AMPERE, Andre-Marie (1775-1836)

AMPERE, Andre-Marie (1775-1836)




Fransız fizik ve matematik bilgini Ampere bilim tarihinin en ilginç kişilerinden ve "harika çocuk"larından biridir Daha 12 yaşındayken, eski bilginlerin yapıtlarını okuyabilmek için kendi kendine Latince öğrenerek ve Öklit'in geometri problemlerini çözmeyi başararak dehasını kanıtlamıştı Çocukluğunda üstün matematik yeteneğiyle dikkati çeken ve yıl
larca Paris'teki Politeknik Okulu'nda matematik dersleri veren Ampere'in adı bugün büyük fizik bilginleri arasında anılır


Ampere, elektrik akımı ile mıknatıslanma arasındaki ilişkiyi açıklayarak elektromagnetizma adıyla yeni bir bilim dalının temellerini atmıştır 1820'de Danimarkalı fizikçi Hans Christian Örsted'in gözlemlerine dayanarak, içinden akım geçen bir iletkenin bir mıknatıs gibi davrandığını ve çevresinde bir magnetik alan oluştuğunu açıkladı (bak MagnetÎZMA) Bugünkü elektromıknatısların, radyo ve televizyon

yayınlarının, elektrik motorlarının ve üreteçlerinin, teyplerde ses kaydı, bilgisayarlarda bilgi kaydı için kullanılan magnetik bantların çalışma ilkesi hep bu temele dayanır
Elektromagnetizmanın kuramsal temellerini beş hafta gibi çok kısa bir sürede oluşturarak bilim tarihinde inanılmaz bir rekor kıran Ampere, bulgularını uygulama alanına da geçirdi Elektrik akımının ölçülmesinde kullanılan ampermetre ve galvanometre gibi aygıtların yaratıcısı da Ampere'dir (bak AMPERMETRE) Elektrik bilimine katkıları nedeniyle, elektrik akımı birimine Ampere'in adı verilmiştir