Alfabetik Hayvan isimleri Ve Bilgiler

Acı balık - Rhodeus (Balık cinsi)
Ada tavşanı - Leporidae (Tavşan familyası)
Addaks - Addax nasomacululatus (Memeli türü)
Adımlayıcıyarımkanatlıgiller (Böcek familyası)
Afgan tazısı (Köpek türü)
Afrika çakır kuşu - Accipiter tachiro (Kuş türü)
Afrika mavi bıldırcını - Coturnix adansonii (Kuş türü)
Afrika yaban kedisi - Felis silvestris lybica (Kedi alt türü) (Kedigiller)
Afrika yaban köpeği - Lycaon pictus (Köpek türü)
Aguti - Dasyprocta (Kemirici cinsi)
Ağaç arısı - (Böcek türleri)
Ağaç kurbağası - Hylidae (Kurbağa familyası)
Ağaç yılanı - Colibridae (Yılan familyası)
Ağaçkakan - Picidae (Kuş familyası)
Ağaç kırlangıcı - Artamidae (Kuş familyası)
Ağaç sivrifaresi - Tupaiidae (Memeli familyası)
Ağaç tavuğu - Cracidae (Kuş familyası)
Ağaç tırmaşık kuşu - Dendrocolaptidae (Kuş familyası)
Ağustos böceği - Cicadidae (Böcek familyası)
Ahtapot - Octopus (Yumuşakça cinsi)
Airedale teryesi (Köpek türü)
Ak ayaklı fare - Peromyscus (Fare cinsi)
Ak balina - Delphinapterus (Balina türü)
Ak dağ keçisi - Oreanos americanus (Keçi türü)
Ak kuyruklu geyik - Odocoileus virginianus (Geyik türü)
Akbaba - Aegypiinae (Kuş alt familyası)
Akbalık - Leuciscus cephalus (Balık türü)
Akciğer kılkurdu - ****strongyloidea (Asalak kurtları üst familyası)
Akciğerli balık - Dipnoi (Balık takımı)
Akciğerli salyangoz - Pumonata (Salyangoz alt sınıfı)
Akgerdan - (Kuş türleri)
Akgöz - Zosterons (Kuş cinsi)
Akita (Köpek türü)
Ak kelebek - Pieridae (Kelebek familyası)
Akrep - Scorpionida (Örümcek takımı)
Ak sinek - Aleurodidae (Böcek takımı)
Ak sungur - Falco rusticolus (Kuş türü)
Akuçi - Myoprocta (Kemirici türü)
Al yanaklı şebek - Macaca mulatta (Şebek türü)
Alabalık - Salmonidae (Balık familyası)
Alaca baykuş - Strix aluco (Kuş türü)
Alaca köpekbalığı - Orectolobidae (Balık familyası)
Ala geyik - Dama dama (Kuş türü)
Alakarga - Garrulus glandarius (Kuş türü)
Alamecek - Rhodopechys sanguinea (Kuş türü)
Alaska karabalığı - Dallia pectoralis (Kuş türü)
Alaska malamutesi (Köpek türü)
Alaycı kuş - Mimidae (Kuş familyası)
Alligator - (iki sürüngen türü)
Alman kısa tüylü puanteri - (Köpek türü)
Alman telsi tüylü puanteri - (Köpek türü)
Altınbaş kefal - Liza aurata (Balık türü)
Amerika siyah ayısı - Ursus americanus (Memeli türü)
Anadolu parsı - Panthera pardus tulliana (Memeli türü)
And kondoru - Vultur gryphus (Kuş türü)
Angora tavşanı - (Memeli türü)
Antilop - Bovidae (Boynuzlugiller familyası)
Arap kekliği - Alectoris melanocephala (Kuş türü)
Arı - Apoidea (Böcek takımı)
Aslan - Panthera leo (Memeli türü)
Asya mavi bıldırcını - Coturnix chinensis (Kuş türü)
Asya siyah ayısı - Ursus thibetanus (Memeli türü)
At - Equus caballus (Memeli türü)
Atmaca - Accipiter (Kuş türü)
Avustralya yaban köpeği - Canis lupus dingo (Köpek türü)
Ay balığı - Mola mola (Balık türü)

B

Babuin - Papio (Maymun cinsi)
Bağırtlak - Pterocles orientalis (Kuş familyası)
Bağ yılanı - (Yılan türleri)
Bakırbaş yılan - (Yılan türleri)
Bakır kelebeği - Lycaenidae (Kelebek alt familyası)
Bakteri
Bal karıncası - (Karınca türleri)
Balaban - Botaurus stellaris (Kuş türü)
Bal arısı - Apis (Böcek türü)
Balina - Cetacea (Balık takımı)
Balıkçı kedi - Prionailurus viverrinus (Memeli türü)
Bayağı atmaca - Accipiter nisus (Kuş türü)
Bayağı çakır kuşu - Accipiter gentilis (Kuş türü)
Bayağı doğan - Falco peregrinus (Kuş türü)
Berberi kekliği - Alectoris barbara (Kuş türü)
Bıldırcın - Coturnix coturnix (Kuş türü)
Bıyıklı balık - Barbus barbus (Balık türü)
Boz ayı - Ursus arctos (Memeli türü)
Boz doğan - Falco columbarius (Kuş türü)
Boz tuygun - Circus cinereus (Kuş türü)
Bozkır tuygunu - Circus macrourus (Kuş türü)
Buldok (Köpek türü)
Büyük sarı başlı akbaba - Cathartes melambrotus (Kuş türü)

C

Cengel kedisi - Felis chaus (Memeli türü) (Kedigiller)
Ceylan - Gazella (Memeli cinsi) (Boynuzlugiller)

D

Dağ ispinozu - Fringilla montifringilla (Kuş türü)
Dağ kargası - (Kuş türü)
Dağ keçisi - Capra aegagrus (Memeli türü)
Dağ koyunu - Ovis prientalis (Memeli türü)
Dağ kunduzu - Aplodontia rufa (Kemirgen türü)
Dağ yılanı - Dispholidus typus (Yılan türü)
Dalga kuşu - Aphriza virgata (Kuş türü)
Dalıcı martı - Alcidae (Kuş familyası)
Daman - Hyracoidae (Memeli familyası)
Danaburnu - Gryllotalpidae (Böcek familyası)
Darwin kurbağası - Rhinoderma darwinii (Kurbağa türü)
Dazlak kartalı - Haliaetus leucocephalus (Kuş türü)
De Brazza maymunu - Cercopithecus neglectus (Maymun türü)
Degu - Octodon degus (Memeli türü)
Degugiller - Octodontidae (Memeli familyası)
Delikliler - Foraminiferida (Tek hücreli takımı)
Dere kaya balığı - Gobio gobio (Balık türü)
Deve - Camelus (Memeli cinsi)
Dingo - Canis lupus dingo (Köpek türü)
Doberman (Köpek türü)
Doğan - Falco (Kuş türü)
Dudak ayısı - Melursus ursinus (Memeli türü)
Dülger - Zeus faber (Balık türü)

E

Eğrez balığı Vimba vimba Balık türü Sazangiller
Engerek Viperidae Sürüngen familyası Viperidae
Eşek Equus asinus Memeli türü Atgiller
Eşek arısı Vespa crabro Böcek türü Vespidae

F

Falkland tilkisi - Dusicyon australis (Memeli türü)
Fare (Memeli türü)
Fiji çakır kuşu - Accipiter rufitorques (Kuş türü)
Fil - Elephantidae (Memeli türü)
Flamingo - Phoenicopteridae (Kuş türü)
Fok - (Memeli türü)

G

Gelincik Mustela Memeli cinsi Sansargiller
Gelincik Gaidropsanis mediterraneus Balık türü Gadidae
Geyik Cervidae Memeli familyası Geyikgiller
Goril Gorilla gorilla Memeli türü Hominidae
Gördek Rutilus rubilio Balık türü Sazangiller
Gözlüklü ayı Tremarctos ornatus Memeli türü Ayıgiller
Güvercin Kuş türü

H

Halkalı kuyruklu kedi - Bassariscus astutus (Memeli türü)
Hamsi - Engraulis encrasicholus (Balık türü)
Has kefal - Mugil cephalus (Balık türü)
Havana kedisi - (Memeli türü)
Havuz balığı - Carassius carassius (Balık türü)
Hindi - (Kuş türü)
Hindi akbabası - Cathartes aura (Kuş türü)
Horoz - Gallus gallus (Kuş türü)
Humboldt pengueni - Spheniscus humboldti (Kuş türü)

I

Istakoz (Kabuklu türü)

J

Jaguar - Panthera onca ya da Leo onca (Kedigiller familyası)
Jakana (Kuş türü)
Japon atmacası - Accipiter gularis (Kuş türü)
Japon bıldırcını - Coturnix japonica (Kuş türü)
Japon kedisi (Kedi türü)
Japon köpeği (Kuş türü)
Jibon (Maymun türü)

