Gemi Motoru

Gemi Motoru


Gemilerin hareketini motorlar sağlar Günümüzde en yaygın olarak kullanılanlar dizel motorlarıdır Bu amaçla buhar türbinleri ve gaz türbinleri de kullanılır, ama gaz türbini savaş gemileri dışında pek kullanılmaz İlk buharlı gemilerde kullanılmış olan pistonlu buhar makineleri (bak BUHAR MAKİNESİ) günümüzde bazı gemilerde yalnızca yardımcı pompaları çalıştırmak için kullanılmaktadır

Buharlı gemilerde buhar türbinini döndürecek olan buhar, yüksek sıcaklık ve yüksek basınç sağlayan bir buhar kazanından elde edilir Ocaktan çıkan dumanın kolayca dışarı atılabilmesi için buhar kazanları gemi bacasının altına gelecek biçimde yerleştirilmiştir
Modern buhar kazanlarında yakıt olarak genellikle mazot kullanılmakla birlikte bazı kazanlarda kömür tozu yakılır Sıvılaştırılmış doğal gaz taşımak için tasarlanmış tankerlerin kazanında yakıt olarak doğal gaz kullanılır Mazot kullanılan kazanlarda yakıt, kolayca akması için bir ön ısıtmadan geçirildikten sonra kazan brülörüne pompalanır; brülör yakıtı ocağın içine püskürtür Yanma için gerekli hava da ısıtılarak ocağa gönderilir

Buhar kazanını ısıtmak için nükleer enerji de kullanılabilir Birkaç kilogramlık uranyumdan elde edilen enerjiyle yüz binlerce kilometre yol gidebilen bu tür gemilerin ancak birkaç yılda bir yeniden uranyum alması gerekir (bak NÜKLEER ENERJİ) Amerikan gemisiSavannah, Sovyet buzkıran gemisi Lenin ve Alman şilebi Otto Hahn nükleer enerjiyle işleyen gemilerden bazılarıdır Nükleer enerji ticaret gemilerinde kullanılmaya uygun olmayacak kadar pahalıdır, ama denizaltı ve uçak gemisi gibi savaş gemilerinde kullanılmaktadır

Gemilerde en yaygın olarak kullanılan buhar kazanları su borulu kazanlardır Bunlarda alev ve sıcak baca gazlan, içi suyla dolu boruların çevresinden geçirilir Borularda buhara dönüşen su bir buhar odasında toplandıktan sonra kazanın baca çıkışına yerleştirilmiş bir kızdırıcıya gider Kızdırıcının borularından geçerken sıcaklığı ve basıncı daha da artar Tipik bir su borulu kazanda elde edilen buharın sıcaklığı 500 dereceyi, basıncı da 70 atmosferi (normal atmosfer basıncının 70 katı) bulur

John Fitch'in 1787'de ABD'de ilk başarılı denemesini gerçekleştirdiği buharlı gemiler 1810'larda yaygınlaştı Buharlı gemilerde 1894'e kadar kullanılan pistonlu buhar makineleri önceleri, geminin arkasında ya da iki yanında bulunan çarkları döndürürdü Alt bölümü su içindç olan çarkın dönüşü de gemiyi hareket ettirirdi Günümüzde, çoğu eğlence gemisi olarak kullanılan az sayıda çarklı gemi vardır

1830'lardan başlayarak buharlı gemilerde çarkın yerini pervane (uskur) aldı Pervane geminin kıç bölümünde, su hattının altında kalan pervane miline takılıdır Mil döndüğü zaman dönen pervanenin kanatlan suyu geriye doğru iter ve bö ylece gemi de ileri doğru itilmiş olur İlk gemi pervanesi patentini İsveçli mühendis John Ericsson 1836'da ABD'de almıştır