Buzdağı-büyük Buz Kütleleri

Buzdağı-büyük buz kütleleri




Buzdağları denizde yüzen büyük buz kütleleridir Bunlar Kuzey Kutup Bölgesi'nde (özellikle Grönland'ın güneyinde) ve Antarktika'nın çevresinde bulunur Her iki kara parçası da neredeyse tümüyle, pek çok yerde binlerce metre kalınlığa ulaşan bir buz örtüsüyle kaplıdır Her kar yağışı buzun kalınlığını artırır ve buz örtüsünün denize doğru yavaşça hareket etmesine neden olur


Grönland dağlarla çevrili büyük bir yayladır İç kısımlarda buz kalınlığı 2500 metreden fazladır Bu buz tabakası dağlar arasındaki geçitleri aşıp dik vadilerden aşağıya doğru hareket eden buzullar oluşturur {bak BUZUL ve Buzullaşma) Bayırların dikliği nedeniyle buzullarda derin çatlaklar, yarıklar ortaya çıkar Buzulun denize ulaşan ucu bir süre su üstünde yüzer Ancak sonra, dalgalar bu yüzen bölümü çatlak yerlerinden parçalar ve kopan buz kütlesi bir buzdaği olarak denizde dolaşmaya başlar Daha sıcak sularda eriyene kadar akıntılarla güneye sürüklenir Grönland buzdağları genellikle çok garip şekillidir


Antarktika, dağ sıraları ve geniş, derin vadileriyle düzensiz bir yüzey şekline sahiptir Bu vadilerdeki buz tabakaları düzgün bir biçimde denize doğru hareket eder ve geniş, düz tabakalar halinde denize uzanır Buz tabakaları suyun etkisiyle koptuğu zaman, üstleri düz, keskin kenarları dik kayalıkları andıran çok büyük buzdağları oluşur Bunlar genellikle Kuzey Kutup Bölgesi buzdağlarından daha alçaktır


Buzdağlarının deniz üzerinde görülen bölümünün yaklaşık altı katı su altındadır Grönland buzdağlarının pek azının sudan yüksekliği 60 metreyi geçer; çoğu 30 metreden yüksek değildir Genişliği 1500 metreden fazla olabilir Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki büyük buzdaglanna "buz adaları" denir Bunlar genellikle kutup bölgesinde bulunur ve yavaş hareket ederler Bilimsel araştırma gruplarının bunlar üzerinde aylarca konakladığı olur
Gronland'dan güneye doğru sürüklenen buzdagarı Avrupa ile Kuzey





Amerika arasındakı işlek denizyolunu izleyen gemiler için büyük bir tehlike oluşturur Çevresinde havayı soğuttuğu için, buzdagı genellikle bir bulutu arkasına gizlenir Zamanmm en büyük yolcu gemisi olan Titanic, İngiltere den New York'a yaptığı ilk seferde, 15 nisan 1912 de Grand Banks'ın (Büyük Sığlık) 150 kmgüneyinde bir buzullaÇarpıştı ve battı 1500 kışının öldüğü Titanic felaketinden sonra, gemi yolları yakınında görülen buzdağları konusunda gemileri uyarmak için Uluslararası Buz Devriyesi kuruldu Özel olarak yapılmış gemiler kuzeydeki denizlerde devriye gezerek büyük





buzdağlarının yerlerini haber verir ve küçük olanlarını parçalar Buzdağlarının en çok görüldüğü yaz mevsiminde gemi ler kışın izledikleri yolun daha güneyinden giderler Güney yarıkürede ise, çok az gemi Antarktika'ya buzdağlarının tehlike oluşturabileceği kadar yaklaşır