K

Kadife balığı - Tinca tinca (Balık türü)
Kahverengi bıldırcın - Coturnix ypsilophora (Kuş türü)
Kahverengi sırtlan - Hyaena brunnea (Memeli türü)
Kaliforniya kondoru - Gymnogyps californianus (Kuş türü)
Kanarya - Serinus canaria (Kuş türü)
Kanatlı tuygun - Circus buffoni (Kuş türü)
Kangal balığı - Garra rufa (Balık türü)
Kanguru (Memeli türü)
Kaplan - Panthera tigris (Memeli türü)
Kaplumbağa - (Sürüngen türü)
Kar kazı - Anser caerulescens (Kuş türü)
Kar leoparı - Uncia uncia (Memeli türü)
Kara akbaba - Coragyps atratus (Kuş türü)
Kara kakadu - Calyptorhyncus lathami (Kuş türü)
Karakulak - Caracal caracal (Memeli türü)
Karınca - Formicidae (Böcek türü)
Katır - Mulus (Memeli türü)
Kaya kekliği - Alectoris graeca (Kuş türü)
Kaz - Anserinae (Kuş türü)
Keçi - Capra aegagrus hircus (Memeli türü)
Kedi - Felis silvestris catus (Memeli türü) (Kedigiller)
Kedi balığı - Scyliorhinidae (Balık familyası)
Kedigiller - Felidae (Memeli familyası) (Kedigiller)
Kel balık - Amia calva (Balık türü)
Keseliler - Marsupialia (Memeli takımı)
Kınalı keklik - Alectoris chukar (Kuş türü)
Kısa gagalı kara kakadu - Calyptorhyncus latirostris (Kuş türü)
Kırlangıç - Hirundinidae (Kuş türü)
Kırmızı kuyruklu kara kakadu - Calyptorhynchus banksii (Kuş türü)
Kızmızı ayaklı keklik - Alectoris rufa (Kuş türü)
Kızılgerdan - Erithacus rubecula (Kuş türü)
Kızılgöz - Rutilus rutilus (Balık türü)
Kızılkanat - Scardinius erythrophthalmus (Balık türü)
Kızıl kırlangıç - Cecropis daurica (Kuş türü)
Kızılsungur - Circus aeruginosus (Kuş türü)
Koala - Phascolarctos cinereus (Memeli türü)
Koca ağız balığı - Aspius aspius (Balık türü)
Kodkod - Oncifelis guigna (Memeli türü)
Kokarca - (Memeli türü)
Kolyeli keklik - Alectoris magna (Kuş türü)
Koyun - Ovis aries (Memeli türü)
Köpek - Canis lupus familiaris (Memeli türü)
Kral akbaba - Sarcoramphus papa (Kuş türü)
Ktenoforlar - Ctenophora (Omurgasızlar şubesi)
Kudu - Tragelaphus (Memeli türü)
Kuğu - Cygnus (Kuş türü)
Kuğu kazı - Anser cygnoides (Kuş türü)
Kukal - Centropus (Kuş cinsi)
Kukumav - Athene noctua (Kuş türü)
Kukri yılanı - Oligodon (Yılan cinsi)
Kulağakaçan - Dermaptera (Böcek takımı)
Kulaklı fok - Otariidae (Fok familyası)
Kulaklı folya - Mobulidae (Balık familyası)
Kulan - Equus hemionus (Memeli türü)
Kum balığı (Balık türü)
Kum böceği - Cicindelidae(Böcek familyası)
Kum kedisi - Felis margarita(Kedi familyası)
Kum kuşu (Kuş türü)
Kum piresi - Talitridae (Böcek familyası)
Kum yengeci - Ocypode (Yengeç cinsi)
Kumru - Streptopelia decaocto (Kuş türü)
Kunduz - Castor (Kemirici cinsi)
Kupes - Boops boops (Balık türü)
Kupro - Bos sauveli (Sığır türü)
Kuravong - Strepera (Kuş cinsi)
Kurbağa balığı - Uranoscopidae ('Balık familyası)
Kurbağa - Anura (Amfibyum takımı)
Kurdele balığı - Cepolidae (Balık familyası)
Kurt - Canis lupus
Kurt örümceği - Lycosidae (Örümcek familyası)
Kurt ringa - Chirocentrus dorab (Balık türü)
Kurt yılanı (Sürüngen türü)
Kurt balığı - Anarhichadidae (Balık türü)
Kurtkıyan - Buphagus (Kuş cinsi)
Kurt salyangozu - Aplacophora (Deniz yumuşakçası sınıfı)
Kuskus - Phalangerinae (Memeli alt familyası)
Kutu balığı - Ostraciontidae (Balık familyası)
Kutu kaplumbağası - Terrapene (Kaplumbağa cinsi)
Kutup ayısı - Ursus maritimus (Ayı türü)
Kutup tilkisi - Alopex lagopus (Tilki türü)
Kuyrukkakan - Oenanthe (Kuş cinsi)
Kuyruklu kelebek - Papilioninae (Kelebek alt familyası)
Kuyruklu kurbağa - Ascaphus truei (Kurbağa türü)
Kuyruksallayan - Motacilla (Kuş cinsi)
Kuyruksüren - Herpestidae (Memeli familyası)
Kuzgun - Corvus corax (Kuş cinsi)
Kuzey balinası - Balaenoptera borealis (Balina türü)
Küçük atmaca - Accipiter minullus (Kuş türü)
Küçük sakarca kazı - Anser erythropus (Kuş türü)
Küçük sarı başlı akbaba - Cathartes burrovianus (Kuş türü)
Küela - Quelea quelea (Kuş türü)
Kürekayaklılar - Copepoda (Omurgasız alt sınıfı)

L

Labirent balığı - Anabontoidei (Balık alt takımı)
Lahana güvesi - Plutella maculipennis (Böcek türü)
Lahana kelebeği - Pieris (Kelebek cinsi)
Lahoz balığı - Epinephelus aeneus (Balık türü)
Lak böceği - Laccifer lacca (Böcek türü)
Lama - Lama glama (Memeli türü)
Lamelli mantarlar - Agaricales (Mantar takımı)
Landseer (Köpek türü)
Langur
Lapina - Labrus (Balık cinsi)
Leopar - Panthera pardus (Memeli türü)
Lepistes - Lebistes reticulatus (Balık türü)
Leş kargası - Corvus corone (Kuş türü)
Leş böceği - Silphidae (Böcek familyası)
Levkit - Rutilus frisii (Balık türü)
Levrek - Moronidae (Balık familyası)
Leylek - Ciconiidae (Kuş familyası)
Linsang - (Misk kedisi türleri)
Lipsoz - Scorpaena scrofa (Balık türü)
Lir kuşu - Menura (Kuş türü)

M

Malaya ayısı - Helarctos malayanus (Memeli türü)
Manda - Bubalus bubalis (Memeli türü)
Maymun - (Memeli türü)
Maymun kedi - Leopardus weidii (Memeli türü)
Mavi kefal - Chelon labrosus (Balık türü)
Mavi tavuskuşu - Pavo cristatus (Kuş türü)
Mavi tilki - (Memeli türü)
Mercan yılanı - Micrurus (Sürüngen türü)
Mezgit - Merlangius euxmus (Sürüngen türü)
Miskgeyiği - Moschus moschiferus (Memeli türü)
Miskkedisi - Viverrinae (Memeli türü)
Misköküzü - Ovibos muschatus (Memeli türü)
Misksıçanı - Ondatra zibethia (Memeli türü)
Mongoz - Galidiinae (Miskkedisigiller familyası)
Mors - Odobenus rosmarus (Memeli türü)
Muflon - Ovis musimon, Ovis orientalis (Boynuzgiller familyası)

N

Nar bülbülü - (Bakınız → Kızılgerdan) (Kuş türü)

O

Orangutan - Pongo pygmaeus (Memeli türü)
Ormanhorozu - Tetrao urogallus (Kuş türü)
Orman faresi - Anodomus sylvaticus (Memeli türü)
Orkinos - Scombridae (Balık türü)
Ornitorenk - Memeli
Oselo - Leopardus pardalis (Memeli türü)

P

Pabuçgagalı - Balaeniceps rex (Kuş türü)
Pakarana - Dinomys branickii (Kemirgen türü)
Palamut - (Balık türü)
Pallas kedisi - Otocolobus manul (Memeli türü) (Kedigiller)
Papaz balığı - Chromis chromis (Balık türü) (Pomacentridae)
Pars - Panthera pardus (Memeli türü) (Kedigiller)
Pars foku - Hydrurga leptonyx (Fok türü) (Fokgiller)
Pars kedisi - Prionailurus bengalensis (Memeli türü) (Kedigiller)
Pars kurbağası - Rana pipiens (Kurbağa türü)
Patas maymunu - Erthrocebus patas (Maymun türü)
Patka - (Ördek türü)
Pelikan - Pelecanus (Kuş cinsi) (Pelikangiller)
Porsuk - Meles meles (Memeli türü) (Sansargiller)
Puma - Puma concolor (Memeli türü) (Kedigiller)

R

Rakun (Memeli türü)

