Korno Ailesi-Fransız Kornosu-üflemeli çalgı

Korno Ailesi-Fransız Kornosu-üflemeli çalgı

Korno salyangoz kabuğu gibi kıvrımlı, bakır borudan yapılan, üflemeli bir çalgıdır İtalyanca'da "boynuz" anlamına gelen corno sözcüğünden dilimize geçmiştir Eski Mısır'da, Eski Roma'da ve Mezopotamya'da boynuzdan yapılan ilk örnekleri, işaret vermek ve avcılara yol göstermek için kullanılırdı Günümüzde bazı ülkelerde çobanlar ve sürek avlarında avcılar hâlâ bu amaçla boynuz kullanırlar

Kornonun gövdesini oluşturan boru, üflenen baş bölümünden alt uca doğru kıvrılarak genişler ve çan biçimli kalak bölümüyle son bulur Çağdaş kornonun boru uzunluğu yaklaşık 3,3 metredir Üflenen ucunda koni biçiminde, bek denen bir ağızlık vardır Üzerinde flüt ya da klarnette olduğu gibi ses delikleri ya da üfleme dili yoktur Dudaklar sıkıca ağızlığa bastırılıp üflenerek çalınır Üflendiğinde borunun içindeki hava sütununun titreşmesinden ses elde edilir Çıkan sesler üfleme sırasında dudakların duruş biçimine göre değişir Dudaklar gevşek bırakılırsa bas sesler, gergin tutulursa tiz sesler elde edilir

Bir çalgı teli ya da boru içindeki hava sütunu titreştiğinde çıkan sesler, duyulan temel seslerdir Telin ya da hava sütununun bir bölümünün titreşmesinden çıkan, dikkatle dinlediğimizde duyulabilen zayıf seslere doğal armonikler (kısmi sesler) denir Kornonun ses genişliği doğal armoniklerle sınırlıdır Doğal armoniklerin müziğe daha elverişli olan tiz tonlarını elde etmek daha güçtür Bu bakımdan korno, çalınması en güç ve en yorucu çalgılardan biridir Ses alanı bakımından alto, bariton ve tenor olmak üzere üç türü vardır Sağ elle kalak tıkanarak ya da kalağın içine surdin adı verilen bir parça takılarak kısık sesler elde edilir

Çağdaş kornonun ses genişliği ve teknik yapısı ilk örneklerinden bu yana gerçekleştirilen bir dizi gelişmenin ve yeniliğin sonucudur

Fransız Kornosu

Korno ailesinin en çok tanınan ve orkestralarda yaygın olarak kullanılan üyesi Fransız kornosudur Kendi üzerine kıvrılan, konik kesitli bir borudan oluşur Beke bağlı ucunda iç çapı 6,2 mm olan boru, alt uca doğru genişleyerek çapı 2836 cm olan bir kalakla son bulur Yumuşak ve dolgun bir tınısı vardır Fransız kornosu 18 yüzyılın başlarında kır ve av temalarının işlendiği parçaların seslendİrilişiyle orkestralara girdi 1754'te kangal denen takılıp sökülebilen, sarmal biçimli uzun borular ve dirsek denen kısa borular eklendi Bu yenilikler çalgının ses alanını önemli ölçüde genişletti Besteciler, korno için yazdıkları müzik parçalarında, kornoculara dirsek değiştirmeleri için zaman aralıkları bırakmak zorunda kalıyorlardı 1830'larda çalgıya boruları açıp kapamaya yarayan pistonlar takılarak bugünkü yapısına kavuşturuldu