Reklamlar Çocuk Beslenmesini Nasıl Etkiliyor

Reklamlar Çocuk Beslenmesini Nasıl Etkiliyor

Çocuklar, ailenin satın alma kararlarını ciddi anlamda etkiler İşte bu nedenle reklamcılar özellikle çocukları etkileri altına almayı amaçlar

Ancak reklamlarla birlikte hazır yiyecek, kalorili ve yüksek yağlı gıdaların, şekerli içeceklerin tüketiminin arttığı görülüyor Bu durum da obezite riskini artırıyor

Reklamlarda, Çocuk ve Beslenme
Hacettepe Üniversitesi'nde 19 -20 Haziran tarihlerinde gerçekleşen Beslenme ve Diyetetik Günleri bilimsel programına Mezura ekibinden Diyetisyen Gamze Şanlı katıldı Ankara'da gerçekleşen bu toplantıda bize göre en dikkat çekici sunumlardan birisi Dr A Tülay Bağcı Bosi'ye ait olan “Reklamlarda, Çocuk ve Beslenme” konusuydu Bu sunuma ait bazı notlar ve sevgili Gamze'nin bu konudaki bilgilendirmelerini sizlerle paylaşmak istiyorum

Yapılan birçok çalışma, çocuklara yönelik reklamlarda özellikle beş gıda sektörünün ön planda olduğunu gösteriyor Çocuklara ait reklam kuşağında en fazla reklamı görülen ürünler; alkolsüz içecekler, bisküviler, şekerlemeler, aperatifler ve fast - food reklamları olarak sıralanıyor

Reklamlar ve obezite riski
Dünya Sağlık Örgütü, Gıda ve Tarım Organizasyonu 2002 yılında reklamlarda besin içeriği düşük, enerji içeriği yüksek yiyecek ve içeceklerin pazarlanmasının obezite için önemli bir risk faktörü olduğunu bildirdi Çünkü reklamlarla birlikte hazır yiyecek tüketiminin, kalorili ve yüksek yağlı gıdaların, şekerli içeceklerin tüketiminin arttığı görülüyor Buna karşılık bu tür reklamların, çocukların taze meyve ve sebze tüketimini olumsuz etkilediği de gözardı edilmemelidir

En fazla yiyecek reklamı etkiliyor
2000 yılı mart ayında Amerika'da yapılan bir değerlendirmede haftada bir kez yayınlanan çocuk programları arasında gösterilen reklamların yüzde 46'sının yiyeceklere ait olduğu görülmüştür Ülkemizde yapılan başka bir araştırmada ise Afyon-karahisar ilinde 3 - 13 yaş arası çocuk sahibi ebeveynlere televizyon reklamlarının çocuklar üzerindeki etkileri sorulmuş ve yüzde 809 oranında “Yanlış beslenmeye özendirir”, yüzde 753 oranında “Tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkiler” cevapları alınmıştır

Aynı çalışmada ebeveynlerin gözlem ve görüşlerine göre çocukların en fazla oyuncak ve gıda reklamlarından etkilendiği aktarılmıştır

Pazarlama yöntemleri
Geleceğin tüketicileri olan çocuklar, ailenin satın alma kararlarını ciddi anlamda etkilediği için reklamcılar özellikle çeşitli pazarlama teknikleriyle çocukları etkileri altına almayı amaçlamaktadır

Genel olarak çocuklara yönelik yapılan gıda reklamlarında; televizyon, okulda - kantinde pazarlama, sponsorluklar, gizli reklam, internetten satış - pazarlama ve satış promosyonları gibi pazarlama yöntemleri kullanılmaktadır

Yöntemlerden en çok kullanılan ve en popüler olanı ise çocukları en çok etkileyen TV reklamlarıdır Bunun yanında günümüzde teknolojinin ilerlemesiyle birlikte internette, çocukların günlük yaşamında önemli bir yer tutmaktadır

İnternet üzerinden reklam, kontrol ve düzen altına alınmış değildir bu nedenle çocuklar, internette gezinirken verilen linkleri tıklayarak ürün reklamlarına da kolaylıkla ulaşabilirler

Çocuklara yönelik reklamlarda çizgi film karakterlerinin kullanılması, ünlülere ya da oyuncak kazandıran yarışmalara yer verilmesi gibi pazarlama teknikleri çocuklar üzerinde oldukça etkili olmaktadır Reklamların çocuklar üzerindeki etkisi yadsınamayacak kadar fazladır
Verilen mesajlardan en çok etkilenen grup oldukları için çocuklar, reklamcılar için önemli bir hedef oluşturmaktadır

Araştırmalar, çocuklarıyla alışverişe çıkan ailelerin yüzde 82'sinin fazladan harcama yaptıklarını ortaya koymaktadır Bunun nedeni, ailelerin, çocuklarını reddedememesi ve ürünü çocuğunun isteğine bağlı olarak sorgulamadan satın almasıdır

Televizyon ve reklamların etkisi
Uzmanlar, “Çocuklar sekiz yaşına kadar reklamla gerçek arasındaki ayrımı yapamazlar, ancak bebekliklerinin altıncı ayından itibaren farklı markalara ait olan logoları imgeleyebilir, iki yaşından itibaren de rahatlıkla tanıyabilirler” diyor Reklamlara karşı, yetişkinler, daha ölçülü bir tutum sergileyebilir ancak çocuklar gördüklerini hemen isteme eğiliminde Yayınlanan reklamlar, çocukları etkileyerek isteklerini ve seçimlerini önemli ölçüde yönlendirici oluyor Etkileme mekanizması, çocuğun yaşına, o ürüne verdiği öneme, mesajı algılamasına göre değişiklik gösteriyor Bu sebeple özellikle çocuk kuşağında yayınlanan reklamların kontrol ve denetimiyle ilgili titiz bir çalışmaya ihtiyaç var diye düşünüyorum Toplum sağlığı ve obezitenin önüne geçebilmek için öğretici ve eğitici reklam kontrol altına alınabilmelidir Eğer önlemler alınmazsa 2010 yılında çocukların yaklaşık yüzde 10'u obez olma riski altındadır