S

Saka kuşu - Carduelis carduelis (Kuş türü)
Sakarca kazı - Anser albifrons (Kuş türü)
Salyangoz - (Yumuşakça türü)
Samur - Martes zibellina (Memeli türü)
Sansar - (Memeli türü)
Sardalya - Sardina pilchardus (Balık türü)
Sarı kuyruklu kara kakadu - Calyptorhyncus funereus (Kuşu türü)
Saz tuygunu - Circus aeruginosus (Kuş türü)
Sazan balığı - Cyprinus carpio (Balık türü)
Serçe - Passeridae (Kuş familyası)
Serval - Leptailurus serval (Memeli türü)
Shar-Pei - (Köpek türü)
Sığır - Bos taurus (Memeli türü)
Sincap - Sciuridae (Memeli türü)
Sis balığı - Aspius vorax (Balık türü)
Sivriburunlu fare - Soricidae (Memeli türü)
Siyam kedisi - Felis silvestris (Memeli türü)

T

Tahta balığı - Blicca bjoerkna (Balık türü)
Tatlısu levreği (Balık)
Tavşan - (Memeli türü)
Tavuk - Gallus gallus domesticus (Kuş türü)
Tavuskuşu - (Kuş türü)
Tembel hayvan - (Memeli türü)
Trakya levreği (Balık)
Tilki - (Memeli takımı)
Tirsi (Balık)
Tırtak (Yunus türü)
Timsah - (Sürüngen türü)
U
Uskumru - (Balık türü)
Uzun gagalı kara kakadu - Calyptorhyncus baudinii (Kuş türü)
Uzun kuyruklu korella - Cacatua tenuirostris (Kuş türü)

V

Vaşak - (Kedigiller familyası)

Y

Yabani kedi - Felis silvestris (Memeli türü)
Yağmur bıldırcını - Coturnix coromandelica (Kuş türü)
Yarasa - (Memeli türü)
Yemen kekliği - Alectoris philbyi (Kuş türü)
Yeşil tavuskuşu - Pavo muticus (Kuş türü)
Yılan - (Sürüngen türü)
Yılan balığı - (Balık türü)
Yoz atmaca - Accipiter brevipes (Kuş türü)
Yuvarlak sardalya - Sardinella aurita (Balık türü)
Yengeç

Z

Zargana - Belone belone (Balık türü)
Zebra - (Memeli türü)
Zürafa - Giraffa camelopardalis (Memeli türü)

Ç

Çakal 3 etçil türü Köpekgiller
Çakır kuşu Kuş türleri Atmacagiller
Çalı kuşu Regulidae Kuş familyası Çalı kuşugiller
Çamurcun Anas crecca Kuş türü Ördekgiller
Çapak balığı Abramis brama Balık türü Sazangiller
Çaprazgaga Loxia Kuş türü İspinozgiller
Çekirge Caelifera Böcek alt takımı
Çıngıraklı yılan Crotalinae Sürüngen alt familyası Engerekgiller
Çita Acinonyx jubatus Memeli türü Kedigiller
Çulluk Scolopacidae Kuş türü Çullukgiller

Ö

Öküzkurbağası - Rana catesbeiana (Kurbağa türü)
Ördek - (Kuş türü)
Örümcek - Arachnida (Eklembacaklılar familyası)
Örümcek Maymun - (Primat türü)
Öküz - (İnek türü)

Ü

Üveyik (Kuş türü)

İ

İnci balığıAlburnus alburnusBalık türüSazangiller
İnekBos taurusMemeli türüBoynuzlugiller

Ş

Şahin - Buteo (Kuş cinsi)
Şahin gagalı kaplumbağa - Eretmochelys imbricata (Kaplumbağa türü)
Şakrak kuşu - Pyrrhula

Kabul Tarihi: 24062004

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar ve İlkeler

Amaç

MADDE 1 - Bu Kanunun amacı; hayvanların rahat yaşamlarını ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamaktır

Kapsam

MADDE 2 - Bu Kanun, amaç maddesi doğrultusunda yapılacak düzenlemeleri, alınacak önlemleri, sağlanacak eşgüdümü, denetim, sınırlama ve yükümlülükler ile tâbi olunacak cezaî hükümleri kapsar

Tanımlar

MADDE 3 - Bu Kanunda geçen terimlerden;

a)Yaşama ortamı: Bir hayvanın veya hayvan topluluğunun doğal olarak yaşadığı yeri,

b) Etoloji: Bir hayvan türünün doğuştan gelen, kendine özgü davranışlarını inceleyen bilim dalını,

c) Ekosistem: Canlıların kendi aralarında ve cansız çevreleriyle ilişkilerini bir düzen içinde yürüttükleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistemi,

d) Tür: Birbirleriyle çiftleşebilen ve üreme yeteneğine sahip verimli döller verebilen populasyonları,

e) Evcil hayvan: İnsan tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanları,

f) Sahipsiz hayvan: Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanları,

g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıkları haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fizikî olarak iş yapabilme yeteneğini kaybetmiş binek ve yük hayvanlarını,

h)Yabani hayvan: Doğada serbest yaşayan evcilleştirilmemiş ve kültüre alınmamış omurgalı ve omurgasız hayvanları,

ı) Ev ve süs hayvanı: İnsan tarafından özellikle evde, işyerlerinde ya da arazisinde özel zevk ve refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan bakımı ve sorumluluğu sahiplerince üstlenilen her türlü hayvanı,

j) Kontrollü hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan işaretlenmiş kayıt altındaki ev ve süs hayvanlarını,

k) Hayvan bakımevi: Hayvanların rehabilite edileceği bir tesisi,

l) Deney: Herhangi bir hayvanın acı, eziyet, üzüntü veya uzun süreli hasara neden olacak deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılmasını,

m) Deney hayvanı: Deneyde kullanılan ya da kullanılacak olan hayvanı,

n) Kesim hayvanı: Gıda amaçlı kesimi yapılan hayvanları,

o) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

İfade eder

İlkeler

MADDE 4 - Hayvanların korunmasına ve rahat yaşamalarına ilişkin temel ilkeler şunlardır:

a) Bütün hayvanlar eşit doğar ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde yaşama hakkına sahiptir

b) Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir Sahipsiz hayvanların da, sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir

c) Hayvanların korunması, gözetilmesi, bakımı ve kötü muamelelerden uzak tutulması için gerekli önlemler alınmalıdır

d) Hiçbir maddî kazanç ve menfaat amacı gütmeksizin, sadece insanî ve vicdanî sorumluluklarla, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen koşulları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması esastır

e) Nesli yok olma tehlikesi altında bulunan tür ve bunların yaşama ortamlarının korunması esastır

f) Yabani hayvanların yaşama ortamlarından koparılmaması, doğada serbestçe yaşayan bir hayvanın yakalanıp özgürlükten yoksun bırakılmaması esastır

g) Hayvanların korunması ve rahat yaşamalarının sağlanmasında; insanlarla diğer hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri de dikkate alınmalıdır

h) Hayvanların türüne özgü şartlarda bakılması, beslenmesi, barındırılma ve taşınması esastır

ı) Hayvanları taşıyan ve taşıtanlar onları türüne ve özelliğine uygun ortam ve şartlarda taşımalı, taşıma sırasında beslemeli ve bakımını yapmalıdırlar

j) Yerel yönetimlerin, gönüllü kuruluşlarla işbirliği içerisinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri ve hastaneler kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlamaları ve eğitim çalışmaları yapmaları esastır

k) Kontrolsüz üremeyi önlemek amacıyla, toplu yaşanan yerlerde beslenen ve barındırılan kedi ve köpeklerin sahiplerince kısırlaştırılması esastır Bununla birlikte, söz konusu hayvanlarını yavrulatmak isteyenler, doğacak yavruları belediyece kayıt altına aldırarak bakmakla ve/veya dağıtımını yapmakla yükümlüdür

İKİNCİ KISIM

Koruma Tedbirleri



BİRİNCİ BÖLÜM

Hayvanların Sahiplenilmesi, Bakımı ve Korunması

Hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı

MADDE 5 - Bir hayvanı, bakımının gerektirdiği yaygın eğitim programına katılarak sahiplenen veya ona bakan kişi, hayvanı barındırmak, hayvanın türüne ve üreme yöntemine uygun olan etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmek, insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür

Hayvan sahipleri, sahip oldukları hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup; zamanında ve yeterli seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadırlar

Ev ve süs hayvanı satan kişiler, bu hayvanların bakımı ve korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılarak sertifika almakla yükümlüdürler

Ev ve süs hayvanı ve kontrollü hayvanları bulundurma ve sahiplenme şartları, hayvan bakımı konularında verilecek eğitim ile ilgili usul ve esaslar ile sahiplenilerek bakılan hayvanların çevreye verecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanmak suretiyle, İçişleri Bakanlığı ve ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Ticarî amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçesi içerisinde bakılan ev ve süs hayvanları sahiplerinin borcundan dolayı haczedilemezler

Ev ve süs hayvanlarının üretimini ve ticaretini yapanlar, hayvanları sahiplenen ve onu üretmek için seçenler annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür

Ev ve süs hayvanları ile kontrollü hayvanlardan, doğal yaşama ortamlarına tekrar uyum sağlayamayacak durumda olanlar terk edilemez; beslenemeyeceği ve iklimine uyum sağlayamayacağı ortama bırakılamaz Ancak, yeniden sahiplendirme yapılabilir ya da hayvan bakımevlerine teslim edilebilir

Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması

MADDE 6 - Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır

Güçten düşmüş hayvanlar ticarî ve gösteri amaçlı veya herhangi bir şekilde binicilik ve taşımacılık amacıyla çalıştırılamaz

Sahipsiz hayvanların korunması, bakılması ve gözetimi için yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde, yerel yönetimler yetki ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler ile çevreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye yönelik tedbirler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanarak, diğer ilgili kuruluşların da görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır

Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması ve hayvan bakımevlerinin çalışma usul ve esasları, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir Hayvan bakımevleri ve hastanelerin kurulması amacıyla Hazineye ait araziler öncelikle tahsis edilir Amacı dışında kullanıldığı tespit edilen arazilerin tahsisi iptal edilir

Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanî ve vicdanî amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/İdarenin izni ile yapılır


İKİNCİ BÖLÜM

Hayvanlara Müdahaleler

Cerrahi müdahaleler

MADDE 7 - Hayvanlara tıbbî ve cerrahi müdahaleler sadece veteriner hekimler tarafından yapılır

Kontrolsüz üremenin önlenmesi için, hayvanlara acı vermeden kısırlaştırma müdahaleleri yapılır

Yasak müdahaleler

MADDE 8 - Bir hayvan neslini yok edecek her türlü müdahale yasaktır

Hayvanların, yaşadıkları sürece, tıbbî amaçlar dışında organ veya dokularının tümü ya da bir bölümü çıkarılıp alınamaz veya tahrip edilemez

Ev ve süs hayvanının dış görünüşünü değiştirmeye yönelik veya diğer tedavi edici olmayan kuyruk ve kulak kesilmesi, ses tellerinin alınması ve tırnak ve dişlerinin sökülmesine yönelik cerrahi müdahale yapılması yasaktır Ancak bu yasaklamalara; bir veteriner hekimin, veteriner hekimliği uygulamaları ile ilgili tıbbî sebepler veya özel bir hayvanın yararı için gerektiğinde tedavi edici olmayan müdahaleyi gerekli görmesi veya üremenin önlenmesi durumlarında izin verilebilir

Bir hayvana tıbbî amaçlar dışında, onun türüne ve etolojik özelliklerine aykırı hale getirecek şekilde ve dozda hormon ve ilaç vermek, çeşitli maddelerle doping yapmak, hayvanların türlerine has davranış ve fizikî özelliklerini yapay yöntemlerle değiştirmek yasaktır

Hayvan deneyleri

MADDE 9 - Hayvanlar, bilimsel olmayan teşhis, tedavi ve deneylerde kullanılamazlar

Tıbbî ve bilimsel deneylerin uygulanması ve deneylerin hayvanları koruyacak şekilde yapılması ve deneylerde kullanılacak hayvanların uygun biçimde bakılması ve barındırılması esastır

Başkaca bir seçenek olmaması halinde, hayvanlar bilimsel çalışmalarda deney hayvanı olarak kullanılabilir

Hayvan deneyi yapan kurum ve kuruluşlarda bu deneylerin yapılmasına kendi bünyelerinde kurulmuş ve kurulacak etik kurullar yoluyla izin verilir

Etik kurulların kuruluşu, çalışma usul ve esasları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Deney hayvanlarının yetiştirilmesi, beslenmesi, barındırılması, bakılması, deney hayvanı besleyen, tedarik eden ve kullanıcı işletmelerin tescil edilmesi, çalışan personelin nitelikleri, tutulacak kayıtlar, ne tür hayvanların yetiştirileceği ve deney hayvanı besleyen, tedarik eden ve kullanıcı işletmelerin uyacağı esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Hayvanların Ticareti ve Eğitilmesi

Hayvanların ticareti

MADDE 10 - Satılırken; hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunludur

Çiftlik hayvanlarının bakımı, beslenmesi, nakliyesi ve kesimi esnasında hayvanların refahı ve güvenliğinin sağlanması hususundaki düzenlemeler Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Yabani hayvanların ticaretine ilişkin düzenlemeler Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Ev ve süs hayvanlarının üretimini ve ticaretini yapanlar, annenin ve yavrularının sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür

Hayvanların ticarî amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlar izne tâbidir Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Bir hayvan; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde, film çekimi, gösteri, reklam ve benzeri işler için kullanılamaz

Deney hayvanlarının ithalat ve ihracatı izne tâbidir Bu izin, Bakanlığın görüşü alınarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca verilir

Hasta, sakat ve yaşlı durumda bulunan veya iyileşemeyecek derecede ağrısı veya acısı olan bir hayvanı usulüne uygun kesmek ya da ağrısız öldürme amacından başka bir amaçla birine devretmek, satmak veya almak yasaktır

Eğitim

MADDE 11 - Hayvanlar, doğal kapasitesini veya gücünü aşacak şekilde veya yaralanmasına, gereksiz acı çekmesine, kötü alışkanlıklara özendirilmesine neden olacak yöntemlerle eğitilemez

Hayvanları başka bir canlı hayvanla dövüştürmek yasaktır Folklorik amaca yönelik, şiddet içermeyen geleneksel gösteriler, Bakanlığın uygun görüşü alınarak il hayvanları koruma kurullarından izin alınmak suretiyle düzenlenebilir



DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Hayvanların Kesimi, Öldürülmesi ve Yasaklar

Hayvanların kesimi

MADDE 12 - Hayvanların kesilmesi; dini kuralların gerektirdiği özel koşullar dikkate alınarak hayvanı korkutmadan, ürkütmeden, en az acı verecek şekilde, hijyenik kurallara uyularak ve usulüne uygun olarak bir anda yapılır Hayvanların kesiminin ehliyetli kişilerce yapılması sağlanır

Dini amaçla kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarını dini hükümlere, sağlık şartlarına, çevre temizliğine uygun olarak, hayvana en az acı verecek şekilde bir anda kesimi, kesim yerleri, ehliyetli kesim yapacak kişiler ve ilgili diğer hususlar Bakanlık, kurum ve kuruluşların görüşü alınarak, Diyanet İşleri Başkanlığının bağlı olduğu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Hayvanların öldürülmesi

MADDE 13 - Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olmayan, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dışında yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde hayvanlar öldürülemez

Öldürme işleminden sorumlu kişi ve kuruluşlar, hayvanın kesin olarak öldüğünden emin olunduktan sonra, hayvanın ölüsünü usulüne uygun olarak bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler Öldürme esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Yasaklar

MADDE 14 - Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır:

a) Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek

b) Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak

c) Hayvan bakımı eğitimi almamış kişilerce ev ve süs hayvanı satmak

d) Ev ve süs hayvanlarını onaltı yaşından küçüklere satmak

e) Hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına müdahalelerde bulunmak

f) Kesim hayvanları ve 4915 sayılı Kanun çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları, et ihtiyacı amacıyla kesip ya da öldürüp piyasaya sürmek

g) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak

h) Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek

ı) Hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak

j) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak, işkence yapmak

k) Sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek, acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermek

l) Pitbull Terrier, Japanese Tosa gibi tehlike arz eden hayvanları üretmek; sahiplendirilmesini, ülkemize girişini, satışını ve reklamını yapmak; takas etmek, sergilemek ve hediye etmek

ÜÇÜNCÜ KISIM

Hayvan Koruma Yönetimi



BİRİNCİ BÖLÜM

Mahallî Hayvan Koruma Kurulları Teşkilât, Görev ve Sorumluluklar

İl hayvanları koruma kurulu

MADDE 15 - Her ilde il hayvanları koruma kurulu, valinin başkanlığında, sadece hayvanların korunması ve mevcut sorunlar ile çözümlerine yönelik olmak üzere toplanır

Bu toplantılara;

a) Büyükşehir belediyesi olan illerde büyükşehir belediye başkanları, büyükşehire bağlı ilçe belediye başkanları, büyükşehir olmayan illerde belediye başkanları,

b) İl çevre ve orman müdürü,

c) İl tarım müdürü,

d) İl sağlık müdürü,

e) İl millî eğitim müdürü,

f) İl müftüsü,

g) Belediyelerin veteriner işleri müdürü,

h) Veteriner fakülteleri olan yerlerde fakülte temsilcisi,

ı) Münhasıran hayvanları koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü kuruluşlardan valilik takdiri ile seçilecek en çok iki temsilci,

j) İl veya bölge veteriner hekimler odasından bir temsilci,

Katılır

Kurul başkanı gerekli gördüğü durumlarda konuyla ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir

İl hayvan koruma kurulu sekretaryasını, il çevre ve orman müdürlüğü yürütür Kurul, çalışmalarının sonucunu, önemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve görüşleri Bakanlığa bildirir İllerde temsilciliği bulunmayan kuruluş var ise il hayvan koruma kurulları diğer üyelerden oluşur Kurul, kurul başkanı tarafından toplantıya çağrılır

İl hayvan koruma kurulunun çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

