Kore Cumhuriyeti-Tarihi-Ekonomisi-Kültürü-Doğal Yapısı

Kore Cumhuriyeti-Tarihi-Ekonomisi-Kültürü-Doğal Yapısı

Asya nın doğusundaki Kore Yarımadası'nın güney yarısını kaplar Geçmişte Kore Yarımadası Çosan adında tek bir ülkeydi II Dünya Savaşı'ndan sonra, 1945'te 38 paralelden kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayrıldı 1948'de de kuzey ve güneyde iki ayrı devlet kuruldu Daha sonra çıkan Kore Savaşı sonuçsuz kalınca, yarımadanın ikiye bölünmüşlüğü sürdü {Ayrıca bak Kore Demokratîk Halk Cumhurîyetİ)


Kore Cumhuriyeti Kore Yarımadası'nın büyük bölümünü kaplar Kuzeyden güneye 965 km uzanır; doğubatı yönünde genişliği 217 kilometredir Doğusunda Japon Denizi, batısında Sarı Deniz yer alır Ülkenin batı ve güney kıyılan boyunca çok sayıda küçük ada bulunur Ülke Japonya'dan Kore Boğazı ile ayrılır


KORE CUMHURİYETİ'NE İLİŞKİN BİLGİLER

RESMİ ADI: Kore Cumhuriyeti

YÖNETİM BİÇİMİ: Çok partili, tek meclisli cumhuriyet

YÜZÖLÇÜMÜ: 99263 km2

NÜFUS (1992): 43663000

BAŞKENT: Seul

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1990): Seul (10628000), Pusan (3798000), Tegu (2229000), Inçon (1818000), Kvangcu (1145000)

DOĞAL YAPI: Batı ve güney kıyılarındaki kıyı düzlüğüne doğru alçalan çok dağlık bir yarımadanın güney kesimi Ülkenin batı ve güney kıyılarında ırmak haliçleri ve çok sayıda küçük ada bulunur

DIŞARIYA SATILAN BAŞLICA ÜRÜNLER: Kimyasal maddeler, dokuma, ayakkabı, besin ürünleri, makine

EĞİTİM: 613 yaşları arasında zorunludur

Doğal Yapı

Yaklaşık yüzde 85'i dağlık olan Kore Cumhuriyeti topraklarının ancak beşte biri tarıma elverişlidir Bu topraklar, çoğunlukla kıyı boylarında ve ırmak vadilerindedir Yazlar sıcak ve yağışlı, kışlar ise en güney kesimler dışında soğuk geçer Genellikle kasım ayma kadar süren sonbahar mevsimi uzun, ılık ve yumuşaktır En çok bulunan ağaçlar arasında çam, meşe ve köknar sayılabilir Kaplan, pars, ayı, kurt ve yaban domuzu başlıca yabanıl hayvanlardır Ama sanayinin gelişmesiyle yaşam alanları daralan ve sayılan azalan bu hayvanlar artık yalnızca ıssız ve uzak bölgelerde bulunur

Kültür

Çinliler ve Japonlar gibi Koreliler de Moğol ırkındandır (bak Irk) Kore dili Japonca'ya benzer; ama Kore kültürünü asıl güçlü bir biçimde etkileyen ülke Çin olmuştur Geleneksel Kore edebiyatını oluşturan yapıtların büyük bir bölümü Çince'dir Hangul ve Anmun adlarıyla bilinen yerel Kore alfabesi yanında birçok Çince harf de hâlâ kullanılmaktadır 15 yüzyılda büyük Kore Hükümdarı Secong'un isteği üzerine toplanan bir bilim kurulunun hazırladığı Hangul alfabesi, Güney Kore'de giderek Çin harflerini kullanım dışı bırakmaktadır
Nüfusun yarıya yakını Budacı ve Konfüçyüsçü'dür İkinci büyük din Hıristiyanlık'tır

Ekonomi

Çiftçilerin çoğunun kendi topraklan vardır Bir kişinin sahip olabileceği toprak miktarı yasayla sınırlandırılmıştır Ülkede en çok halkın temel besini olan pirinç yetiştirilir Sonbaharda yapılan pirinç haşatından sonra tarlaların çoğuna arpa ekilir Buğday ve pamuk tarımı da yapılır Ayrıca iplik ve dokuma sanayisinde kullanılmak üzere ipekböceği yetiştirilir Açık deniz balıkçılığında dünyanın sayılı ülkeleri arasındadır
Ülkede dokuma, giyim, elektronik eşya,demir, çelik ürünleri ile makine sanayileri vardır Gemi yapımcılığı sanayisi çok gelişkindir Yeraltı zenginlikleri sınırlıdır; belirli miktarda demir cevheri, kurşun ve gümüş çıkartılır Çoğu metaller ve petrol dışarıdan satın alınır
Önemli kentler kara ve demiryolları ile birbirine bağlıdır 10 milyona yaklaşan nüfusuyla aynı zamanda ülkenin en büyük kenti olan başkent Seul, çevresindeki tarihi surların dışına taşmıştır Seul'un limanı olan İnçon kent merkezinden 48 km kadar batıda, Sarı Deniz kıyısındadır Ülkenin en büyük ve önemli limanı yarımadanın güneydoğusunda yer alan Pusan'dır

Tarih

Kore Yarımadası yüzyıllar boyunca Çin'in kuzeyini ve Mançurya'yı denetim altında tutmaya çalışan güçlerin saldırılarına uğradı Bunlar Çinliler, Moğollar ve yakın geçmişte de Japonlar'dı Yarımadada egemenlikleri en uzun süren Çinliler oldu Çinliler Kore'nin yönetimine genellikle çok fazla karışmadıkları halde dilleri, dinleri ve gelenekleri Kore'de kökleşti ve Koreliler'i çok etkiledi 17 yüzyılda Mançu hanedanının iktidara gelişiyle birlikte Çin, Kore'nin içişlerine daha az karışmaya başladı

