Cayropusula

Cayropusula


Magnetik pusulanın iğnesi Kuzey Kutbu'nu değil, ondan yaklaşık 1600 km uzaklıkta bulunan ve magnetik kutup adı verilen noktayı gösterir Bu nedenle magnetik pusula kullanan denizciler yollarını belirlerken bu farkı göz önünde tutmak zorundadırlar Ancak bu fark hem geminin bulunduğu yere göre, hem de magnetik kutuplar zamanla yer değiştirdiği için yıldan yıla değişir

Ayrıca, magnetik pusula geminin kendi magnetik alanından da etkilenir {bak PUSULA) Magnetik pusulanın başka bir sakıncası, magnetik kutupların yakınında pusula iğnesinin kuzeye yönelmekten çok aşağı yukarı oynamasıdır Bu sakıncalarına karşın, ucuz ve basit olduğu için küçük teknelerde genellikle magnetik pusula kullanılır 20 yüzyılın başlarında bir Alman, Dr Hermann AnschutzKaempfe denizaltı gemisiyle Kuzey Kutbu'na bir keşif gezisi düzenledi

O zamanlar Kuzey Kanada'nın Boothia Yarımadasında bulunan magnetik kutup yakınlarında pusulasının hemen hemen hiç bir işe yaramadığını gördü Bu nedenle, gerçek kuzeyi gösterecek bir pusula yapabilmek için bir cayroskopla çalışmaya başladı Konu öylesine ilgisini çekti ki, keşif gezisinden vazgeçti 1907'de yaptığı ilk cayropusula denemeleri, çabasını sürdürmek için onu yüreklendirdiği gibi, ABD'de Elmer Sperry'yi ve İngiltere'de de S G Brown'u aynı konuda çalışmaya yöneltti Cayropusulada, cayroskopun tekeri bir elektrik motoruyla döndürülür

Dünya' nın dönmesi sonucunda, yer yüzeyi ile tekerin, doğrultusunu korumaya çalışan dönme ekseni arasındaki açı değişir; eksen yer yüzeyine göre aşağı ya da yukarı doğru eğilir Bu eğilme U biçiminde bir boruya konulmuş cıvanın karşı ağırlığı ile giderilirken, "yalpalama" özelliği etkisiyle tekerin ekseni gerçek kuzeygüney doğrultusuna yönelir Cayropusulanın magnetik pusulaya oranla daha karmaşık bir yapısı vardır Bulunulan enleme ve geminin hızına göre ayarlanmayı gerektirir, ama doğruluğuna güvenildiği için büyük gemilerde bu tür pusula kullanılır