İl hayvanları koruma kurulunun görevleri

MADDE 16 - Hayvanları koruma kurulu münhasıran hayvanların korunması, sorunların tespiti ve çözümlerini karara bağlamak üzere; av ve yaban hayvanlarının ve yaşama alanlarının korunması ve avcılığın düzenlenmesi hususlarında alınmış olan Merkez Av Komisyonu kararlarını göz önünde bulundurarak;

a) Hayvanların korunması ve kullanılmasında onların yasal temsilciliği niteliği ile bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek,

b) İl sınırları içinde hayvanların korunmasına ilişkin sorunları belirleyip, koruma sorunlarının çözüm tekliflerini içeren yıllık, beş yıllık ve on yıllık plân ve projeler yapmak, yıllık hedef raporları hazırlayıp Bakanlığın uygun görüşüne sunmak, Bakanlığın olumlu görüşünü alarak hayvanların korunması amacıyla her türlü önlemi almak,

c) Hazırlanan uygulama programlarının uygulanmasını sağlamak ve sonuçtan Bakanlığa bilgi vermek,

d) Hayvanların korunması ile ilgili olarak çeşitli kişi, kurum ve kuruluşların il düzeyindeki faaliyetlerini izlemek, yönlendirmek ve bu konuda gerekli eşgüdümü sağlamak,

e) İlde kurulacak olan hayvan bakımevleri ve hayvan hastanelerini desteklemek, geliştirmek ve gerekli önlemleri almak,

f) Yerel hayvan koruma gönüllülerinin müracaatlarını değerlendirmek,

g) Hayvan sevgisi, korunması ve yaşatılması ile ilgili eğitici faaliyetler düzenlemek,

j) Bu Kanuna göre çıkarılacak mevzuatla verilecek görevleri yapmak,

İle görevli ve yükümlüdür

İKİNCİ BÖLÜM

Denetim ve Hayvan Koruma Gönüllüleri

Denetim

MADDE 17 - Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir Gerektiğinde bu yetki Bakanlıkça mahallin en büyük mülkî amirine yetki devri suretiyle devredilebilir

Denetim elemanlarının nitelikleri ve denetime ilişkin usul ve esaslar ile kayıt ve izleme sistemi kurma, bildirim yükümlülüğü ile bunları verecekler hakkındaki usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Yerel yönetimler, ev ve süs hayvanları ile sahipsiz hayvanların kayıt altına alınması ile ilgili işlemleri yapmakla yükümlüdürler

Yerel hayvan koruma görevlilerinin sorumlulukları

MADDE 18 - Özellikle kedi ve köpekler gibi sahipsiz hayvanların kendi mekânlarında, bulundukları bölge ve mahallerde yaşamaları sorumluluğunu üstlenen gönüllü kişilere yerel hayvan koruma görevlisi adı verilir Bu görevliler, hayvan koruma dernek ve vakıflarına üye ya da bu konuda faydalı hizmetler yapmış kişiler arasından il hayvan koruma kurulu tarafından her yıl için seçilir Yerel hayvan koruma görevlileri görev anında belgelerini taşımak zorundadır ve bu belgelerin her yıl yenilenmesi gerekir Olumsuz faaliyetleri tespit edilen kişilerin belgeleri iptal edilir Yerel hayvan görevlilerinin görev ve sorumluluklarına, bu kişilere verilecek belgelere, bu belgelerin iptaline ve verilecek eğitime ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Yerel hayvan koruma görevlileri; bölge ve mahallerindeki, öncelikle köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanların bakımları, aşılarının yapılması, aşılı hayvanların markalanması ve kayıtlarının tutulmasının sağlanması, kısırlaştırılması, saldırgan olanların eğitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapılması için yerel yönetimler tarafından kurulan hayvan bakımevlerine gönderilmesi gibi yapılan tüm faaliyetleri yerel yönetimler ile eşgüdümlü olarak yaparlar

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Hayvanların Korunmasının Desteklenmesi

Mali destek

MADDE 19 - Ev ve süs hayvanlarının korunması amacıyla bakımevleri ve hastaneler kurmak; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanır Bu amaçla Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur Bu ödeneğin kullanımına ilişkin esas ve usuller, Maliye Bakanlığının olumlu görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir



DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Diğer Hükümler

Eğitici yayınlar

MADDE 20 - Hayvanların korunması ve refahı amacıyla; yaygın ve örgün eğitime yönelik programların yapılması, radyo ve televizyon programlarında bu konuya yer verilmesi esastır Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile özel televizyon kanallarına ait televizyon programlarında ayda en az iki saat, özel radyo kanallarının programlarında ise ayda en az yarım saat eğitici yayınların yapılması zorunludur Bu yayınların % 20'sinin izlenme ve dinlenme oranı en yüksek saatlerde yapılması esastır Radyo ve Televizyon Üst Kurulu görev alanına giren hususlarda bu maddenin takibi ile yükümlüdür

Trafik kazaları

MADDE 21 - Bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakın veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini sağlamak zorundadır

Hayvanat bahçeleri

MADDE 22 - İşletme sahipleri ve belediyeler hayvanat bahçelerini, doğal yaşama ortamına en uygun şekilde tanzim etmekle ve ettirmekle yükümlüdürler Hayvanat bahçelerinin kuruluşu ile çalışma usul ve esasları Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir

Yasak ve izinler

MADDE 23 - Bu Kanun kapsamında olan ev ve süs hayvanlarının ticaretinin yapılması, ithalatı ve ihracatı ile her ne şekilde olursa olsun, ülkeden çıkarılması ve sokulması ile ilgili her türlü izin ve işlemlerde Bakanlığın görüşü alınmak kaydıyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkilidir Tarım ve Köyişleri Bakanlığının ilgili birimlerince, yıl içinde yapılan ithalat ve ihracat ile ilgili bilgiler Bakanlığa bildirilir

Koruma altına alma

MADDE 24 - Bu Kanunun hayvanları korumaya yönelik hükümlerine aykırı hareket eden ve bu suretle bulundurduğu hayvanların bakımını ciddi şekilde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı veya zarar veren kişilerin denetimle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasaklanır ve hayvanlarına el konulur Söz konusu hayvan yeniden sahiplendirilir ya da koruma altına alınır



DÖRDÜNCÜ KISIM

Cezai Hükümler



BİRİNCİ BÖLÜM

İdari Para Cezası Verme Yetkisi, Cezalar, Ödeme Süresi, Tahsil ve İtiraz

İdarî para cezası verme yetkisi

MADDE 25 - Bu Kanunda öngörülen idarî para cezaları bu Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen denetime yetkili merci tarafından verilir

İdari para cezalarına itiraz

MADDE 26 - İdarî para cezalarına karşı cezanın tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde idare mahkemesine dava açılabilir Davanın açılmış olması idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz Bu konuda idare mahkemelerinin verdiği kararlar kesindir

İdarî para cezalarının ödenme süresi ve tahsili

MADDE 27 - İdarî para cezalarının ödenme süresi cezanın tebliği tarihinden itibaren otuz gündür

Ceza vermeye yetkili merciler tarafından, Bakanlıkça bastırılan ve dağıtılan makbuz karşılığında verilen para cezaları, ilgilileri tarafından mahallin en büyük mal memurluğuna yatırılır Yatırılan paranın % 80'i ilgili belediyeye takip eden ay içinde aktarılır Bu para, tahsisi mahiyette olup amacı dışında kullanılamaz Bu Kanuna göre verilecek idarî para cezalarında kullanılacak makbuzların şekli, dağıtımı ve kontrolü ile ilgili esas ve usuller yönetmelikle belirlenir

Öngörülen süre içinde ödenmeyen para cezaları, gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir

Cezalar

MADDE 28 - Bu Kanun hükümlerine aykırı davrananlara aşağıdaki cezalar verilir:

a) 4 üncü maddenin (k) bendinin ikinci cümlesi hükmüne aykırı davrananlara, hayvan başına ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası

b) 5 inci maddenin birinci, ikinci, üçüncü ve altıncı fıkralarında öngörülen hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara hayvan başına ellimilyon lira, yedinci fıkrasında öngörülen yükümlülük ve yasaklara uymayanlara hayvan başına yüzellimilyon lira idarî para cezası

c) 6 ncı maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına beşyüzmilyon lira idarî para cezası

d) 7 nci maddede yazılan cerrahi amaçlı müdahaleler ile ilgili hükümlere aykırı davrananlara hayvan başına yüzellimilyon lira idarî para cezası

e) 8 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı, bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara hayvan başına yedibuçukmilyar lira idarî para cezası; ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarına uymayanlara hayvan başına birmilyar lira idarî para cezası

f) 9 uncu maddede ve çıkarılacak yönetmeliklerinde belirtilen hususlara uymayanlara hayvan başına ikiyüzellimilyon lira; yetkisi olmadığı halde hayvan deneyi yapanlara hayvan başına birmilyar lira idarî para cezası

g) 10 uncu maddede belirtilen hayvan ticareti izni almayanlara ve bu konudaki yasaklara ve yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlara ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası

h) 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki eğitim ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara birmilyarikiyüzellimilyon lira, ikinci fıkrasına aykırı davrananlara hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası

