Gelincik-Otsu Bitki-Papaveraceae

Gelincik-Otsu Bitki-Papaveraceae


Kırlarda, yol kenarlarında ve tarlalarda kendiliğinden yetişen gelincik (Papaver rhoeas), ilkbaharda açan ateş kırmızısı çiçekleriyle çok güzel ve narin bir bitkidir En hafif esintide sallanan incecik sapların üzerindeki bu iri kır çiçekleri açıldığında, olgunlaşmamış ekin tarlaları kıpkırmızı birer gelincik tarlasına dönüşür Ama çiçeklerinin taçyaprakları dokunulduğunda ya da rüzgârda hemen dağıhverecek kadar narin olduğundan, gelincik süs bitkisi olarak yetiştirilmez

Gelincikgiller (Papaveraceae) familyasından olan bu biryıllık otsu bitki kuzey yarıkürenin ılıman bölgelerinde yetişir ve bazen 1 metreye kadar boy atabilir Çiçekleri, aynı cinsten yakın akrabası olan haşhaş bitkisinin çiçeklerine çok benzer (bak Haşhaş) Sapların ucundaki çiçek tomurcukları önce aşağıya doğru sarkıktır İlkbaharda tomurcuklar dikleşmeye başlar ve iki parçalı olan çanakyapraklar çatlayıp açılınca içindeki taçyapraklar ortaya çıkar İpek kadar yumuşak ve bürümcük kadar ince olan bu taçyapraklar tomurcuğun içinde kat kat kıvrılmış olduğundan, ilk açıldığında buruşuk gibidir Birkaç gün sonra çanakyapraklar dökülür ve diplerinde siyah birer leke olan taçyapraklar olanca güzelliğiyle açılır Ortada siyah bir halka oluşturan erkekorganlar da çiçeğin göz alıcı kırmızısıyla hoş bir karşıtlık yaratır

Gelinciğin meyvesi de haşhaşınkine benzer İçinde çok sayıda tohum, üstünde de delikli bir kapak olan bu fıçı biçimindeki kapsülsü meyveler sanki bir tuzluk gibidir Bitki rüzgârda sallandığı zaman, meyvelerin içindeki küçük tohumlar bu deliklerden çevreye saçılır
Gelinciğin parçalı yaprakları yurdumuzun bazı bölgelerinde sebze olarak yenir Ama bu bitkinin en yararlı bölümü çiçekleridir Siyah bölümleri kesilmiş taçyapraklardan hazırlanan gelincik şurubu hem lezzetli bir içecektir, hem de göğsü yumuşatır, öksürüğü keser, sinirleri yatıştırır ve hafif uyku verir