Kaçkarlar: Mevsimler Kucaklaşırken

Ayder Yaylası'nın güneyinde doğal yaşlı ormanlar, zengin bitki çeşitliliğinin oluşturduğu bir görsel şölen sunar; doğanın en güzel renklerini kuşanır Kızılağaç, kayın, gürgen, kestane, huş, ladin ve şimşir ağaçlarının boylandığı bu ıslak yamaçlar sık orman altı bitki örtüsü nedeniyle pek geçit vermediğinden doğallığını yitirmeden günümüze ulaşabilmiştir Basamaklar yaparak dökülen dere ise Gelintülü Şelalesi'yle son bularak Kavron Deresi'ne karışır



Saklı Güzellik
Yusufeli'nin Sarıgöl beldesi Barhal Çayı'nın kıyısında Ama beldeye bağlı yerleşimler dar vadilerde, dik yamaçlarda gözlerden uzak bir doğal yaşama kucak açıyor Geleneksel mimari ve yamaçlardaki meyve bahçeleri topografyaya uyumun en iyi örneklerini sunuyor Burada yaşamın ritmi, sonbaharla birlikte düşüyor Günler kısalıyor, akşam erkenden bastırıyor Doğal ortam en güzel yüzünü işte bu sırada gösteriyor Güneşin son ışıklarıyla yıkanan vadi renkten renge bürünüyor



Yağmurlu bir gün Çamlıhemşin'in Şenyuva Mahallesi'nden Sal ve Pokut yaylalarına çıkan patikadaki zorlu yürüyüşe, Fırtına Vadisi'ni örten sis ve gökyüzünü kaplayan kasvetli bulutlar eşlik ediyor Bir ara güneş kısa süreliğine de olsa egemenliğini hatırlatıyor Bulutları aralayıp altından oklarını yeryüzüne gönderiyor



Ardeşen'in Yukarı Durak köyünün geçim kaynağı çay Zümrüt yeşili bahçeler yöre halkının en değerli varlığı Çay bahçeleri genellikle dik eğimli orman yamaçlarında yer alıyorsa da, Yukarı Durak köyünde olduğu gibi küçük düzlükler de değerlendiriliyor Bahçenin ötesinde ise en geç yaprak döken ağaçlardan kızılağaçlar yükseliyor; kasım ayında henüz yemyeşil Buna karşın kayın, gürgen ve kestanelerde sonbahar, kızılın tonlarıyla bir yandan kendini hatırlatıyor, bir yandan da gidişini haber veriyor



Büyülü Coğrafya
Çamlıhemşin'in Şenyuva köyünün yaylası Sal, yaz boyunca neşeli bir hayatı ağırlar Dinçlik, sağlık ve huzur arayan yaylacılar için dünyanın en güzel manzarası buradadır Yayladan aşağılara sis çöktüğünde, hele de günbatımıysa, manzarayı izlemek kızıl bulutların üstünde büyülü bir yolculuğa çıkmak demektir Aylardan kasım Yaylada kimse yok Güneş batıyor; evlerin kışa hazırlıklı sac çatıları ışıldıyor ve rüzgârın uğultusuna tuhaf tıkırtılarla cevap veriyorlar Karşıdaki Tatar Dağları ise beyaz bir paltoyu kuşanmaya başlıyor




Fırtına Dinlenirken
Fırtına Deresi; adı üstünde fırtına gibidir daima İçinden geçtiği coğrafyanın tabiatını yansıtır; sert, haşin, aceleci Dik yamaçları coşkuyla aşar, şelaleler oluşturur, yatağının daraldığı yerlerde burgaçlanarak akar Meydan Mahallesi'nin düzlüğünde sakinleşir, kızılağaçların gölgesinde soluk alır, dinlenir Dik yamaçların kuşattığı bu duraktan sonra Karadeniz'e acele yolculuğuna devam eder; yine fırtına gibi



Artvin Yusufeli'ye bağlı Altıparmak (Barhal) köyü, bin yıllık görkemli bir yapıyı barındırıyor: Bir manastıra ait kiliseyken bugün cami olarak kullanılan bir yapı bu Gürcü Kralı David Magistros tarafından 961-973 yılları arasında yaptırıldığı tahmin ediliyor