ı) 12 nci maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına beşyüzmilyon lira; ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası

j) 13 üncü madde hükümlerine aykırı davrananlara, öldürülen hayvan başına beşyüzmilyon lira idarî para cezası, aykırı davranışların işletmelerce gösterilmesi halinde öldürülen hayvan başına birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezası

k) 14 üncü maddenin (a), (b), (c), (d), (e), (g), (h), (ı), (j) ve (k) bentlerine aykırı davrananlara ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası; (f) ve (l) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası verilir, kesilmiş ve canlı hayvanlara el konulur

l) RTÜK’ün takibi sonucunda 20 nci maddeye aykırı hareket ettiği tespit edilen ulusal radyo ve televizyon kurum ve kuruluşlarına maddenin ihlal edildiği her ay için beşmilyar lira idarî para cezası

m) 21 inci maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına ikiyüzellimilyon lira idarî para cezası

n) 22 nci maddeye uymayanlara, hayvanat bahçelerinde kötü şartlarda barındırdıkları hayvan başına altıyüzmilyon lira idarî para cezası

o) 23 üncü maddeye aykırı hareket edenlere hayvan başına ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezası

Bu maddenin (b) bendinde atıfta bulunulan 5 inci maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkraları ile (o) bendi dışında kalan fiillerin, veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri, hayvan toplama, gözetim altına alma, bakma, koruma ile görevlendirilmiş olan kişilerce işlenmesi halinde verilecek ceza iki kat artırılarak uygulanır

Bu maddede yazılı idarî para cezaları, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, o yıl için 411961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır



BEŞİNCİ KISIM

Çeşitli, Son ve Geçici Hükümler



BİRİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Birden fazla hükmün ihlâli

MADDE 29 - Bu Kanunda suç olarak öngörülen fiiller başka kanunlara göre de suç ise, en ağır cezayı gerektiren kanun hükümleri uygulanır

Fiili ile bu Kanunun birden fazla hükmünü ihlal edenlere daha ağır olan ceza verilir

Fiillerin tekrarı

MADDE 30 - Bu Kanunda, ceza hükmü altına alınmış fiillerin tekrarı halinde para cezaları bir kat, daha fazla tekrarı halinde üç kat artırılarak verilir



İKİNCİ BÖLÜM

Son ve Geçici Hükümler

Saklı hükümler

MADDE 31 - 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu ile 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu hükümleri saklıdır

GEÇİCİ MADDE 1 - Bu Kanunun 14 üncü maddesinin (l) bendinde belirtilen hayvanlardan, yurda bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sokulmuş olanların sahipleri; üç ay içerisinde hayvan koruma kurullarına bildirimde bulunarak bunları kayıt altına aldırmak; altı ay içerisinde kısırlaştırarak kısırlaştırıldıklarına ilişkin belgeleri il hayvan koruma kurullarına teslim etmek zorundadırlar

GEÇİCİ MADDE 2 - Bu Kanun gereğince çıkarılması gerekli bulunan yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde hazırlanır

Yürürlük

MADDE 32 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer

Yürütme

MADDE 33 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür

Hayvan Hakları Hayvanlara Yapılan Yanlışlar İnsanların Doğaya Olan Zararları Çevremizi Koruyalım Doğamızı Koruyalım



Hayvan Hakları ile ilgili araştırma yaparken çeşitli forum ve yorumları okudum Durum yer yer sevindirici, bazen ise tüyler ürpertici İşte buyurun;

Milyonlarca insanın açlık, hastalık, fakirlik ve en önemlisi adaletsizlik yüzünden acı çektiği bir dünyada, kendilerini hayvanların korunmasına, beslenmesine ve haklarına adayanları anlamıyorum, hayvan haklarını korumaya harcayacağınız enerjinizi ve paranızı ihtiyacı olan insanlara harcamaktan neden çekiniyorsunuz? Bazen tüm bunların gösteriş olduğunu düşünüyorum

Böyle bir görüşü okuduktan sonra soruyorum kendime; Şimdi nasıl bir yazı yazmalıyım?

Evet, insanların yaşadığı 4 kıtada da fakirlik, adaletsizlik ve hastalık var Bunlar sadece bizim ülkemize özgü sorunlar değil elbette Peki, bu sorunların varlığı yüzünden hayvan haklarını ve onların korunma haklarını hiçe mi saymalıyız? Kusura bakmayın, biz yokuz!

Bizim gibi düşünenler için buyurun; dünyada ve Türkiye de hayvan hakları dosyası İnsan olduğumuzu biraz daha anlamak için


Dünya onların hakları olduğunu kabul etti

Avrupa Topluluğu üyesi olan devletler 13 Aralık 1968 tarihli Uluslararası Taşımada Hayvanların Korunmasına ilişkin Avrupa Anlaşmasını, 10 Mart 1976 tarihli Tarımsal Hayvan işletmelerindeki Hayvanların Korunmasına İlişkin Avrupa Anlaşmasını yaptı Hemen bir yıl sonra 21-23 Eylül 1977'de Uluslararası Hayvan Hakları Birliği ve ona bağlı ulusal birlikler tarafından Londra'da Hayvan Hakları konusunda bir uluslararası toplantı düzenlendi ve bu toplantıda "Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi" kabul edildi Bildirge, Paris'te UNESCO Evi'nde 15 Ekim 1978 tarihinde de törenle tüm dünyaya duyuruldu Evet, tüm dünya ülkelerine hayvanların da yaşamak için hakları olduğu duyuruldu Tüm dünya toplumsal, ahlaki ve vicdani açıdan, hayvan varlığının, canlı olarak değerlendirildiği bir perspektifle tüm hayvanların yaşamlarının güvence altına alınması yolunda önemli mesafeler aldı Almanya, İsviçre, Avusturya, Hollanda, İsveç gibi ülkeler hayvanları koruma kanunlarını çıkardılar ve bu kanunların uygulanması kapsamında çok titiz çalışmalar yaptılar Özellikle Almanya bu yasada yaptığı bazı değişikliklerle, bu korumanın kapsamını daha da genişletti

Geç oldu, güç oldu

Gelişmiş düzeyde olan bir çok ülke, hayvan hakları sorununu kanunlar çerçevesinde çözerken,Türkiye ye dönüp baktığımız da ise yıllar sonra dahi olsa 5199 sayılı Hayvanları Koruma Yasası nın nihayet 24 Haziran 2004'te kabul edildiğini görüyoruz Kanun çıktı çıkmasına ama yine de bir yerde sorun var Tarihe dönüp baktığımızda araştırmalarımız sonucu gülümseten olaylara rastlıyoruz

Çünkü hayvan sevmek bir insanlık vasfıdır

Geçmişte gerek Selçuklu, gerek Osmanlı döneminde hayvanlara büyük bir sevgi gösterilmişHayvanlar yararına bir çok vakıflar kurmuş, yaşlı hayvanların ömürlerini tamamlayabilmeleri için büyük otlaklar vakfedilmiş, cami, medrese ve konakların cephelerine sanat eseri niteliğinde kuş evleri eklenmişlerdir Osmanlı Ülkesini gezen yabancıların seyahatnamelerinde, Türklerin hayvansever üstün insanlık vasfından büyük bir hayranlıkla söz edildiği görülmekte Ne müthiş bir mutluluk değil mi?

Dünya da neler oldu

Şimdi biraz dünyaya açılacağız Elbette duyarsızlık yada katliamlar sadece Türkiye sınırları içerisinde olmuyor Araştırmalarımız sonucunda derlediğimiz bazı olayları olduğu gibi aktarıyoruz

25000 Dolar tazminat

New Orleans Katrina kasırgası sonrasında çeşitli bölgelere yardıma giden insanlar arasında bulunan evcil hayvan sahipleri de vardı Bu insanlar evcil hayvanlarını toplu bir şekilde Beauregard Orta Okulu, St Bernard Lisesi ve Sebastien Roy İlkokulunun bahçelerine bıraktılar fakat işleri bitip döndüklerinde gördükleri manzara inanılmazdı 33 köpek ve 2 kedi bırakıldıkları yerde ölü olarak bulunmuştu, köpeklerden en az üçü kesin olarak vurularak, diğerleri de darp edilerek öldürülmüşlerdi Hayvan sahiplerinden Bayan Bozes mahallenin şerifini ve onun memurlarını olaylardan sorumlu tuttu Davanın açılmasından sonra davayı açan hayvan sahipler mahkemede gözyaşları içinde hayvanların çekilmiş fotoğraflarını mahkeme heyetine sundular Hakim, şerif ve memurlar hakkında inceleme başlatılmasına ve 25000 dolar tazminat ödemelerine karar verdi

ISAR (International Society for Animals Rights)

1959 yılında kurulan ISAR, adı içerisinde Hayvan Hakları sözcesinin ilk yer aldığı organizasyon olma niteliğini taşıyor Hayvanların adaletsizce suistimal edildiğini ve onlara acı çektirildiğini gözler önüne sermek amacıyla kuruldu Kuruluş üyeleri hayvanların haklarının verilmesi gerektiği çünkü onların haklarını alacak güçte olmadıkları üzerinde mutabakata vardı

