Gelir

Gelir


Sürekliliği olan ve belirli zamanlarda elde edilen paradır Ücret, maaş, kira, kâr, faiz gibi türlere ayrılır
İnsanların çoğu işgüçlerini sermaye, fabrika ya da büyük toprak sahiplerine satar; devlet kuruluşlarında çalışır ve gelir olarak ücret ya da maaş alır Evlerini ya da topraklarını kiraya verenlerin geliri, kiracıların düzenli olarak ödedikleri paradır Parasını belirli bir süre bankada tutabilenler faiz geliri elde ederler (bak Faiz) Sermaye, hisse senedi ya da işyeri sahiplerinin kazancına ise kâr denir

Bir ülkenin yıllık gelirini bulmak için, o yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin toplam piyasa değerinden, makinelerin ve binaların yıpranma payı düşülür Bu pay onları yenilemek için gerekli olan para miktarıdır

Eğer ulusal gelir ülkede yaşayan insan sayısına bölünürse, kişi başına yıllık ortalama gelir elde edilir 1984 tahminlerine göre kişi başına ulusal gelir en yoksul azgelişmiş ülkelerde 260 dolar; orta gelir grubundaki ülkelerde 1250 dolar; sanayileşmiş kapitalist ülkelerde ise 11250 dolardır Türkiye'de kişi başına ortalama gelir yaklaşık 1000 dolardır
Gelir dağılımı bir ülkede yaşayan insanlar arasında ulusal gelirin nasıl paylaşıldığını gösterir Örneğin, 1980'lerde Hollanda'da sanayide yaratılan gelirin yaklaşık yüzde 87'sini, İngiltere'de yüzde 81'ini maaş ve ücretlilerin geliri oluştururken, Türkiye'de bu rakam yüzde 33'tür Bu veriler Türkiye'de maaş ve ücretlilerin ulusal gelirden çok az pay aldığını göstermektedir Bir ülkedeki gelir dağılımının adaletli olup olmadığını anlamak için kullanılan bir yöntem de ülke nüfusunu beş eşit dilime ayırıp bunların ulusal gelirden aldığı payları hesap etmektir Aşağıdaki tabloda Türkiye'nin ve İngiltere'nin bu yöntemle bulunan gelir dağılımları karşılaştırılmıştır

Bu verilere göre Türkiye nüfusunun yüzde 40'ı ulusal gelirin yüzde ll'ini alırken, en üst gelir grubundaki yüzde 20'si ulusal gelirin yüzde 55'ini almaktadır Adaletsiz gelir dağılımı yalnızca toplumsal eşitsizliği göstermez; aynı zamanda birçok ekonomik sorunun varlığını da gösterir Örneğin, gelir dağılımının adaletsiz olduğu ülkelerde halkın büyük bir bölümünün satın alma gücü çok düşüktür Bu durum, üretilen mal ve hizmetlere olan talebin de düşük olması anlamına gelir Piyasa ekonomilerinde talep düşük olunca üretim düşer ve işsizlik artar (Ayrıca bak Ekonomi)

Günümüzde adaletsiz gelir dağılımını düzeltmek için hükümetlerin izleyebileceği politikalar vardır Bunların başında vergi politikası gelir Hükümetler yüksek gelirlilerden yüksek vergiler alıp, toplam vergi gelirlerinin önemli bir bölümünü yoksul halkın eğitim, sağlık, konut gibi gereksinimlerini karşılayacak biçimde harcayabilir