Batman (il)

Batman (il)

Batman il

Batman ilinin konumu

Genel bilgilerBölgeGüneydoğu Anadolu BölgesiYüzölçümü4654 km²Nüfus501246[1]― Şehir nüfusu381484[1]― Köy nüfusu119762[1]Nüfus yoğunluğu10770 kişi/km²Plaka kodu72Alan kodu0488ValiRecep KızılcıkValilik internet sayfasıbatmangovtr

Batman ili, Türkiye CumhuriyetininGüneydoğu Anadoluildir bölgesinde yer alan bir
Dicle'nin aktığı topraklarda zengin tarihi geçmişi koruyan Batman ve antik kenti Hasankeyf, bini aşkın mağaralarıyla, tarihsel anıtlarıyla bir doğa harikasıdır

Tarih

Batman tarihi itibarıyla yeni bir şehir olmasina karşın yerleşim alanında kurulan şehirlerin tarihi Sümerlere kadar uzanır İluh Tepesi'nin bulunduğu alanda bir Sümer şehir yerleşiminin bulunduğu, ancak bataklık bir arazi uzerine kurulu olduğundan şehrin zaman içerisinde yeraltına göçtüğü düşünülmektedir

Batman'ın adını "batmak" teriminden bu nedenle almış olabileceği düşünülmektedir Zaten Batman'ın yerleşim yeri olarak Türkiye'nin en zengin petrol yataklarına sahip oluşu, şehrin derinliklerinde bazı boşlukların çıkarılan petrol nedeniyle oluştuğu ileri sürülüp bunun Batman'a felaket getireceği yöre halkında revaç bulan bir teoremdirFakat bu şekilde il haline gelmiştir90'lı yıllarda Atatürk Parkı çevresinde aniden ortaya çıkan, derinliği 150 metreye varan bir çukur ancak binlerce kamyon molozla doldurulabilmiştirBu olay felaket teorisyenlerine bunun bir gün gerçekleşeceği hakkındaki inançlarını güçlendirmiştirAyrıca toptancılar sitesine sızan petrolden kaynaklanan patlama da bölge halkını hayli tedirgin etmiştir

Kuzey Mezopotamya'nın merkezi olarak kabul edilen Cizre ve civarına yakınlığı Batman'a tarihsel bir kültür kimliği kazandırmış, 1940 yılında bulunan petrol ile Batman civarından yöreye akın olmuştur Batman binlerce yıldır bu topraklarda aşiret kültürüyle yaşamakta olan yöredeki Kürt halkına yeni bir yaşam ve rüya şehri gibi gelmiş, şehir çok kısa zaman zarfında aşiretlerden kopan binlerce insana bireyci özgür bir hayat vaadetmistir Ancak bu geleneksel kimlik ikinci nesilde yerine yarı feodal kimlikle modern kimlik çatışması getirmis, nesiller arası uçurum meydana gelmiştir Batman kısa zaman içerisinde Güneydoğu insanına ekonomik tesirin yanısıra düşünce hayatına da etki etmeye başlamıştır
Değişik yörelere mensup altkültürler Batman'da birleşerek bir üstkimliğe dönüşmüştürBu nedenle Batman'da Kürt'lerin yanısıra Arap ve Türk kültürlerinin uzlaşısını görmek de mümkün olmuştur

Batman doğuda, doğu halkının talihinin değişebileceğinin sembolü olmuşturFakat son yıllarda yaşanan işsizlik ve nesiller arası çatışma ile yeni kuşağın umutsuzlaşmasına ve beraberinde intihar eğilimlerinin artmasına yol açmıştır

Nüfus

Batman'nın nüfusu 500 bin'i aşmışdırBatman'dan batıdaki büyük şehir merkezlerine yüzbinleri bulan göçe rağmen nüfusu şehrin ucuz oluşu, insanlarda olumlu etki bırakmasıyla artmaktadır Şehrin büyümesine etken olan bir diğer faktör ise yerli halkın sıcak kanlı olmasıdır Ayrıca Batman, Türkiye'de köyken il olup bu kadar fazla nüfüsa sahip olan alanındaki tek örnektir Nüfusun tamamına yakını Kürtlerden oluşuyor [kaynak belirtilmeli]Yezidi, %1'i Katolik ve %1'i Ortodoks'tur [kaynak belirtilmeli] Ayrıca nüfusun %96'sı Müslüman, %2'si

Eğitim

Batman güneydoğu ve doğuda eğitimli gençliğin bulundugu illerimiz arasındadırSon yıllardaki şehre yapılan yatırımlar ve sanayinin gelişmesiyle şehir tam olarak olmasa da gözle görülür bir şekilde gelişme göstermektedirBu gelişme halka da yansımaktadır Batman hızlı bir gelişimle ve değişimle beraber kentleşme noktasında bir sürü sorunuda beraber getirmiştir İl inşaat sektörunde büyük bir atılımın içerisine girmiştir
Bir çok özel öğretim kurumlarının yatırım odağı olmasının bir diğer getirisi üniversite okuma oranının artması olmuşturİlde bulunan özel okul olarak Özel İrfan İlköğretim okulu ve Özel MSıddık Tekin Lisesinin yanında özel Basut eğitim kurumları ve TED Batman koleji ülke genelinde elde ettiği başarılarla adından söz ettirmektedirler ama Fatih lisesinde 1990-2008 dönemlerinde ne olduysa gerileme görülmüştür