Altıparmak (Barhal) 33 mahalle, 20 mezra ve 8 yayladan oluşan büyük bir yerleşim Yusufeli'den Barhal Vadisi'ni takip eden bir yolla ulaşılan Altıparmak'ın yükseklerinde birkaç ahşap ev ve meyve bahçelerinden oluşan eski mahalleler bulunuyor Altıparmak Dağları'nın güneydoğu yamaçlarının manzaraya eşlik ettiği bu mekân çayırların yeşile büründüğü yaz aylarının ardından vişne ağaçlarının kızıllığında uzun bir kışa hazırlanıyor



Son Renkler
Ayder Yaylası'nın yukarılarında, Kalegon mevkiinde, mevsim değişimi ağaçlara ve renklere de yansıyor Sonbahar yerini kışa bırakıyor Hava buz gibi Yağmur, kara dönüşüyor Sonbaharın son renkleri kayın ağacının yapraklarında ve narin dallarından sarkan sakal likenlerinde tutunmaya devam ediyor Sakal likeni, Karadeniz bölgesi ormanlarında özellikle kayın ve köknar türlerinin dalları üzerinde yaşar Havası çok nemli bölgelerde büyür Ağaç kabuklarında veya dağlardaki kayalar üzerinde de yetişir



Yüksekteki Göl
Yusufeli Olgunlar Yaylası'ndan zorlu bir yürüyüşle ulaşılabilen, görkemli tepelerin kuşattığı Büyük Deniz Gölü 3 bin 370 metre rakımda bulunuyor Kaçkar klasik zirve rotasının üzerinde yer alması nedeniyle yaz aylarında epey ziyaretçisi olmakla beraber ekim ayından itibaren çok sakin günler geçirmeye başlıyor Kışı tamamen donmuş olarak geçirecek gölün tekrar çözülmesi temmuz ayını bulabiliyor Yani göl on ay boyunca buzdan bir tabakayla kaplanacak



Issızlığın Sesi
Kaçkar Dağları'nın en güzel yaylalarından biri Rize Ardeşen'e bağlı Sırt Yaylası Buradan Tobamzga Yaylası'na çıkan yol karla kaplı Fırtınanın savurduğu kar yürümeyi daha da zorlaştırıyor Ufuktaki Altıparmak Dağları ve rüzgârın yönünü gösteren bulutlar manzarayı tamamlıyor



Altıparmak Dağları'nın eteklerinde sonbaharda bastıran kara rağmen urkeklikler yaşamını sürdürüyor İnsanlardan mümkün olduğunca uzakta bulunmayı tercih eden ve arazide iyi kamufle olan bu kuşları görmek kolay değil; ancak taşların birbirine çarpmasına benzer sesleriyle yerleri tahmin edilebilir



Kaçkar eteklerinde yılın her mevsimi hava son derece değişken olabiliyor Nemli, insanı üşüten bir sonbahar günü yağmurla başladı Kısa süre sonra yağmur yerini yoğun kar yağışına bıraktı Ayder Yaylası'ndan ulaşılan Aşağı Kavron Yaylası'nda ladin ağaçları yazın sis ve yağmura, kışın ise kar örtüsü ve dik yamaçlardan inen çığlara göğüs geriyor



Zirvenin Gölgesinde
Sırt Yaylası kara taştan evleriyle yörenin bozulmamış yaylalarından biri Tabii ki manzarası en güzel olanlarından Bir taraftan Karadeniz'e bakıyor, öte yandan heybetli Altıparmak zirvelerini gözlüyor Yaylayı ve evlerini örtmeye başlayan kar, uzun ve sert geçecek bir kışın habercisi Oysa mevsim henüz sonbahar ve aşağılarda, sahile yakın yerler hâlâ yemyeşil



Kış Suskunluğu
Ardeşen'den sapa bir dağ yoluyla güçlükle ulaşılan Sırt Yaylası gerçekten de adına yakışır şekilde uzaklardan dahi seçilebilen, belirgin bir sırtın üzerine kurulu Yaz aylarında hareketli bir hayatı ağırlayan, Karadeniz'in en eğlenceli yayla şenliklerinden birine sahne olan yayla, en suskun zamanlarını yaşıyor

YAZI VE FOTOĞRAFLAR: TURGUT TARHAN