19 yüzyıl sonlarında Kore'nin batı ülkeleriyle ilişkileri gelişti Japonya'nın 1894'te Çin'le, 1905'te de Rusya'yla girdiği savaşları kazanması, Kore'yi egemenliği altına almasına yol açtı Kore 1910'da Japon İmparatorluğu'nun bir parçası oldu
Japonlar, Kore Yarımadası'nda demiryolları, limanlar, karayolları ve fabrikalar yaptı Bütün bunların yapılmasındaki başlıca amaç,

Kore'yi Japonya için bir hammadde kaynağı ve Çin'e saldırabilmek için kullanılacak bir üs durumuna getirmekti Bir yandan da Koreliler'e Japon adlan almaları için baskı yapılıyor, okullarında kendi dillerini Öğretmelerine izin verilmiyordu
Koreliler 1919'da ülke çapında barışçı protesto gösterileriyle Japonya'ya karşı direnişe geçti Japon yönetimi bu gösterileri şiddetle bastırdı Binlerce insan yaralanıp öldürüldü, birçoğu hapse atıldı

Japonya, II Dünya Savaşı'nın sona erdiği 1945'te, Kore de içlerinde olmak üzere, bütün denizaşırı sömürgelerini yitirdi Kore'ye giren SSCB ve ABD birlikleri buradaki Japon egemenliğine son verdi ve ülkeyi 38 kuzey paralelinden geçen bir hatla ikiye ayırdılar Yapılan plana göre, Japon birlikleri ülkeden ayrıldıktan sonra ABD ile SSCB bağımsız bir Kore devletinin kurulmasına çalışacaklardı Ama uzlaşma bir türlü gerçekleşemedi 1948'de ABD, sorunu Birleşmiş Milletler'e götürdü Birleşmiş Milletler geçici komisyonunun gözetiminde, yalnızca Güney Kore'de seçim yapıldı 15 Ağustos 1948'de de 38 paralelin güneyinde kalan bölgede Kore Cumhuriyeti kuruldu 9 Eylül günü ise kuzeyde Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu açıklandı

Aralık 1987'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Roh Te Vu, Şubat 1988'de görevi Çun Du Huan'dan devraldı 17 Eylül2 Ekim 1988'de Seul'de yapılan Olimpiyat Oyunları'na Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB) ve Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) takımlarının da katılması, Kore Cumhuriyeti (KC) ile bu ülkeler arasındaki ilişkilerde bir yumuşamanın başlangıcı oldu KC, 1990'da Macaristan, Polonya, Yugoslavya, Romanya, Çekoslovakya ve SSCB ile, 1992'de ise ÇHC ile tam diplomatik ilişki kurdu

Bu gelişme, Roh Te Vu'nun izlediği, birleşme konusunda Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) üzerindeki baskıyı artırmaya yönelik politikanın bir parçasıydı
1990'da, iktidardaki Demokratik Adalet Partisi ile muhalefetteki Yeniden Birlik İçin Demokrat Parti ve Yeni Demokratik Cumhuriyetçi Parti, Liberal Demokrat Parti (LDP) adı altında birleştiler LDP'nin genel sekreterliğine muhalefet önderlerinden Kim Yang Sam getirildi Böylece Roh Te Vu ülke içindeki durumunu güçlendirmiş oldu LDP'nin meclisteki ezici çoğunluğuna dayanarak bazı tasarıları hızlı bir biçimde yasalaştırması muhalefetin tepkisiyle karşılaştı

İki muhalefet partisi Seul'de 300 bin kişinin katıldığı bir gösteri düzenledi Birleşmiş Milletler'in (BM) Eylül 1991'de hem KC'yi, hem de KDHC'yi üyeliğe kabul etmesi Roh Te Vu için diplomatik bir zafer oldu Ama art arda patlak veren skandallar ve muhalefete karşı izlenen katı politika bu zaferi gölgeledi Protesto gösterileri tüm ülkeyi sardı Yönetim üstündeki baskıyı hafifletmek için başbakan istifa etti Gene de, Haziran 1991'de yapılan belediye seçimlerinin çoğunu LDP kazandı
1991 iki Kore'nin birleşme çabalarının yoğunlaştığı bir yıl oldu Aralıkta iki ülke arasında bir barış ve saldırmazlık paktı imzalandı Böylece, silahlı çatışmanın sona ermesinden 38 yıl sonra Kore Savaşı resmen sona ermiş oldu Ayrıca, çeşitli alanlardaki işbirliğini geliştirme

ve Kore Yarımadası'nda nükleer silah bulundurmama konularında da iki ülke arasında anlaşmaya varıldı Ama KDHC'nin nükleer kapasitesinin denetlenmesine ilişkin anlaşmazlık hüküm sürmekteydi
LDP Mart 1992'de yapılan parlamento seçimlerinden birinci parti olarak çıkmakla birlikte, aldığı üyelik sayısı çoğunluk için gerekli olandan bir eksikti Aralıkta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini LDP'nin adayı Kim Yang Sam kazandı ve Şubat 1993'te görevi Roh Te Vu'dan devraldı

Son yıllarda KC ekonomisinde olumsuz gelişmeler görüldü Büyüme hızı düşerken, enflasyon hızlandı, ithalat arttı, ihracat azaldı ve 1984'ten beri ilk kez dış ticaret açığı verildi Alınan ekonomik önlemler de pek fazla yarar sağlamadı