Köprü Türleri-Asma Köprüler

Köprü Türleri-Asma Köprüler



Asma Köprü

En büyük açıklıklı köprüler asma köprülerdir Çok basit bir köprü tipi olan asma köprülere Hindistan'da ve Asya'nın öbür bölgelerinde o kadar çok rastlanır ki, ilk asma köprünün nerede yapıldığını bilmek olanaksızdır Bu ilkel asma köprüler iki grup ipten oluşur Bunlardan biri köprünün döşemesini taşır, öbürü ise tutunmak için parmaklık görevi yapar Sık ormanlık ve dağlık birçok bölgede bu tür ip köprüler hâlâ kullanılır; ip yerine asma dallarıyla yapılmış olanlarına da rastlanır

İlk modern asma köprüyü, Galler'deki Menai Boğazı üzerinde, Thomas Telford 181926 arasında yapmıştır Telford, her biri 518 metre uzunluğundaki 16 ağır zinciri yüksek taş kuleler arasında gererek, köprü döşemesini bu zincirlere asmıştı Menai Köprüsü' nün yapımı sırasında ağır zincirlerin yerlerine kaldırılıp gerilmesi çok zor olmuştu Tel kablo yapma yöntemini bulan mühendis John A Roebling, asma köprülerde zincir yerine tel kablolar kullanılabileceğini düşündü Roebling'in 1855'te yaptığı Niagara asma köprüsünde bütün yapıyı dört tel kablo taşıyordu

Her biri 25 cm çapındaki bu kablolar Roebling' in bulduğu b ir yöntemle birbirine sarılan 3640 telden oluşmuştu Açıklığı 250 metre olan köprünün Niagara Irmağı'ndan yüksekliği 76 metreydi Asma köprüler büyük açıklıklı köprülerdir Yapılan her büyük asma köprü, mühendislik deneyimlerini artırarak daha büyüklerinin yapılmasına olanak hazırlamış, daha dayanıklı yeni yapı malzemeleri, yeni çelik türleri bulundukça daha büyük açıklıklı asma köprülerin yapımı birbirini izlemiştir

1988'de Japonya'da 1 780 metre açıklıklı Akaşi Ohaşi asma köprüsünün yapılmasına kadar dünyadaki en geniş açıklıklı köprü 1981'de Kuzey İngiltere'de yapılmış olan Humber Köprüsü'ydü İlk bakışta asma köprüler birbirinin aynı gibi görünür; tümü de yüksek kuleler arasına gerilmiş çelik kablolara asılı, uzun, simetrik, zarif görünüşlü köprülerdir 1410 metre açıklıklı Humber Köprüsü'nün, iki çelik kablosunun her biri 11 bin ton ağırlığındadır 5 mm çapında 15 bin telin bükülmesiyle yapılan bu kabloların gerilme kuvveti 19 bin ton kadardır

İstanbul Boğazı üzerindeki iki büyük asma köprü, dünyanın en büyük açıklıklı köprüleri arasında yer alır Bunlardan 1973'te yapılan Boğaziçi Köprüsü'nün açıklığı 1074 metre, 1988'de yapılan Fatih Sultan Mehmed Köprüsü'nün açıklığı da 1090 metredir Boğaziçi Köprüsü'nün 58 cm çapındaki iki taşıyıcı kablosunun gerilme kuvveti 15 bin tondur Denizden yüksekliği 64 metre ola n köprünün iki çelik kulesi 165 metre yüksekliğindedir

Geniş açıklıklı asma köprülerde, dikkat edilmesi gereken bir konu da, köprünün esnek olması ve ş iddetli rüzgârda aşağı yukarı ve yanlara doğru esnediği zaman dengesinin bozulmaması için çok dikkatli bir tasarımın yapılmış olmasıdır