlerine göre sıradan yapılır
Talebin kayıtlı iş isteyenlerden karşılanmayacağının anlaşılması halinde günlük müracaatçılardan işverene takdim yoluna gidilir
Ayrıca, taleplerin dağıtımında kararnamelerle verilen öncelikler dikkate alınır
İsmen Talepler:
Madde 16 - Yabancı firma veya işverenlerin, işçi taleplerini isim belirtmeden yapmaları esastır Ancak, halen çalıştırmakta oldukları işçilerin ana, baba, eş ve çocukları ile daha evvel çalıştırmış oldukları işçileri
kimlik ve adres belirterek isteyebilirler
Kurum, milli ve yabancı iş piyasalarındaki gelişmeleri dikkate almak ve yabancı ülke veya işveren temsilcileri ile uyuşmak suretiyle ismen taleplerin kapsamını daha da genişletebilir


Madde 17 - (Mülga madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
İKİNCİ BÖLÜM : İş Sözleşmeleri, Vekaletname
İş Sözleşmelerinin İncelenmesi ve Tasdiki:


Madde 18 - Kurumca incelenen iş sözleşmelerinin, yeterli görülmesi halinde işçi ile işveren veya işveren vekiline imzalatılarak yine Kurumca onaylanması gerekir
Kurum gerektiğinde bu sözleşmeleri tek tip olarak bastırır ve bedeli mukabilinde işverenlere verir
Hangi ülkeler için tek tip sözleşme hazırlanacağı Kurumca belirlenir
İşçi Vekilleri, İşçi Vekaletnameleri:
Madde 19 - İşçilerin Yurtdışına gitmek üzere şubelere yaptıracakları kayıt - kabul, davet, ilk seçme, takdim, son seçmeler, iş sözleşmelerinin imzalanması, gönderme işlemleri ve pasaport işlemlerinin
tamamlanması esnasında bizzat bulunmaları şarttır İşçi vekilleri ile herhangi bir işlem yapılmaz
İşveren Vekilleri, İşveren Vekaletnameleri:
Madde 20 - İşverenlerin; işçi almak, seçme yapmak, uygun görülen işçilerin iş sözleşmelerini imzalamak ve işçilerin diğer gerekli işlemlerini takip ve tamamlamak maksadıyla bir başkasını kendileri adına vekil tayin
ettiklerine ilişkin resmi ve usulüne uygun düzenlenmiş vekaletnameler Kurumca kabul edilir
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Masraf Karşılıkları ve Türk Firmalarının İşçi Götürmesi
Masraf Karşılıkları:
Madde 21 - Türk ve yabancı firmalar tarafından yurtdışına götürülecek veya gidecek işçiler için işverenlerden alınacak masraf karşılıklarının tespiti ve uygulanması konusunda İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel
Müdürlüğü Masraf Karşılıklarının Tespiti ve Uygulamasına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır
Tür Firmalarının İşçi Götürmeleri:
Madde 22 - Kurumdan izin almak ve Kurumca her zaman denetlenmek kaydı ile Türk firmalarının yurtdışında kendi faaliyetlerinde çalıştıracağı işçileri temin etmeleri mümkündür
Şu kadar ki; bu işlere karşılık bu kimselerden hangi isim altında olursa olsun menfaat sağlanması yasaktır
Kurum, gereği halinde verilen bu izni geri almaya yetkilidir
Yurtdışında iş alan Türk Firmalarının yurtdışında çalıştıracağı işçilerini Kurumdan talep etmeleri halinde bu işverenin istediği nitelik ve şartları taşıyanlar arasından Kurumca karşılanır
İşçilerin Yurtdışına Gönderilmesi:
Madde 23 - İş sözleşmelerini imza eden işçiler çalışacakları ülke ve işlerlerine kadar, yabancı ülke temsilcilikleri veya işveren ya da işveren vekilleri tarafından gönderilirler Kurum, gönderme programlarının
uygulanmasını sürekli olarak izler
Kayıtların İşlemden Kaldırılması:
Madde 24 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
İş sözleşmelerini imza edenlerle yurtdışına sevki yapılan veya kendi imkanlarıyla iş bulup giden ya da yurtdışına gönderilme imkanını yitirenlerin kayıtları işlemden kaldırılır Ancak, sözleşmesini imzalayanlardan,
kendi kasıt veya kusuru dışında yurtdışına gidemeyenlerin kayıtları 1 yıl süreyle aktif tasnifte tutulur
Madde 25 - (Mülga madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)