Eğitimde gerileme dönemi

80 lerde batman'daki okullara tayin edilen öğretmenlerin beceriksiz ve deneyemsiz oluşu,öğretmenlerin öğrencilerini hor görüp aşağlaması 1980 dönemimin öğrencilerini kötü şekilde etkilemiştir o denim %60 ı ya ilk okul yada orta bir den terktirVe bende bunlardan biriyim ilk okuldayken öğretmenim önlüğüm yamalı olduğu icin beni sınıfın ortasına cıkarıp misaferilerine gösterek aşağlamıştırbunun gibi bi cok olay o dönem okuyan öğrencilerin başına gelmiştirÖzellikle Fatih ve Batman Lisesindeki üsulsuzluklar o dönemde baş göstermiştir

Coğrafya

Batman ili 41 derece 10 dakika ve 41 derece 40 dakika doğu boylamları ile 38 derece 40 dakika ve 37 derece 50 dakika kuzey enlemleri arasında yer alır


Diyarbakır Caddesi




Batman'dan Bir Görünüm




Batman'dan Bir Görünüm




Batman'dan Bir Görünüm


İKLİM

Batman'ın iklim özellikleri Akdenize yakın olşundan dolayı uzak Akdeniz iklimi görülür ama bölge genel anlamda karasal iklim kapsamındadırYıllık ortalama yağış miktarı 600-750 mm civarındadırAyrıca kış ikliminde bol kar alırKuzey bölgelerinde ilkbahar aylarında Sason Civarı Cenneti andırmayacak kadar güzelleşir

Batman-tarihi-ekonomisi-doğal yapısı

Türkiye'nin en yeni illerinden olan Batman, Mayıs 1990'da, Mardin'e bağlı Gercüş ve Hasankeyf ile Siirt'e bağlı Batman, Beşiri, Kozluk ve Sason ilçelerinin bir araya getirilmesiyle kurulmuştur Batman topraklarının küçük bir bölümü Doğu Anadolu Bölgesi, daha büyük bölümü de Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde kalır

Doğal Yapı

Genellikle kuzeyden güneye doğru alçalan il topraklarının büyük bölümü akarsu vadileriyle parçalanmış dalgalı düzlüklerden oluşur Bu düzlükleri kuzeyde Güneydoğu Toroslar, güneyde de MardinMidyat Eşiği sınırlar İlin kuzey kesimini Zupser (Subaşı) Dağı ve Sason Dağları engebelendirir Güney kesimindeki başlıca yükselti Raman D ağı'dır (1260 metre) İlin en yüksek noktası Sason Dağlarındaki Malato Tepesi'dir

YÜZÖLÇÜMÜ: 4694 km2

NÜFUSU (1990): 344669

İL TRAFİK NO: 72

İL MERKEZİ: Batman

İLÇELER VE NÜFUSLARI (1990): Merkez ilçe (168779),

Beşiri (34358), Gercüş (33002), Hasankeyf (11690),

Kozluk (64427), Sason (32413) BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1990): Batman
(147347), Kozluk (22499)

BAŞLICA YÜKSELTİLER: Malato Tepesi (2973 metre), Zupser Dağı (2721 metre)
SICAKLIK: Batman kentinde en düşük 19,4°C (2311968), en yüksek 44,1°C (1871965), ortalama 15,8°C

YAĞIŞ MİKTARI: Batman kentinde yıllık ortalama 552,2 mm

İLGİÇEKİCİ YERLER: Camiü'r Rızk; Hasankeyf Köprüsü; Hasankeyf Ulucamisi; Hızır Bey Camisi; İmam Abdullah Zaviyesi


İl topraklarından kaynakların sular Dicle Irmağı aracılığıyla Basra Körfezi'ne ulaşır İl sınırları içinde doğubatı doğrultusunda akan Dicle Irmağı'nın başlıca kolları Batman ve Garzan çaylarıdır Akarsu vadi tabanlarının genişlediği kesimlerde yer alan düzlükler bitkisel üretim, dağların yüksek kesimlerindeki yaylalar da hayvancılık açısından önem taşır

Batman ili güneyden kuzeye doğru gittikçe sertleşen karasal bir ikilimin etkisindedir Kuzey kesiminde kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer Dağ etekleriyle Diyarbakır Havzası'nın doğu kesimindeki kuytu alanlarda ise kışlar daha yumuşak, yazlar sıcak ve kuraktır

