Nakış-Türk Nakışları

Nakış-Türk Nakışları

Orta Asya Türkleri'nin kadın giysilerinin ince ve gösterişli nakışlarla bezendiği bilinmektedir Önce göçebe yaşamı sürdüren Türkler'in çadırlarında, örtülerinde, hatta atlarının kolanlarında nakışlar vardı Doğu sanatının, özellikle Çin işlemelerinin etkisini taşıyan Orta Asya Türk nakışlarından günümüze ulaşan örnek bulunmamakla birlikte, duvar resimleri ve gezginlerin notları bu konuda bilgi sağlamaktadır

Türkler İslam'ı kabul etmeden önce işledikleri nakışlarda daha çok hayvan motifleri kullanıyordu Oysa İslam dini canlı varlıkların betimlenmesini yasakladığı için daha sonra motifler doğadaki bitkilerden esinlenilerek yapıldı Bu işlemelerin özel bir dili vardı Bir kökten yukarı doğru uzanan dallar, yapraklar ve çiçeklerden oluşan hayat ağacı sağlıklı, mutlu ve kalabalık bir aileyi simgelerdi Bol çekirdekli karpuz, üzüm, nar gibi meyvelerse bereket simgesiydi 16 yüzyılda, Osmanlı Devleti'nin yükselme döneminde ipekçiliğin gelişmesiyle ipekli ve süslü nakış sanatı önem kazandı Türk işlemeciliğinde eskiden kullanılan solgun renkler yerini canlı renklere bıraktı Daha sonraki yüzyıllarda batı etkisi altında kalan nakış sanatı eski sadeliğini yitirdi Motifler, karmaşıklaştı ve renkler çeşitlendi

19 yüzyılda sanayi üretiminin gelişmesi sonucu nakış sanatında gerileme gözlendi Bugün Topkapı Sarayı Müzesi'nde ve birçok Anadolu kentinin müzelerinde Türk nakış sanatının özgün örneklerine rastlanır Bunlardan bindallı üç eteklerde görülen, kadife ve ipekli kumaşlara işlenen Maraş işi sırmalı nakışlar hünerli ellerin ürünleridir Ayrıca genç kız çeyizlerinde mendil, peşkir, yağlık, bohça, yorgan ve yastık yüzlerinde de zarif işlemelere rastlanır Ülkemizde olgunlaşma enstitülerinde Türk nakış sanatının yaşatılması ve geliştirilmesi için çalışmalar sürdürülmektedir