Şengül Şirin
|
Bach Ailesi
Bach ailesi
Alman müzisyen Johann Sebastian Bach, gelmiş geçmiş en iyi bestecilerden ve org sanatçılarından sayılmaktadır 17 ve 18 yüzyıllarda yaşamış olan Bach ailesi, yedi kuşak boyunca 50'den fazla müzisyen yetiştirdi Almanya'nın Thüringen bölgesinde yaşayan müzisyenlerce çok iyi bilinen Bach adı, zamanla müzisyen sözcüğünün yerine kullanılır oldu J S Bach Ursprung der musicalishBachischen Familie (1735; Müzisyen Bach Ailesi'nin Kökeni) adlı kitabında atalarının listesini verdi
Bu kitaptaki atalardan ilki Veit Bach (ölümü 1578), değirmencilik ve fırıncılıkla geçinir, un öğütürken lavtaya benzer eski tür bir kitara (cittern) çalmaktan hoşlanırdı Veit'ın küçük oğlu Johannes (15501626), hem fırıncılık hem de kent müzisyenliği yapardı Onun oğlu Christoph (161361) Weimar, Erfurt ve Arnstadt'ta yalnızca kent ve saray müzisyenliği ile uğraştı Christoph'un ikiz oğullarından Johann Christoph (164593) ise Arnstadt'ta gene babası gibi saray müzisyenliği yaptı Öbür oğul Johann Ambrosius (164595), Eisenach'da kent bandosunda çalıştı
Büyük Johann Sebastian Bach (16851750), Johann Ambrosius'un sekizinci ve en küçük çocuğuydu 21 Mart 1685'te Eisenach'da doğdu Bach 10 yaşına geldiğinde ailesini yitirdi ve yaşamını Johann Christoph'un (16711721) yanında geçirmek üzere, küçük bir kasaba olan Ohrdrufa gitti Johann Christoph'tan org ve klavsen çalmasını öğrenen Johann Sebastian, kardeşinin org çaldığı kilisenin korosuna katıldı Keman çalmasını bu sıralarda öğrendiği sanılıyor Johann Sebastian okulda da büyük başarı gösterdi
1700'de 15 yaşındayken öğrenimini sürdürmek üzere Lüneburg'a giden Bach, St Michael okulu korosunda görev aldı Bu arada org çalışmalarını da sürdürürken, yörenin ünlü orgcularını dinleme fırsatı buldu 1703'te Arnstadt'ta yeni kurulan St Bonifatius Kilisesi'nde orgcu ve koro şefi olarak ilk önemli görevine atandı
Meslektaşları yetenekli müzisyenler olmadıklarından, onlarla birlikte çalışmak Bach için pek kolay olmadı 1705'te bir müzisyenle kavga ederek, ona inatçı keçi dediği için kilise yetkilileriyle başı derde girdi Ama aynı yıl, Danimarka kökenli ünlü org ustası Dietrich Buxtehude'yi dinlemek üzere bir aylık izinle Lübeck'e gönderildi Bir söylentiye göre, Arnstadt'tan kalkıp 416 kilometrelik yolu yürüyerek, verilen bir aylık izni üç aya çıkardı Bu durum Arnstadt'taki yetkililerin hoşuna gitmedi Bunun üzerine Bach 1707'de kilise orgcusu olarak Mühlhausen'e gönderildi Orada, kuzini Maria Barbara Bach ile evlendi
Bach Haziran 1708'de Weimar Dükü Wilhelm Ernst'in orgcusu oldu ve saray müzisyenliği görevine getirildi O güne kadar üstün yetenekli bir orgcu olarak tanınan Bach, klavyeli çalgılar için yazdığı ustalıklı ve görkemli yapıtlarıyla aynı zamanda besteci olarak ün kazanmıştı Çalışmalarını Weimar'daki ilk yıllarında da sürdürdü En ünlü yapıtlarından biri olan Re Minör Toccata ve Füg (1709) bu yılların ürünüdür
Bach, aynı zamanda İtalyan besteci Antonio Vivaldi'nin bazı yapıtlarını da klavsene uyarladı 1714'te saray orkestrası şefliğine getirilen Bach, her ay bir kantat (çalgı ve insan sesleri için yapılan müzik) bestelemekle görevlendirildi Daha önce Mühlhausen'de dinsel kantatlar bestelemişti; ama Weimar'da kaldığı yıllarda üslubu köklü bir değişiklik geçiren Bach, daha çok din dışı konularda ve değişik kalıplarda kantatlar yazdı
1716'da Dük Wilhelm Ernst, Bach'ın onuruna birkaç kez konser yönettiği kuzeni ile kavga etti Weimar'da müziğini geliştirme olanağı kalmadığını anlayan Bach, AnhaltKöthen Prensi Leopold'un sarayında müzik yönetmenliği görevini kabul etti Ama Weimar dükü başlangıçta Bach'ı bırakmak istemedi, üstelik onu bir süre için hapsettiyse de daha sonradan serbest bıraktırdı
Köthen Sarayı'nın canlı havasında Bach, koruyucuları ve meslektaşları ile uyumlu ilişkiler kurarak, saray müziğine başarılı yapıtlar kazandırdı Fransız ve İtalyan müziği tarzında çok sayıda oda müziği besteledi Bu dönem çalışmaları arasında, altı bölümlük Brandenburg Konçertoları (1721), viyolonsel için altı süit ve klavyeli çalgılar için 48 prelüd ve füg bulunmaktadır