ÜÇÜNCÜ KISIM : Çeşitli ve Son Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM : Çeşitli Hükümler


Bilgi Toplama, İşbirliği ve Kurum Hizmetlerinin Tanıtımı:
Madde 26 (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Kurum, Türk işçilerinin çalıştığı veya çalışmalarının sözkonusu olduğu işyerlerinin bulunduğu ülkelerle ilgili olarak, iş piyasası, istihdam ve çalışma şartları hakkında genel ve gerektiğinde belirli bir işyeri ve işveren
konusunda özel bilgiler toplayabilir Bu bilgiler başka bir amaç için açıklanamaz ve kullanılamaz


Kurum, Türk işçisine yurtdışında istihdam imkanı sağlamak için işçi açığı bulunan ya da olması muhtemel ülkelerde ilan, broşür ya da başka yollarla tanıtım faaliyetinde bulunabilir Kurum gerek bilgi toplamak
gerekse tanıtım amacıyla dış temsilciliklerle ve Türkiye’deki yabancı ülke temsilcilikleriyle doğrudan doğruya ilişki kurabilir ve yardımlarını isteyebilir


İşçi ve Yakınları:


Madde 27 - Kurum, yurtdışına gidecek veya yurtdışında çalışan işçilerin belli yakınları hakkında yetkili makamlarca alınan karar ve çıkarılan tebliğlerle kendisine verilen görevleri de yerine getirir


Kurs Açılması ve İstihdam Danışmanlığı:


Madde 28 - (Değişik madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Kurum, gerekli görülen durumlarda 24/08/1996 tarihli ve 22737 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü İşgücü Yetiştirme ve Geliştirme Yönetmeliğinde belirtilen esaslar



dahilinde yurtdışına gönderilecek işçiler için yetiştirme, geliştirme ve uyum kursları düzenleyebilir; istihdam danışmanlığı hizmetinde bulunabilir
İKİNCİ BÖLÜM : Son Hükümler
Yönetmelikte Hüküm Bulunmayan Hususlar:


Madde 29 - Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hususlarda 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, 1475 sayılı İş Kanunu ve ülkemizin taraf olduğu ikili işgücü anlaşmalarının
ilgili hükümleri ile işçi gönderilecek ülkelerle ülkemiz arasında tespit edilecek diğer esaslar uygulanır


Yürürlükten Kaldırma:


Madde 30 - 08/11/1975 tarih ve 15406 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Yurtdışında İşe Yerleştirme Hizmeti Hakkında Yönetmelik
yürüklükten kaldırılmıştır
Ek Maddeler
Ek Madde: 1 - (Ek madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Kendi girişim ve imkanlarıyla yabancı bir ülkede iş bulan ve o ülkenin yetkili mercilerinden oturma izni ile işçi olarak çalışabileceğine dair çalışma izni almış olanların yurtdışına işçi olarak çıkış işlemi bu Yönetmelik
çerçevesinde yapılır
Geçici Maddeler
Geçici Madde 1 - Bu yönetmeliğin yayımı tarihinden önce başlamış işlemlere eski mevzuat hükümleri uygulanır Ancak, masraf uygulaması bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır
Geçici Madde: 2 - (Ek madde: 02/12/1998 - 23541 s RG)
Bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten iki yıl öncesine kadar yurtdışı kaydı yaptırmış olanların hakları saklı tutulur İki yıldan daha önceki bir tarihte yurtdışı kaydı yaptırmış olanlarda bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde ilgili şubeye başvuranların kayıtları yenilenir Başvurmayanların kayıtları ise işlemden kaldırılır
Yürürlük:
Madde 31 - Bu Yönetmelik Resmi Gazetede yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer
Yürütme:
Madde 32 - Bu Yönetmeliği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yürütür