Bilgisayarın Kullanılması-bilgisayarlardan Yararlanma

Bilgisayarın kullanılması-bilgisayarlardan yararlanma



Bir makineyi denetlemek gibi tek bir iş yapan bilgisayarlar genellikle, içlerindeki bir cipe yerleştirilmiş programı uygularlar ve dışarıdan bir karışma gerekmeksizin görevlerini yerine getirirler Öte yandan, genel amaçlı bilgisayarların bir işi yapabilmeleri için daha önce programlarımalan zorunludur Program bir programcı tarafından yazılarak bilgisayarın belleğine yüklenmelidir Bir dizi komut içeren program ilk kez, genellikle klavyeyi kullanılarak makineye yüklenir Bu komutlar AİB' nin denetiminde gerekli bit kodlarına çevrilir



ve belleğe aktarılır Yazıları program denenir ve gerekirse doğru çahşıncaya kadar düzeltilir Hazırların program, kullanılacağı zaman doğrudan bilgisayarın belleğine yüklenmek üzere magnetik bant ya da disklere kaydedilir
Bilgisayarlar yalnızca bit kodlarıyla iş görebildikleri için programcının programı açık ve kapalı kodlarıyla yazması gerekir Bu programcının çalışmasını çok güçleştirdiğinden, programlama sırasında kodlar yerine bilgisayar dilleri kulllanılır Komutlar, anlaşılması ve


kullanılması çok daha kolay olan onlu sayılar, harfler ve işaretlerle yazılır Birçok bilgisayar dili ve bu dillerin her birinin kendine özgü değişik komut türleri vardır Ev bilgisayarlarının çoğunda kullanılan BASIC dilinde olduğu gibi, bilgisayar dillerinde komutların çoğu basit İngilizce sözcükler ve işaretlerden oluşur Belleğe daha önceden yerleştirilmiş özel programlar bilgisayar dilindeki bu komutları, AİB'yi çalıştıracak ve elektrik devrelerini açıp kapayacak elektrik sinyallerine dönüştürür


Program bilgisayara, belli bir işi tamamlayabilmesi için yapması gerekenleri söyler Makinenin kendisinden isteneni yapabilmesi için, girdi, bellek ve çıktı birimlerine de gereksinim vardır Önce, bilgisayara gerekli verileri vermek gerekir Girdi birimi bunu yapmamızı sağlar Klavyeyi kullanılarak sayı ve sözcükleri bilgisayara yükleyebiliriz Program klavye tuşlarından başka türlü Yararlanmamızı da sağlayabilir Örneğin, bir oyun programında "A" tuşu "ateş" anlamına gelebilir ve bu tuşa basarak ekranda görülen bir uçağa ateş edilebilir


Başka türden girdi birimleri ışık, ses ya da görüntü biçimindeki verileri kullanır Örneğin, girdi birimi olarak televizyon kamerası kullanıldığında bilgisayar resimlerdeki şekilleri kod sinyallerine dönüştürebilir Bu yolla, bilgisayar denetimindeki bir robota nesneleri "görme" ve "tanıma" yeteneği kazandırılabilir (bak Robot)
Bilgisayarlar "görebildikleri" gibi "işitebilirler" de Ses ayırt etme birimleri sesleri elektrik sinyali biçimindeki ikili kodlara dönüştürür Bazı sözcüklerin kodları daha önceden bellekte depolanmıştır Girdi biriminden gelen bir kod bellektekilerden birinin aynıysa, bilgisayar sözcüğü tanır Böylece bilgisayar sözlü komutları anlayarak gereğini yerine getirebilir

Makineleri çalıştıran bilgisayarların, makinenin çevresini gözleyen ya da çalışmasını izleyen algılayıcilan vardır Bilgisayar bu algılayıcilann gönderdiği sinyaller yardımıyla, makinenin düzgün çalışması için ne yapması gerektiğini anlar


