Kaz Ve Evcil Kazlar

Kaz Ve Evcil Kazlar

Eski Mısırlılar duvarlarını, günümüzde az rastlanan bir tür olan ala kazın {Branta ruficollis) resimleriyle süslemişlerdi Ala kaz Eski Mısırlılar tarafından büyük bir olasılıkla ev hayvanı olarak besleniyordu Boz kaz ise eldeki kanıtlara göre en azından 4000 yıl önce evcilleştirilmiştir Eski Yunanlılar da yabanıl boz kazları evcilleştirerek ev hayvanı olarak ve ticaret amacıyla kullanmışlardı


Romalılar ise bu kazları özenle yetiştirmiş, yabanıl atalarından daha fazla yumurtlayan beyaz tüylü evcil soylar elde etmişlerdi
Kazlar çok başarılı birer "bekçi köpeği"dir Çünkü bir tehlikeyi sezdiklerinde bağırmaya başlarlar Romalılar kazların bu özelliğinden en iyi biçimde yararlanmışlardır Galyahlar Roma'da Capitolino Tepesi'nde bulunan kaleye beklenmedik bir gece saldırısı yapmış ama, buradaki kazlar bağırışlarıyla Romalılar'ı uyarmışlardı


Britonlar da boz kaz besliyor, ama onları yemiyorlardı Buna karşılık ortaçağda İngiltere'nin güneyindeki çayırlarda üreyen çok sayıda yabanıl kaz yenmek için öldürülmüştür Bu kırıma bataklık alanların kurutulması da eklenince 19 yüzyılın başlarında yabanıl kazlar buralarda yuva yapmaz oldular Yabanıl kazların azalması evcil kazların yetiştirilmesini daha kârlı hale getirmiş, böylece çiftliklerde büyük sürüler yetiştirilmeye başlanmıştır Uzak çiftliklerde yetiştirilen binlerce kaz bazen günde 15 km kadar yürümek zorunda bırakılarak pazarlara taşınmıştır Kazlar yalnızca yiyecek olarak kullanılmıyordu Yastık ve yatak içlerini doldurmak için bazen yılda beş kez tüyleri yolunuyordu Yaklaşık 19 yüzyılın ortalarına kadar kaz tüyleri, tüy kalemlerde de kullanılmıştır

Kazlar yeryüzünün birçok ülkesinde yetiştirilen ilk evcilleştirilmiş kuşlar arasındadır SSCB, Polonya, Macaristan, Çekoslovakya, Alman Demokratik Cumhuriyeti, Fransa ve Hollanda gibi ülkelerde kaz yetiştiriciliği büyük önem taşır Kaz günümüzde lezzetli eti, yağı, karaciğeri, daha az olarak da tüyü ve tavuğunkine benzeyen yumurtası için yetiştirilir Boz kazdan türetilmiş Toulouse ve Emden soyları eti için beslenen en ünlü kaz soylarıdır Fransız mutfağının gözde yiyeceklerinden olan kaz ciğeri, çatlayana kadar yedirilip semirtilen kazların yağlanmış ve aşırı büyümüş karaciğerinden yapılır
Çin'de evcilleştirilmiş olan kuğu kazının (Anser cygnoides) Çin kazı adıyla tanınan soyları yüksek yumurta verimleriyle dikkat çeker


Türkiye'de bulunan yerli kazlar çoğu ülkede olduğu gibi boz kazdan türetilmiştir Kaz yetiştiriciliği özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi'nde, Ağrı, Erzurum ve en çok da Kars illerinde yapılmaktadır