1720'de Bach'ın karısı Maria Barbara öldü Kısa bir süre sonra da Prens Leopold evlendi Prensin yeni karısı müzikten pek hoşlanmıyordu Prensin sanata olan ilgisinin azalması Bach için bir hoşnutsuzluk kaynağı oldu Bach 1721'de Köthen saray trompetçisinin kızı olan Anna Magdalena Wilcken ile evlendi
1723'te, Leipzig'deki St Thomas Okulu yöneticiliği, meslek yaşamının son resmi görevi oldu Bu görevi sırasında Bach, öğrencilerin eğitimi, kentin birkaç kilisesinde birden müzik yönetmenliği ve Leipzig kent konseyinin yemin töreni için beste yapmakla yükümlüydü Öğretmen, koro eğitmeni ve orkestra şefi olarak Bach hoşgörülü biri değildi Bir söylentiye göre, başarı gösteremedikleri zaman korodaki çocuklan acımasızca döverdi Ayrıca gereksinimlerini karşılamakta gönülsüz davranan okul ve kent yöneticileriyle arası açıktı
1730'larda yoğun bir biçimde yeni bir iş aramaya başladı 1736'da Saksonya seçici prensinin bestecisi olarak sarayda göreve çağrıldı Böylece, Dresden'e gidip Fransız ve İtalyan operalarını dinleme fırsatı buldu Yeni görevinde Bach, her pazar ayini ve sorumluluğu altındaki iki kilisenin büyük törenleri için dinsel kantatlar bestelemek zorundaydı Leipzig'de geçirdiği ilk beş yılda en az 150 kantat yazmış ve daha Önce yazdıklarından pek çoğunu da gözden geçirmişti Bu dönemde çalışmalarını kilise müziği ve kantatlar üzerinde yoğunlaştırdı; Aziz Yuhanna Pasyonu ve Aziz Matta Pasyonu günümüze kadar ulaşabilmiştir Bach, 1730'larda Leipzig öğrenci orkestrası Collegium Musicum'la çalıştı, ama o dönem yapıtlarından hiçbiri günümüze ulaşamamıştır
1730'larda ve 1740'larda daha çok klavyeli çalgılar için yazdığı besteler arasında Piyano Alıştırması ve Goldberg Çeşitlemeleri bulunuyordu Bu yapıtların yanı sıra koro için yazdığı ve en büyük bestesi sayılan Si Minör Missa, Bach'ın yaşam felsefesini yansıtan besteler olarak görülmektedir Besteci Si Minör Missa'nın büyük bir bölümünü eskiçağ müziğinden uyarlamıştır Bach'ın 1747'de Berlin'de, Prusya Kralı Büyük Friedrich'in önerisi üzerine yazdığı görkemli füg, daha sonraki bestesi Müzik Armağanı'nın temelini oluşturdu J Sebastian Bach 1749'da Füg Sanatı adlı yapıtını bestelediği sırada kör oldu 28 Temmuz 1750'de geçirdiği göz ameliyatından birkaç ay sonra bu yapıtını tamamlayamadan Leipzig'de öldü
Barok müziğin en büyük ustası sayılan Bach, çağının müziğine yeni biçimler getirmemiş, ama var olan biçimleri yetkinliğe ulaştırmıştır En çok da füg yazma tekniğiyle anımsanan Bach, karmaşık bestelerinde benzer müziği olan parçalan art arda çalınacak biçimde düzenlemiştir
Johann Sebastian Bach'ın iki evlilikten 20 çocuğu oldu, ama bunlardan yalnız dokuzu yaşayabildi Avukatlık eğitimi gören en büyük oğlu Wilhelm Friedemann Bach (171084), babasının eğitimiyle parlak bir org sanatçısı oldu Dresden ve Halle'de orgcu olarak görev aldıysa da pek başarılı olamadı Daha çok kısa senfoniler ve geleneksel biçimlerde, hareketli oda müzikleri yazdı Sonunda Berlin'de yoksulluk içinde öldü
Cari Philipp Emanuel Bach (171488),
J S Bach'ın oğullarından en başarılı olanıydı O da avukatlık eğitimi gördü; ama klavyeli çalgılardaki yeteneği sayesinde Berlin'de, Kral Büyük Friedrich'in sarayında klavsen çalmaya başladı Asıl görevi, usta bir flütçü olan krala eşlik etmekti C P E Bach klavsen için senfoniler ve konçertolar besteledi Klavyeli çalgılar sanatı üzerine bir de kitap yayımladı
Johann Christian Bach (173582),
J S Bach'ın en küçük oğluydu Babası öldüğünde 15 yaşındaydı; ilk müzik bilgisini ağabeyi Cari Philipp Emanuel'den aldı Johann Christian İtalya'ya gitti ve orada ünlü İtalyan müzisyen Padre Martini (Giovanni Battista Martini) ile çalıştı 1760'ta Milano Katedrali'nin orgcusu oldu İtalya'da bulunduğu dönemde daha çok kilise müziği ve birkaç opera yazan Johann Christian, aile mezhebi olan Protestanlık'tan ayrılarak Katolik oldu
1762'de J C Bach, çağrılı olarak Londra'ya gitti Orada geniş yankılar uyandıran bir konser dizisi gerçekleştirdi Bu konserler için, aralarında senfoniler, klavyeli çalgılar için konçertolar ve oda müziği parçaları bulunan pek çok beste yaptı O sıralarda tanıştığı, henüz çocuk yaştaki Mozart üzerinde de etkisi oldu Konserler daha sonra parasal çıkmaza girdi ve J C Bach, ardında 4 000 sterlin borç bırakarak öldü
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|