Bilgisayardaki bellek cipleri ikiye ayrılır: ROM (Read Only Memory: Salt Okunur Bellek) cipleri daha Önceden makineye yerleştirilmiş kalıcı programlar içerirler ve bunları dışarıdan değiştirmek olanaksızdır Bilgisayarın çalışması için gerekli bilgilerle donatılmış olan ROM cipleri çeşitli birimlerin işlemlerini denetler RAM (Random Access Memory: Rasgele Erişimli Bellek) cipleri ise, belli bir işi yapabilmek için gereken program ve verileri saklar Gerektiğinde RAM çiplerindeki bu program ve veriler hızla silinebilir ve değişik bir iş için yeni bir program ve veriler yüklenebilir Bu yüklemede girdi birimi kullanılabilir, ama çoğunlukla dış bellek birimlerinden yararllanılır Yeni programlar ve veriler, AİB'ye ya da iç belleğe yüklenmek üzere, bilgisayara bağlı olan ya da bağlanabilen dış bellek birimlerinde hazır tutulur


Onun için bir bilgisayar çoğunlukla, program ve verileri magnetik bant ya da disklere kaydeden bir dış belleğe bağlıdır Programlar ve veriler bant ya da disk yüzeyine magnetik olarak, kapalıaçık kodları biçiminde kaydedilir Bant ve diskler istendiği sürece saklarıabilir ve daha sonra bunlar bir bant okuyucu ya da disk sürücü aracılığı ile bilgisayara yeniden yüklenebilir Ev bilgisayarlarında genellikle "kaset" ya da "disket" (küçük esnek diskler) kulllanılır Daha büyük makinelerde özel bilgisayar teypleri ve kullarıdıkları diskler için büyük disk sürücüler vardır Özel kuruluşlar ve kamu kurumları


çok büyük miktarlarda bilgiyi bilgisayar bant ve disklerinde saklamaktadır
Çıktı birimi bilgisayarın yaptığı işin sonucunu verir Bu çıktı bir televizyon ekranı üzerinde izlenebilen bir resim, çizelge, sayı sütunları ya da sözcük satırları biçiminde görsel olarak sunulabilir Kalıcı bir kayıt için sayılar ve sözcükler kâğıt üzerine yazılabilir Buna "yazılı çıktı" denir Yazıcılar çeşitli biçimlerde çalışır ve bilgisayardan çok hızlı yazılı çıktı alınmasını sağlayabilirler Çizim elde etmek istendiğinde bilgisayar bir çiziciye bağlanabilir Çizim yapılabilmesi için, çizicide bir ya da birkaç kalem kâğıt üzerinde öne ve arkaya doğru hareket eder Bazı çizicilerde ise hareket eden kalem değil kâğıttır


Bilgisayarlar ses de üretebilir Kodlar bilgisayar içindeki ses birimine iletilerek elektrik sinyallerine dönüştürülür Bu sinyaller gene bilgisayarda bulunan bir hoparlöre gönderilerek müzik ya da ses biçiminde çıktı elde edilir Çıktı birimi bir makineyi, örneğin bir robotu ya da trafik ışıklarını denetleyen bir birim de olabilir Robotun hareketleri ya da trafiğin akışı, bilgisayarın çıktı birimince ilgili programlara uygun olarak denetlenir
Bilgisayarın çeşitli birimlerinin birbirlerine yakın olmalan zorunlu değildir Birçok durumda, girdi ve çıktı birimleri (çoğunlukla klavye ve ekran) bulunan terminallerle,

bilgisayarın dünyanın başka bir yerindeki öbür birimleri arasında telefon ya da telsiz bağlarıtısı kurulabilmektedir Örneğin, havayollarındaki yer ayırma sistemi böyle çalışır Bilgisayar ve terminalleri bir bilgisayar ağı (network) oluşturur Bağımsız çalışan bilgisayarlar da, aralannda program ve veri alışverişinde bulunmak için, bilgisayar ağı oluşturacak biçimde birbirlerine bağlanabilirler

Bilgisayarlardan Yararlanma

Uygun girdi ve çıktı birimleriyle donatılmış bir bilgisayar hemen her görevi yerine getirebilecek biçimde programlarıabilir Bilgisayarlar geliştikçe kullanılabilecekleri alanlar da artmaktadır Burada, bilgisayarların kullanım yerleanne ilişkin birkaç örnek verilecektir

Fabrikalarda, üretilen ürünlerin niteliğinin denetlenmesinde bilgisayarların büyük önemi vardır Sürekli yinelenen sıradan işlerde bu işleri hatasız ve hiç sıkılmadan yapabilen, bilgisayar denetimindeki robotların kullanılması gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır Bilgisayarlar yeni makinelerin tasanmında da kullanılmaktadır Bilgisayar grafikleri yardımıyla yeni tasarların bir makinenin farklı koşullarda nasıl çalışacağı görülebilir