Harvard Üniversitesi 1982 yılında ISAR ın amaç ve stratejisini içeren hayvan hakları hareketi nin derinlikli çalışmalarına ve konu hakkındaki analizlerine sponsorluk etme kararı aldı Bu kararda etkin rol oynayan şey ise ISAR ın ciddi ve planlı çalışma prensibiydi

New York sokaklarında hayvan kıyımı

Amerika da her yıl nüfuslarının çoğalması nedeniyle binlerce sahipsiz kedi ve köpekler itlaf ediliyordu Yıllarca bahar temizliği gibi binlerce sahipsiz kedi ve köpeği öldüren Amerikan hükümeti ISAR ın istikrarlı eylemleri ve toplumu bilinçlendirme kampanyaları sayesinde artık onları öldürmüyor
Her yıl onların aşılarını yapıp, kısırlaştırıyor

IARL (Institute for Animal Rights Law )

Hukuksal bilgi, analiz ve hayvan hakları hareketlerine rehberlik etmek amacıyla kurulan Hayvan Hakları Hukuk Enstitüsü temel amaçlarını şu şekilde sıralıyor;

* Tüm eyalet kanunlarında ve federal kanunlarda hayvan hakları ile ilgili yasal düzenlemeleri sağlamak,
* Tüm yasal yolları kullanarak hayvan hakları ve yardımlaşma organizasyonlarını düzenlemek,
* Tüm hukuki davalarda bilirkişi görevini yerine getirmek,
* Hayvan hakları ile ilgilenen tüm hukuk öğrencilerini de kapsayan seminer,sempozyum, ders ve çeşitli literatürü hazırlamak

Ayrıca New Jersey eyaleti Newark şehri Rutgers Hukuk Okulunda Hayvan Hakları Hukuk Merkezi (Animal Rights Law Center) kurulmuştur Yine bu merkezde hayvan haklarının ihlali ile ilgili davalarda boy göstermektedir

İşte Türkiye

Yukarıda da belirttiğimiz üzere ülkemizde de gecikmeli bile olsa TBMM tarafından kabul edilerek yürürlüğe konan hayvan hakları yasası var Şimdi size bunu madde madde yazmak yerine bazı örnekler vermek istiyoruz Kanunlar çerçevesinde yapılması gerekenleri elbette çok iyi biliyoruz ama yapılmaması gerekenlerin ne olduğunu, bunlar yapıldığı zaman (kanunu çiğneme) nasıl cezai müeyyide uygulandığını ( yada uygulanıp uygulanmadığını) inceleyeceğiz

Köpekler preslendi

Uluslararası Kafkas Kültürleri Festivali için Kars Belediyesi, köylerden getirilip kent merkezine bırakılan başıboş köpekler için temizlik operasyonu yapmış Ama ne operasyon! Doğan Haber Ajansından Mukadder Yardımcıelin Karsta elde ettiği olay anı görüntüleriyle birlikte bildirdiğine göre; Kars Belediyesi çöp araçlarına atılan sokak köpekleri henüz can çekişirken çöp sıkıştırma manivelası ile preslenmiş Köpekler çığlıklar ve kemik sesleri arasında öldürülmüş Olayla ilgili olarak Doğayı ve Hayvanları Koruma Derneği Çanakkale temsilcisi Sitare Şahin Kars Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunmuş Ne olacak hep beraber göreceğiz

Başkent te utanç

İngiliz The Guardian Gazetesi nin köşe yazarı Alexander Chancellor Türkiyeyi ziyareti dönüşünde Mamak da yaşanan köpek katliamı haberi ile ilgili yorumları Daily Telegraph Gazetesinden okur ve belediye görevlilerinin pis olduklarına inandıkları köpeklere işkence ettiğinin ve öldürdüğünün gazetede yazılı olduğunu ifade eden Chancellor, bu olayın kendisinde Türkiyenin AB üyeliğine hazır olup olmadığını sorgulamasına neden olduğunu söyledi Çevre ve Orman Bakanlığı ve çevre ile ilgili resmi kuruluşlar hayvan katliamıyla ilgili sessizliklerini hala koruyor


Kuduz aşısı pazarı yaratılıyor
Türk Veteriner Hekimleri Birliğinin haberine göre İçişleri Bakanlığı genelgesinde Ülkemizdeki kuduz riskli temas vakalarının % 90 civarındaki kısmını başıboş sokak köpekleri ve kediler oluşturmaktadır ifadesi ile özetlenmiş Türkiye, Dünya Sağlık Örgütünün Avrupa bölgesinde sokak hayvanı kaynaklı kuduz riskinin bulunduğu tek ülke Ayrıca TVHB Merkez Konseyi Başkanı Dr Mustafa Altuntaşın Basın Açıklaması durumun görünen diğer ciddiyetini gözler önüne seriyor; Sağlık Bakanlığının yalnızca kuduz aşısı için ödediği kaynak on triyondur Halbuki hükümet kuduz aşısına ödediği miktarın yarısı kadarını sokak hayvanlarının rehabilitasyonuna ayırsa bu vakalar yaşanmayacak ve bu kadar kaynak yurtdışına gitmeyecektir Yaşanan olaylar sanki kuduz aşısı pazarı oluşturulmak isteniyor sonucuna getirmektedir

Köpek katliamı Alman basınında

Türkiye´de köpeklerin öldürülüp çöp toplama yerlerine atılmaları Alman basınında yer aldı Berlin´de yayınlanan yüksek tirajlı Berlin Gazetesi, Türkiye´de turizm sezonun başlamasına kısa bir süre kala yetkililerin sokakları köpeklerden temizlemek için öldürme yolunu seçtiğini yazdı ve arka sayfasının neredeyse tamamını Türkiye´de katledilen köpekler ile ilgili habere ayırdı

Soyunmak mı lazım

Bu okuduklarınız araştırmalarımız sonucu bulduğumuz haberlerin sadece bir kaçı Düşünün ki tarihiyle, coğrafyasıyla, İstanbul, Ankara gibi şehirleriyle hem turizm hem de siyasi açıdan dünyanın gözünün üstünde olduğu bir ülke burası Büyükşehir Belediyeleri köpekleri pis diye, gece havladı diye, kuduz diye, üreyip çoğalıyor diye canlı canlı çöp kamyonlarında presleyebiliyor Dünyada PETAnın bazı eylemleri için soyunup kürk mağazaları önünde eylem yapan yıldızları (belki de sırf çıplak oldukları için) resimli haber yapan yazılı medya, ana haber bültenlerinde seksi kızların danslarını, yada magazin olaylarını haber diye verebiliyorken, çoğalıyorlar diye canlı canlı gömülen sokak hayvanlarına yer vermiyor Belki de haber değeri yoktur ne dersiniz? Zaten alışa gelmiş, olağan olaylar olduğundan mı sizce?

Yoksa biz de mi soyunsak?

Sadece kanuni değil, hem vicdani hem ahlakî sorumluluk

TBMM Genel Kurulunda dünyanın birçok ülkesinde, toplumsal, ahlakî ve vicdani açıdan tüm hayvanların yaşamlarını ve onların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı korunmalarını ve onlara kötü muamele edilmesinin önlenmesini güvence altına alan kanunlar çıkartılıp uygulanmaya başlandığını, geleneklerinde hayvan sevgisi olan ülkemizde şimdiye kadar böyle bir kanunun çıkarılmamış olmasının büyük bir eksiklik olduğunu, ayrıca, gerek Avrupa Birliği mevzuatına uyum, gerekse taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler bağlamında da böyle bir kanunun çıkarılmasının ülke olarak yükümlülüğümüz olduğu söylenmiş ve kanun nihayetinde çıkarılmıştır ama her açıdan yetersizdir!

Sevmek zorunda değilsiniz

Evet, yıllar sonra rötarlı olarak yürürlüğe giren 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu yetersiz olmasına yetersiz ama yaşanan olayları inceledikçe insanın aklına Belediyeler veya diğer ilgili (ilgisiz) kurumlar sanki böyle bir kanun yokmuş gibi hareket ettiği düşüncesi geliyor Bu kanunu sadece kanun olduğu için değil, hayvanların haklarını savunmak için eylem yapan sivil toplum örgütleri, hayvanseverler ve ilgili dernekler sesini azıcık yükselttiğinde kıyamet kopuyor Bu seferde hayvanseverler sansasyon yaratıcılar olarak algılanıyor Kimse hayvan sevmek zorunda değil elbette ama

Ama öldürmeyin

15 Ekim 1978'de Paris UNESCO Evinde ilan edilen Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesine göre; Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına sahiptirler Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir Bir hayvan türü olan insan, öbür hayvanları yok edemez Bu hakkı çiğneyerek onları sömüremez

Son

Sizlere, siz hayvanseverlere, hayvanseverden öte yaşayan her canlıya saygılı ve duyarlı olan sizlere, hayvan haklarının dünya ve Türkiyede ki son durumunu, yaşanan olayları ve sonuçlarını özetlemeye çalıştık Daha çok araştırma yapıp yazsak kitap olur ama inanın çok satanlar listesine girmez Araştırmalarımızı başından sonuna kadar okuduğunuzda dikkatinizi çeken en önemli şeyin dünyada da kıyım, itlaf gibi olaylar yaşandığı ancak bunun kanunlar çerçevesinde ağır para cezalarıyla son bulduğu dikkatinizi çekmiştir Gelin görün ki bizde henüz tanık olmuşluğumuz yok Bizde kanun var, uygulama yok Hani olurda yarın bir gün AB yolunda biri karşımıza çıkar ve sizin hayvan hakları ile ilgili kanunuz yok mu? diye sorarsa başımız öne düşmesin diye mevcut bir kanun var çok şükür Ne diyelim, umarız bir gün yine böyle bir yazı hazırladığımızda sonu daha mutlu biter

