Okunanı Anlamak (Kavrayış)

Okunanı Anlamak (Kavrayış)

Okunanı anlamak, yani kavramak, okunanın öğrenilmesi ve anlaşılmasıdır; basılı kâğıdın üzerindeki yazıların ne anlama geldiğini okurun öğrenmesidir Bir örnek verecek olursak, trenlerle ilgili bir metni okuduğunuzda, bu türden ulaşım araçlarına ilişkin birtakım bilgiler edinirsiniz Okuma bitince öğretmen, metni iyice anlayıp anlamadığınızı öğrenmek için çeşitli sorular sorar Okunan metin bir anlam taşır, okuyarak bu anlam kavranır Okunan metinden çıkarılan anlamın yanı sıra, metinde geçen sözcükler belleği uyarır, birtakım anıları tazeler

Trenlerle ilgili yazıyı okurken gezi anıları canlanır "Lokomotif, "istasyon" ya da "yolcu" gibi sözcükler her okur için özel anlamlar taşır Biri geçmişteki bir tren yolculuğu sırasında yakalandığı kar fırtınasını anımsarken, öbürü yaz tatilinde gittiği bir kıyı köyünü, bir üçüncüsü ise yabancı bir ülkedeki serüvenini anımsar Böylece, aynı metni her okur farklı bir biçimde "kavrar" ve ona kendine göre bir anlam yükler


Okumanın nasıl anlaşıldığı konusundaki farklı yaklaşımlar, okumayı nasıl öğrenmiş olduğumuzla yakından ilgilidir Okumanın, "sözcüklerin doğru söylenmesi" yolundaki tanımını temel alan öğretmenler, kitaptaki bir bölümün okunmasından sonra bazı belirgin olguların üzerinde duracak, "öyküdeki kişilerin adını söyleyin" ya da "bu öykü ne zaman geçiyor?" türünden sorular soracaklardır

Öte yandan, kavrayışa ağırlık veren öğretmenler öğrencilerin okuduklarıyla bağlantılı düşünce ve duygularını öğrenmek isteyecek, öyküdeki kişilerin davranışlarının nedenleri ya da öykünün gerçek olup olmadığına ilişkin sorular soracak, belki de "siz yazsaydınız sonunu nasıl getirirdiniz?" diyeceklerdir Burada öğretmen, sorularıyla öğrencilerinin düşüncelerinde çeşitlilik yaratmayı ve metinde geçenleri okurun kendi deneyimiyle karşılaştırmasını amaçlamaktadır