Hz.ömer Dönemi

DÖRT HALİFE DÖNEMİ HZÖMER DÖNEMİ

Hz Ebu Bekir ölmeden önce Hz Ömer'in halife olmasını istemişti O'nun ölümü ile Hz Ömer ikinci halife oldu Hz Ömer döneminin önemli olayları şunlardır

1 Irak, İran ve Horasan’ daki Fetihler :

· Köprü Savaşı ( 634 ) ( Sasaniler- Müslüman Araplar ) : Müslümanların , Kufe yakınlarında Fırat nehri üzerinde bir köprü kurarak , Sasanilere saldırması ile başlayan savaşı Müslümanlar kaybettiler
* İlk fetihler sırasındaki en ağır yenilgi olarak kabul edilir Ancak Sasanilerdeki karışıklıklar üzerine Sasani ordusu çekilmiş, Araplar Fırat’ı geçip, Dicle’ye kadar ilerlemişlerdir

· Kadisiye Savaşı ( 636 ) ( Sasaniler – Müslümanlar ) : Yapılan bu savaşı Müslümanlar kazanarak, İran’ın iç bölgelerine kadar ilerlediler Sasanilerin merkezi Medain ele geçirildi ( 637 )
Sonuçları : Irak ve Batı İran Arapların eline geçti Irak’ta Basra ve Kufe kentleri kurularak Müslümanlar buralara yerleştirildiler Yukarı Mezopotamya fethedildi (639 )
· Nihavend Savaşı ( 642 ) ( Sasaniler-Müslümanlar) : Yapılan savaşı, Müslüman Araplar kazanmışlar, İran kentlerini ele geçirmişlerdir HzÖmer’in son zamanlarında İran’ın tamamı fethedilmiştir
· Horasan’ ın Fethi ( 644 ) : İran’ın doğusunda Merv’ e çekilmiş olan Sasani Hükümdarı IIIYezdcerd’ in toparlanmasına fırsat vermemek ve bölgeyi fethetmek amacıyla yapılan sefer sonucu Horasan ele geçirilmiş, böylece Ceyhun nehrine kadar sınırlar genişlemiştir

2 Bizans Topraklarındaki Fetihler :

· Suriye’deki Fetihler : Bu yöndeki fetihlere devam edilerek, Şam, Humus, Harran, Filistin, Halep sınırlar içine alındı Suriye’nin fethinden sonra Kudüs’e yönelindi
· Kudüs’ün Fethi : Kudüs dışında tüm Filistin’i fetheden Müslüman Araplar, Kudüs’e yöneldiler Kudüs halkının Bizans’tan yardım isteği ile gönderilen Bizans kuvvetleri Ecnadeyn denilen yerde yenilgiye uğratıldı ( 636 ) Bu zaferden sonra, Kudüs kuşatmaya alındı Kudüs Patriğinin kenti HzÖmer’e teslim edeceğini bildirmesi üzerine, HzÖmer Kudüs’e gelerek kenti teslim aldı
* Böylece Kudüs, savaşılmadan ele geçirildi

· Mısır’ ın Fethi : Mısır’ ın ekonomik durumunun zenginliği ve Bizans’tan gelebilecek tehlikelere açık olması nedeniyle, bölgenin fethi gerekiyordu Amr bin As komutasındaki ordu, Mısır’ a yönelerek , Babylon ( Babilon ) ( 641) ve İskenderiye kentini ( 642 ) ele geçirdi Kahire yakınlarında ordu kent olarak Fustat kenti kuruldu

3 Devlet Örgütlenmesi :

Devletin geniş bir coğrafi bölgeye yayılması, yönetim - siyasi - ekonomik - askeri alanlarda örgütlenilmeyi zorunlu hale getirmiştir
· İlk kez Düzenli ordu kuruldu Askerlere maaş bağlandı
· Suriye ve Filistin’ de ordugahlar oluşturuldu
· Orduya ait kayıtların tutulması amacıyla ilk kez ordu divanı oluşturuldu
· Devletin önemli sorunlarının görüşüldüğü meclis oluşturuldu
· Müslüman olmayanlardan Haraç vergisi ( Toprak ) alınmaya başladı
· İlk kez Beytü’l-Mal ( Devlet Hazinesi) oluşturuldu
· Ülke yönetim birimlerine ayrıldı
· Valiler ve Halife’ye bağlı olarak Kadılar atandı
· İlk kez adalet işlerinde kadıların görevlendirilmesiyle, yönetim ve adalet işleri birbirinden ayrıldı
· Hicret başlangıç alınarak, Hicri takvim uygulamaya konuldu

Hz Ömer, vergisinin azaltılmasını isteyen bir İranlı tarafından, yaralanarak , 644’ te öldü
Değerlendirme :

· Yaşamı süresince sade bir yaşam sürmüş, adalet ve doğruluktan ayrılmamıştır
· İslamiyet’in en parlak dönemlerindendir
· Arabistan dışında büyük fetih hareketleri yapılarak, Irak, İran, Horasan, Suriye, Filistin, Mısır ele geçirilmiştir
· Devletin yönetim, askeri, adalet, siyasi alanlarında örgütlenmesini gerçekleştirmiştir