Koma-Koma Durumu-Komanın Nedeni

Koma-Koma Durumu-Komanın Nedeni

Bir insan ne kadar derin uykuda olursa olsun dış uyaranlara tümüyle tepkisiz kalamaz ve şiddetle sarsıldığında ya da gürültü yapıldığında uyanır Oysa komadaki bir hasta uyuyormuş gibi gözüktüğü halde bilincini tümüyle yitirmiştir ve en güçlü uyaranlara bile tepki vermediği için uyandırılamaz

Komaya giren kişinin solunum ve kan dolaşımı gibi temel vücut işlevleri sürer; ama beyin ile vücudun öbür bölümleri arasındaki sinir iletisi hemen hemen tümüyle kesilmiştir Bu yüzden, insanın uykudayken bile farkında olmaksızın yaptığı bazı hareketler, örneğin öksürmek, yatış durumunu değiştirmek ya da kolunu bacağını oynatmak komadaki bir insan için olanaksızdır

Koma durumu çok çeşitli nedenlerden ileri gelebilir Örneğin, başın sert bir yere vurulması, beyin urları ya da çatlayan bir damardan sızan kanın (beyin kanaması) birikerek basınç yapması sonucunda beyin dokusunun örselenmesi çoğu kez komayla sonuçlanır

Bazen de komanın nedeni menenjit (beyin zarı iltihabı) gibi mikrobik hastalıklar{bak BEYİN), beyne giden kan damarlarının tıkanması {bak Felç) ya da bir kalp krizi nedeniyle beynin yeterince kanla beslenememesi ve şok, şeker hastalığı, sara {bak SARA; Şeker Hastaliği) gibi rahatsızlıklardır Ayrıca, aşırı miktarda ilaç ya da alkol almaktan, hatta karaciğerin ve böbreklerin iyi çalışmamasından ileri gelen zehirlenmeler de komaya yol açabilir Çünkü vücutta biriken zehirli maddeler beyindeki biyokimyasal tepkimeleri etkileyerek sinir iletisini kesintiye uğratabilir

Komaya giren bir insanın hemen hastaneye götürülmesi ve çoğu kez yapay solunum aygıtına bağlanması gerekir Çünkü komadayken normal öksürük ve boğazı temizleme refleksi ortadan kalktığı için, hastanın kendi tükürüğüyle ya da kusmuğuyla boğulma tehlikesi vardır

Bir hastanın komadan çıkarak yeniden bilincine kavuşması doğrudan doğruya komaya yol açan nedene ve hastanın daha önceki sağlık durumuna bağlıdır Bazıları birkaç dakika ya da birkaç saat içinde hızla komadan çıkarak eskisi kadar sağlıklı görünür Bazıları ise yıllarca komada kalır ve bitkisel yaşama girdiği için ancak özel aygıtlara bağ lanarak yaşamını sürdürebilir Örneğin ABD'li bir kadın altı yaşındayken geçirdiği bir apandis ameliyatı sırasında komaya girmiş ve 43 yaşında ölünceye kadar bu durumda yaşamıştır

Doktorlar ya da hemşireler için yalnızca hastanın bilincinin yerinde olup olmadığını saptamak yeterli değildir Ağır bir kazadan sonra ya da komaya yol açabilecek herhangi bir durumda, özel olarak hazırlanmış bir "yanıt ya da tepki düzeyi" derecelendirmesi hastanın durumunu değerlendirmeye yardımcı olur Bu derecelendirmede, "normaP'den (1) "koma"ya (6) kadar uzanan altı basamak vardır:

1 Kişi konuşur ve sorulara normal yanıtlar verir (bilinci tümüyle yerindedir)
2 Yalnızca o anki durumuna ilişkin
"iyi misiniz?" türünden soruları yanıtlayabilir
3 Dalgın ya da bilinci dağınık gibidir; sorulara, anlaşılmaz şeyler mırıldanarak belirsiz yanıtlar verir
4 "Sağ kolunu kaldır!" gibi komutları yerine getirebilir; ama konuşamaz ve soruları yanıtlayamaz
5 Yalnızca çimdiklendiğinde ya da ağrıyan yerine dokunulduğunda inleyerek ya da bağırarak tepki verir
6 Bu uyaranlardan hiçbirine yanıt vermez (bilincini tümüyle yitirmiş, yani komaya girmiştir)