Ulaştırma alanındaki uygulamalar bu konuda iyi bir örnek oluşturur Bilgisayar destekli tasarım ve üretimin bilgisayarlarca denetlenmesi, uçaklarda ve otomobillerde yeni gelişmelere yol açmış, güvenilirliklerini artırmış, yakıt tüketimlerini azaltmıştır Bilgisayarlar uçuşun ve hava trafiğinin denetiminde de önem taşır Benzer biçimde, bazı başka motorlu araçların çalışmalan da bilgisayarla denetlenebilmektedir

Bilgisayarlar bilgileri işleme ve kullanıma sokma alanında da büyük katkıda bulunmuştur Büyük işyerleri bilgisayarları "bilgiişlem" işinde kullanmakta, yani ücret bordrolannın hesaplarıması, faturalann gönderilmesi, ödemelerin denetlenmesi ve genel gidişin izlenmesi gibi işleri bilgisayarlara gördürmektedirler Bilgisayar bütün bu konularla ilgili olarakkendisine verilen bilgileri inceler ve işin daha etkin olarak nasıl yürütüleceğini gösterebilir

Bilgisayarlar, veri ya da bilgi bankası denen bilgi stoklarını da saklayabilirler Bilgisayar kendisine verilen bilgileri sınıflarıdırabilir ve bilgisayarı kulların kişi istediği bilgiye hızla ulaşabilir Bazı ülkelerde yerel televizyon ve telefon ağlarından yararlarıılarak sunuları "bilgisayarla bilgi verme hizmetleri", bilgisayar ağları aracılığıyla, kişilere ve kurumlara her türlü bilgiyi sağlamaktadır Bu bilgiler güncelliğini sürekli korumakta, dünyanın çeşitli yerlerindeki veri bankalarından doğrudan evlere ulaştınlabilmektedir

Bilginin bu yoldan edinilebilirle olanağı eği
timde yardımcı olmaktadır Bilgisayarlar, öğretimde de önemli bir rol oynarlar Eğitime yönelik bir bilgisayar programı öğrenciye öğretmenlik edebilir, bilgisini sınayabilir ve programın ilerleme hızı her öğrenciye göre ayarlarıabilir
Bilgisayarların en önemli kullanım alanlarından biri de tiptir İnsan vücudunun herhangi bir yerinde hastalık olup olmadığını anlamak için kullanılan tarayıcılarda bilgisayardan

yararllanılır Bilgisayarlar hastalık nedeninin saptanmasında da yardımcı olabilirler Hastalara, hastalıklarının belirtileri konusunda sorular yönelten bilgisayar, doktorun yüklediği verilere bakarak, olasılığı en yüksek hastalık nedenini bulabilir Bilgisayarlar hastalıklara karşı kullanılacak yeni ilaçların bulunmasında da doktorlara yardım edebilirler Bilgisayar denetimli aygıtlar, fiziksel özürlü ve sakat kimselere yardımcı olarak daha iyi bir yaşam sürmelerini sağlayabilirler Örneğin, özel bir bilgisayar görme özürlülere kitap okuyabilmektedir
Bilgisayarların işlevleri yalnızca günlük yaşamla sınırlı değildir Modern savaşlarda kullanılan, şaşmadan hedefi buları çok duyarlı çeşitli ateşli silahlann, savaş gemilerinin, tankların ve savaş uçaklarının geliştirilmesinde bilgisayarlardan yararlarıılmaktadır Belki de, gelecekte çıkabilecek bir savaşın sonucu hangi tarafın bilgisayarlarının daha iyi olduğuna bağlı olacaktır Bilgisayarların varlığı uzayın daha ayrıntılı olarak keşfedilebilmesine olanak vermiştir Bilgisayarlar olmasaydı uzay araçlarının yörüngelerinin hesabı ve motorlarının doğru rotayı izlemelerini sağlayacak biçimde denetimi gerçekleştirilemezdi {bak Uzay Araştirmalari)

Bilgisayarların Tarihi

Bilgisayar, aritmetik işlemlerini dişli çark ve çubukları döndürerek yapan mekanik hesap makinelerinin evrimi sonucu ortaya çıkmıştır İlk mekanik hesap makinesi, Fransız mucit Blaise Pascal tarafından 1642'de yapıldı {bak Hesap Makinesi; Pascal, Blaise) Daha sonraki 200 yıl boyunca, Pascal'ın hesap makinesi geliştirildi ve 1833'te İngiliz matematikçi Charles Babbage değişik aritmetik işlemlerini yapacak biçimde