Omurgalı Hayvanların Yaşadığı Yerler

--------------------------------------------------------------------------------

KARADA YAŞAYAN HAYVANLAR
Köpek , at , yılanların bir bölümü , aslan , tavşan , inek , eşek , koyun , keçi , kurt , fil , kanguru , kaplumbağaların bir bölümü , kertenkele , deve geyik gibi hayvanlar ile ; serçe , leylek , atmaca , güvercin , karga gibi kuşlar karada yaşar


SUDA YAŞAYAN HAYVANLAR
Suda yaşayan yüzlerce hayvan türü vardır Bunların başında balıklar gelir Balıklar deniz , göl ve akarsularda yaşar Suda yaşayan memeli hayvanlar da vardır Köpek balıkları , balinalar , yunus balıkları suda yaşayan memelilere örnektir


HEM KARADA HEM SUDA YAŞAYAN HAYVANLAR
Bu hayvanlar yaşamlarının bir bölümünü karada bir bölümünü de suda geçirir Su kaplumbağası , kurbağa , su yılanı , timsah , kaz , ördek , martı , pelikan , karabatak ve penguen hem suda hem de karada yaşayan hayvanlardır

Omurgasız hayvanların kıkırdak ve kemiklerden oluşan iskeletleri yoktur Bazı omurgasız hayvanların vücutlarında iskelet görevi gören değişik yapılar vardır Örneğin yengeçlerde bulunan sert kabuk ve böceklerdeki kitin adı verilen örtü iskelet görevi yapar


Omurgasız hayvanların bir bölümü karada bir bölümü suda yaşar Karada yaşayan omurgasız hayvanların akciğerleri yoktur Bu hayvanlar trake solunumu yada deri solunumu yaparlar Suda yaşayan omurgasız hayvanlar ise solungaçlarıyla solunum yapar


Omurgasız hayvanlar yumurta ile çoğalır Çekirge , örümcek , kelebek , hamam böceği , sivrisinek çevremizde gördüğümüz omurgasız hayvanlardır Ahtapot , yengeç , istakoz , midye , deniz kestanesi , denizyıldızı , sünger , denizanası ve mercanlar suda yaşayan omurgasız hayvanlara örnektir İnsanların çevrelerinde sık karşılaştıkları omurgasız hayvanlar eklem bacaklılar ve solucanlardır


Yengeç , istakoz , akrep , örümcek , kırkayak , arı , karınca ve kelebekler eklem bacaklılar olarak adlandırılır Eklem bacaklı hayvanlar kanatları ve eklem bacaklarıyla hızlı biçimde hareket ederler Eklem bacaklı hayvanlar yumurta ile çoğalır
Eklem bacaklılardan karasinekler ve sivrisinekler insanlara pek çok hastalık bulaştırabilirler Genelde pis ortamlarda bulunan ve çoğalan bu canlılardan karasinekler insanlara tifo , kolera ve dizanteri gibi hastalıkların mikroplarını taşır


Sivrisinekler ise sıtma adı verilen bir hastalığı sebep olan mikropları insanlara bulaştırabilir
Diğer bir eklem bacaklı hayvan olan arı insanlara faydalı bir hayvandır Arıların ürettiği bir salgı olan bal önemli bir besin kaynağıdır


Nemli yerlerde ve sularda yaşan solucanlar da sık karşılaştığımız omurgasız hayvanlardandır Genelde toprak altında yaşayan toprak solucanı , toprak altındaki bitki ve hayvan artıklarıyla beslenir İnsanlar için zararlı olan solucanlar da vardır Bunlar insan vücudunda asalak olarak yaşar

Hayvanlar alemi;
Şube: Porifera (Süngerler)
Şube: Mesozoa
Şube: Cnidaria (Knidliler)
Sınıf: Hydrozoa (Polipler)
Sınıf: Scyphozoa (Medüzler)
Sınıf: Anthozoa (Mercanlar)

Şube: Ctenophora (Taraklılar)
Şube: Platyhelminthes (Yassısolucanlar)
Sınıf: Turbellaria (Planaryalar)
Sınıf: Trematoda (Karaciğerkelebekleri)
Sınıf: Cestoda (Şeritliler)

Şube: Gnathostomulida (Çenelisolucanlar)
Şube: Rhynchocoelea (Hortumlusolucanlar)
Şube: Nematoda (Yuvarlaksolucanlar=İpliksisolucanlar=Nematodlar)
Şube: Nematophora (Kılımsısolucanlar=At kılı solucanları)
Şube: Acanthocephala (Başıdikenlisolucanlar)
Şube: Kinoryncha (Derisidikenli solucanlar)
Şube: Gastrotrichia (Karnıkıllı solucanlar)
Şube: Loricifera (Zırhlısolucanlar)
Şube: Rotifera (Tekerleklihayvanlar=Çarklıhayvanlar)
Şube: Entoprocta (Kamptozoa=Kadehimsisolucanlar)
Şube: Mollusca (Yumuşakçalar)
Sınıf: Aplacophora (Solucanımsı yumuşakçalar)
Sınıf: Polyplacophora (Kitonlar=Karafatma benzeri salyangozlar)
Sınıf: Monoplacophora
Sınıf: Scaphopoda (Denizdişleri)
Sınıf: Bivalvia (Midyeler)
Sınıf: Gastropoda (Salyangozlar)
Sınıf: Cephalopoda (Kafadanbacaklılar)

Şube: Annelida (Halkalısolucanlar)
Sınıf: Oligochaeta (Toprak ve tatlısu halkalısolucanları)
Sınıf: Polychaeta (Denizhalkalı solucanları)
Sınıf: Hirudinea (Sülükler)

Şube: Sipuncula (Fıstığımsısolucanlar)
Şube: Echiura (Kaşımsısolucanlar)
Şube: Priapulida (Yırtıcı denizsolucanları)
Şube: Pogonophora (Sakallısolucanlar)
Şube: Pentastomida (Dilsolucanları)
Şube: Tardigrada (Suayıları=Sakalhayvancıkları=Suayıcıkları)
Şube: Onycophora (Kütükayaklılar)
Şube: Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf: Merostomata (Atnalıyengeçleri)
Sınıf: Pycnogonida (Denizörümcekleri)
Sınıf: Arachnida (Örümcekler, Akrepler, Keneler, Akarlar)
Sınıf: Crustacea (Kabuklular)
Sınıf: Chilopoda (Çiyanlar)
Sınıf: Diplopoda (Kırkayaklar)
Sınıf: Pauropoda (Orman kırkayakları)
Sınıf: Symphyla (Böceğimsi kıkayaklar)
Sınıf: İnsecta (Böcekler=Hexapoda)

Şube: Branciopoda (Dallıbacaklılar)
Şube: Phoronida (Atnalıağızlılar)
Şube: Bryozoa (Yosunhayvancıkları=Ectoprocta)
Şube: Echinodermata (Derisidikenliler)
Sınıf: Crinoidea (Denizgülleri=Denizlaleleri ve telekli denizyıldızları)
Sınıf: Stelleroidae (Denizyıldızları)
Sınıf: Echinoidea (Denizkestaneleri)
Sınıf: Concentricyleoidea (Denizpapatyaları)
Sınıf: Holothurodiea (Denizhıyarları)

Şube: Chaetognatha (Kıllıçeneliler=Oksolucanları)
Şube: Hemichordata (Yarısırtipliler=Palamutbaşlısolucanlar)
Şube: Chordata (Sırtipliler)
Altşube: Cephalochordata (Kafatassızlar)
Altşube: Urochordata (Tulumlular)
Altşube: Vertebrata (Omurgalılar)
Sınıf: Agnatha (Çenesizler)
Sınıf: Chondrichthyes (Kıkırdaklıbalıklar)
Sınıf: Osteichthyes (Kemiklibalıklar)
Sınıf: Amphibia (İkiyaşamlılar=Semenderler ve Kurbağalar)
Sınıf: Reptilia (Sürüngenler)
Sınıf: Aves (Kuşlar)
Sınıf Mammalia (Memeliler)
Altsınıf: Prototheria (Gagalı memeliler)
Altsınıf: ****theria (keseliler)
Altsınıf: Eutheria (gerçekdoğurgan memeliler)
Takım: İnsektivora
Takım: Dermoptera
Takım: Chiroptera
Takım: Primates
Takım: EdentataTakım: Pholidota
Takım: Lagomorpha
Takım: Rodentia
Takım: CetaceaTakım: Tubilidentata
Takım: CarnivoraTakım: Pinnipedia
Takım: ProboscideaTakım: Hyracoidea
Takım: SireniaTakım: Perissodactyla
Takım: Artiodactyla