Lapina ve Çırçır-Lapinagiller (Labridae Familyası)

Lapina ve Çırçır-Lapinagiller (Labridae Familyası)

Çırçırlar ve lapin adıyla da tanınan lapinalar genellikle sıcak denizlerin kıyıya yakın sularında yaşayan balıklardır Uzunlukları Güneydoğu Asya kıyılarında yaşayan dev lapinada (Cheilinus undulatus) 2,5 metreye ulaşmasına karşın çoğunda 30 santimetreyi aşmaz

Lapinagiller (Labridae familyası) yanlardan az basık uzun gövdeleri, kalın dudakları, iri pulları, uzun sırt ve anüs yüzgeçleri, sivri ve genellikle çıkık dişleriyle ayırt edilebilirler Ama tür sayısı 300'ü aşan lapinagillerin üyelerinden birçoğu görünüşleri bakımından birbirlerine çok benzer Ayrıca etleri bol kılçıklı ve lezzetsiz olduğundan iri birkaç türü dışında ekonomik değer taşımazlar Bu nedenlerden ötürü yalnız günlük kullanımda değil balıkçılar arasında bile çoğu kez tür ayrımı yapılmamakta, iri ya da irice olanlarına "lapina" küçüklerine "çırçır" denmektedir

Ama bazı türler lapina ya da çırçırdan başka adlarla da tanınır Örneğin bunlardan kikla (Labrus bergylta) en çok 60 cm, ortalama 3050 cm uzunluğunda, göz alıcı ve değişken renkleriyle dikkat çeken bir balıktır Başı öne doğru sivrilerek uzayan ördekbalığının (Labrus bimaculatus) erkeği ve dişisi arasında birçok lapina ve çırçırda olduğu gibi büyük renk farkları görülür Erkeklerin gövdesi kahverengimsi sarı, yanları, sırtı ve yüzgeçleri mavi renkte menevişlidir Dişilerin ve yavruların rengi ise pembe ya da kırmızımsı olabilir

Lapina ve çırçırlardan bazıları yaşam çevrimlerinde eşey değişimine uğrar Bu balıkların çoğunda önce dişi üreme organları gelişir, sonra körelen dişi üreme organlarının yerini erkek üreme organları alır Birçoğunun üreme davranışı da oldukça ilginçtir Örneğin Türkiye'nin Ege Denizi kıyılarında da yaşayan benekgöz çırçır {Crenilabrus melus) deniz yosunlarından bir yuva hazırlar Erkek, dişinin döktüğü yumurtaları hem bu yuvaya yerleştirir, hem de yavrular çıkana kadar yumurtaların başında nöbet tutar Ayrıca lapinagillerin birçok türü büyük balıkların asalaklarını ayıklayarak beslenme alışkanlığındadır {bak Asalak AyıklaYıcı Balıklar)