"programlarıabilen" bir makinenin tasarımını gerçekleştirdi Komutlarını delikli kartlardan alan bu hesap makinesine "çözümleyici makine" adı verildi Makinede mekanik girdi, işlem, bellek ve çıktı birimleri bulunuyordu Babbage bilgisayarın çalışma ilkelerini anlamıştı, ama "çözümleyici makine" hiçbir zaman tamamlarıamadı Çünkü, zamanının teknikleri makinenin parçalannın istenen duyarlıkta yapılmasına olanak vermiyordu
Yüzyılı aşkın bir süre sonra Babbage'in düşüncesinin doğruluğu kanıtlarıdı 1944'te

ABD'de elektrikle çalışan mekanik bir bilgisayar yapıldı Bundan bir yıl önce İngiltere'de ilk elektronik bilgisayar icat edilmişti "Colossus" adı verilen bu bilgisayar düşman şifrelerini çözmede kullanıldı ve II Dünya Savaşı'nda Almanya'nın yenilgiye

uğratılmasında önemli rol oynadı Colossus, Amerikalilann mekanik bilgisayarından çok daha güçlüydü ve o tarihten sonra yalnızca elektronik bilgisayarlar yapılmaya başlarıdı
Colossus özel amaçlı bir bilgisayardı ve yalnızca şifre çözmede kullanılabiliyordu Değişik görevleri yerine getirmek için programlarıabilen elektronik bilgisayarlar, II Dünya Savaşı'ndan sonra ABD ve İngiltere'de geliştirildi Bunlardan ilki, ABD'de 1946'da tamamların ENIAC'tı Bu ilk bilgisayarlar geniş odalan kaplayan ama güçleri günümüzdeki cep bilgisayarları kadar bile olmayan dev makinelerdi Yapımlarında kullanılan elektron lambalannın çalışırken ısınması ve sık sık yanması bilgisayarları güvenilmez kılıyordu


Lambalı bilgisayarlar, "birinci kuşak" bilgisayarlar olarak bilinir 1940'lardan bu yana üç kuşak bilgisayar daha geliştirildi 1950'lerde transistörler lambalann yerini aldı (bak TRANSİSTOR) 1960'larda ise, birçok transistorun bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş tümleşik devreler transistörlerin yerine geçti Bunların ardından da, 1970'lerde mikroçiplerle birlikte dördüncü kuşak bilgisayarlar ortaya çıktı Bütün bu gelişmeler bilgisayarları daha güçlü, daha güvenilir kıldı Aynı zamanda çok daha küçük ve ucuz bilgisayarlar yapılmaya başlarıdı 1980'lerde Amerikan ve Japon teknolojilerinin elektronik ve küçültme alanındaki ürünü olan ev bilgisayarları ortaya çıktı

Günümüzde, 1990'lardan başlayarak bilgisayar teknolojisine egemen olması beklenen beşinci kuşak bilgisayarlara doğru bir ilerleme görülüyor Çok daha güçlü olacağı düşünülen bu bilgisayarlar büyük olasılıkla, bugünkülere göre çok daha fazla insan beynine benzer bir biçimde çalışacaklar (bak BEYÎN) Bunun için de kendi deneyimlerinden öğrenebilmeleri gerekecek Beşinci kuşak bilgisayarlar insanlarla konuşabilecek, onları dinleyebilecek ve belki de düşüncelerini bile anlayabilecekler Böylece bilgisayarlar yapay zekâlarını daha da geliştirebilecekler "Düşünen"

bilgisayarların yardımıyla, robotlar bizim için daha çok iş yapacak Görme, duyma, dokunma gibi yeni duyular kazanacak ve konuşabilecekler Çeşitli alanlardaki uzmanların bilgileri bir araya getirilerek "uzman sistemler" üretilebilecek Bu tür sistemler, birleştirilmiş uzmanlık bilgilerini problemleri çözmek için kullarıacaklar Bütün bu gelişmeler göz önündebulundurulduğunda, neden bir "bilgisayar devrimi"nden söz edildiği daha iyi anlaşılabilir