Hanımeli

Hanımeli

Bahçelerdeki hanımellerinin tatlı ve baygın kokusu özellikle yaz akşamlan bütün öbür çiçeklerin kokusunu bastıracak kadar güçlüdür Güzel kokulu zarif çiçekleri için yetiştirilen bu süs bitkilerinin, kuzey ve güney yarıkürenin ılıman bölgelerinde kendiliğinden yetişen 200 kadar yabanıl türü vardır Çoğu sarmaşık gibi tırmanıcı ya da dik gövdeli çalı biçiminde olan bu türler, hanımeligiller familyasının Lonicera cinsini oluşturur Bu cinsin bilimsel adı, Alman botanikçi Adam Lonicer'in anısına verilmiştir
Bahçelerdeki en yaygın hanımeli türü (Lonicera caprifolium) Avrasya'nın yerli


bitkilerindendir Bu bitkinin eflatunumsu ya da pembemsi beyaz çiçekleri özellikle gece kelebeklerini çekmek için akşam saatlerinde açılır Çünkü, ince ve uzun boyunlu bir huni biçiminde olan çiçeklerin balözü her böceğin kolay kolay ulaşamayacağı kadar derindedir Bu yüzden tozlaşmasını yalnızca uzun dilli bazı gece kelebeklerine borçlu olan çiçeklerin geniş ağzındaki iki dudak gündüzleri kapalı durur Ama akşamları çiçekler açılınca altdudak aşağıya doğru sarkar ve ortadaki erkekorganların açığa çıkmasını sağlar Böylece, çiçeklerin çekici kokusuna kapılarak huninin dibindeki kesecikten tatlı balozunu emmeye gelen gece kelebekleri çiçeklerin üzerinde uçuşurken erkekorganların başçıklarına sürtünür Buradan aldıkları çiçektozlarını dişiorganın tepeciğindeki yapışkan sıvıya bulaştırmalarıyla döllenme gerçekleşir Döllendikten sonra kokusunu yitirerek solan bu güzel çiçeklerden geriye, koyu kırmızı renkli ve zehirli üzümsü meyveler kalır

Gene Avrasya'da çok yaygın olan ve ormanlarda yetişen hanımeli türlerinden biri {Lonicera periclymenum), çevresindeki öbür bitkilere sarılarak 56 metre yükseğe tırmanabilir Bitki körpeyken ince ve yumuşak olan sarılıcı gövdesi yaşlandıkça odunlaşır ve kolayca kırılacak kadar sertleşir Bütün hanımellerinde olduğu gibi bu türün yaprakları da ikişer ikişer karşılıklı olarak çıkar; morumsu çiçekleri ise dalların ucunda kümeler oluşturur