Bitki örtüsü bozkır görünümündedir Eskiden geniş alanları kaplayan ormanlar büyük ölçüde yıkıma uğramıştır Dağlık kesimlerdeki meşeliklerde çeşitli yabanıl hayvanlar yaşar Bunların başlıcalan tavşan, tilki, dağ keçisi ve geyik gibi memeli hayvanlar ile atmaca, doğan, baykuş, kartal ve keklik gibi kuşlardır Hızla soyu tükenen dağ keçileri ve geyikler ile atmaca, kartal gibi kuşların avlarıması yasaklarımıştır

Tarih

Batman yöresinin de içinde yer aldığı bölge İÖ 3 binyılda Hurriler'in yurduydu İÖ 13 yüzyılda Urartular'ın yaşadığı bu topraklar daha sonra Asurlular'a bağlarıdı İÖ 7 yüzyıla ait Asur kaynaklarında adı Şupria olarak geçen yöre Kimmerler'den sonra Medler'in eli
ne geçti İÖ 6 yüzyılda Persler tarafından yönetilmeye başladı İÖ 1 yüzyılda Roma'ya bağlarıdı Bizans yönetimindeyken zaman zaman Sasaniler'in eline de geçen yöreye yönelik Arap akınları İS 7 yüzyılda başladı Arap egemenliği döneminde bir süre


Ermeniler'in yönetiminde kalan yöre, 10 yüzyılda yeniden Bizans denetimine girdi Halkının önemli bir bölümünü Arap, Süryani, Kürt ve Ermeniler' in oluşturduğu bölgeye 12 yüzyıl başlarında Artuklular yerleşmeye başladı Hısn Keyfa (bugün Hasankeyf) bir Artuklu kolunun merkeziydi Artuklu döneminden kalma birçok tarihsel yapının yer aldığı Hasankeyf, günümüzde koruma altına alınmış bir yerse de Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) içinde yer alan Ilısu Barajı'ndan dolayı sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıyadır

13 yüzyılda Moğollar'ın saldırısı sonucunda yıkıma uğrayan yöre, daha sonra sırasıyla Eyyubi, Karakoyunlu ve Saf evi egemenliğine girdi 16 yüzyılın ilk yansında Osmanlı topraklarına katıldı Sason'da yaşayan Ermeniler'in 1894'te başlattığı ayaklanma 20 yüzyılın başlarına kadar yöreyi etkiledi 1957'de ilçe olan Batman, 1990'daki yönetsel düzenlemeyle kuruları yeni ilin sınırları içine alındı

Ekonomi

1990 nüfus sayımı sonuçlarına göre halkın yaklaşık yüzde 43'ünün Batman kentinde yaşadığı ilde petrol sanayisi ile tanm ve ticaret başlıca ekonomik etkinliklerdir İlin en önemli petrol üretim alanı olan Raman Dağı'nda arama çalışmalan 1937'de başladı; ilk olarak 1940'ta petrole rastlarıdı Büyük kapasiteli Batman Rafinerisi ise 1955'te deneme üretimine geçti Bölgedeki petrol üretim alanlarının genişlemesi sonucu rafinerinin işleme kapasitesi aşılınca, 1967'de BatmanDörtyol Ham Petrol Boruhattı işletmeye açıldı Batman kentinin büyümesinde rol oynayan petrol sanayisi dışındaki başlıca sanayi kuruluşları un, tuğla ve kiremit fabrikalandır

Merkez ilçenin kırsal kesimiyle öteki ilçelerde yaşayan halkın büyük bölümü geçimini tarımdan sağlar Başlıca bitkisel ürünler buğday, üzüm, arpa, mercimek, pamuk, tütün ve soğandır Beşiri, Kozluk ve Sason'da Tekel tarafından kurulmuş tütün işletmeleri vardır GAP kapsamında yer alan yörede önemli bir üretim ve verim artışı beklenmektedir Hayvancılık önemli bir gelir kaynağıdır İlin hayvan varlığı yöreye özgü siyah ve kahverengi tiftikli Ankara keçilerini de kapsar Tiftik, kıl ve yünler dokumacılıkta değerlendirilir Ticaretin en gelişmiş olduğu kent Batman il merkezidir

İl Merkezi: Batman

Görece yeni bir kent sayilan Batman'ın yerinde eskiden İluh adıyla küçük bir köy vardı 1940'ta petrol bulunması ve rafinerinin kurulmasından sonra kent hızla büyük bir sanayi merkezine dönüştü İşsizliğin yaygın olduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin her yanından göç edenlerle kısa sürede kalabalık bir kent haline geldi 1950'de yalnızca 915 olan nüfus, 1960'ta 10 bini, 1975'te 50 bini, 1985'te 110 bini buldu Batman 1990'da bölgenin Gaziantep, Diyarbakır ve Şanlıurfa'dan sonra dördüncü büyük kentiydi Kurtalan'da sona eren demiryolu ile Bitlis'i Mardin'e bağlayan karayolu Batman il merkezinden geçer Kentteki tek yükseköğretim kurumu Dicle Üniversitesi'ne bağlı Batman Meslek Yüksekokulu'dur