Pulların Basımı

Pulların Basımı

İngiltere'de 1840'ta basılan ilk pulların basımında kullanılan bir tür oymabaskı yöntemi
günümüzde de en güzel pulların basımında kullanılır (bak Oymabaski)
Bu yöntemde, basılacak resim önce pulun gerçek büyüklüğünde, suluboyayla yapılmış bir taslak olarak hazırlanır Sonra bu taslak, kalıp adı verilen parlak, yumuşak bir çelik levhanın üzerine oyulur Bunun için kalıpçı, önce taslaktaki ana çizgileri saydam bir kâğıdın üzerine aktarır; sonra bunu kalıbın üzerine koyup düz uçlu bir aletle bastırarak çizgileri kalıba geçirir Daha sonra taslağın büyütülmüş bir kopyasına bakarak bütün ayrıntıları oyma kalemi adı verilen keskin bir aletle kalıba oyar Gerekli yerlerde çizgileri derinleştirmek için asit de kullanılır


Kalıp tamamlanınca bir prova baskısı yapılarak istenen sonucun alınıp alınmadığına bakılır Bunun için kalıba yoğun bir mürekkep sürülür, sonra bu mürekkep silinerek temizlenir; yalnızca oyuk çizgilerin içinde mürekkep kalır Bu kalıbın üzerine bir tabaka kâğıt bastırılınca mürekkepli çizgiler kâğıda çıkar Derin çizgilerin içinde daha çok mürekkep olduğu için, çizginin derinliğine göre kâğıdın üzerindeki çizgiler farklı tonlarda olur

Eğer baskı için bu kalıp kullanılırsa, pulları tek tek basmak gerekir ve kalıp kısa bir süre sonra eskir Bunun için bu kalıptan yararlanarak pulların tabaka halinde basılabileceği yeni bir kalıp yapılır ABD'li Jacob Perkins'in (1766-1849) geliştirdiği bu yöntemde kalıp önce bir ocakta ısıtılarak sertleştirilir, sonra bir kalıp aktarma makinesine yerleştirilir Bu makinede yumuşak çelikten yapılmış bir aktarma silindiri büyük bir basınç altında kalıbın üzerinde döner ve kalıptaki oyma çizgiler çelik silindirin üzerindeki kabartma çizgileri oluşturur Daha sonra bu çelik silindir de sertleştirilir


Baskı kalıbı, parlatılmış çelik ya da bakırdan büyük, düz bir levhadır Bu metal levha kalıp aktarma makinesinin içine yerleştirilir ve aktarma silindirinin her dönüşüyle başlangıçtaki kalıbın bir kopyası baskı kalıbı üzerine çıkar Böylece başlangıçtaki kalıbın birçok kopyası baskı kalıbı üzerinde yan yana oluşur Daha sonra elektroliz yöntemiyle yüzeyi kromla kaplanıp sertleştirilen kalıp baskı için hazır olur Baskı makinesine yerleştirilen bu kalıpla pullar tabakalar halinde basılır
Elde edilmek istenen sonuca göre, pul basımında ofset baskı, tipo baskı ve tifdruk baskı yöntemlerinin çeşitli biçimleri de kullanılır
Ayrıca bak BASIM