Asturıas, Miguel Ângel (1899-1974)-Guatemalalı şair,romancı,oyun Yazarı

Asturıas, Miguel Ângel (1899-1974)-Guatemalalı şair,romancı,oyun yazarı



Guatemalalı şair, romancı ve oyun yazarı Asturias çağdaş Latin Amerika edebiyatının önde gelen temsilcilerindendir 1966'da Lenin Barış Ödülü'nü, 1967'de Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır

Annesi Yerli olan Asturias, daha çok küçük yaşlarda Maya Yerlileri'nin kültürüyle ve çektikleri sıkıntılarla yüz yüze geldi Ülkesinde hukuk öğrenimi gördükten sonra 1923'te Paris'e gitti Sorbonne Üniversitesi'nde Mayalar'ın dinleri ve efsaneleri konusunda yaptığı araştırmalar ilerde yazacağı öykü ve romanları için zengin bir kaynak oluşturdu Daha ilk kitabı Guatemala Efsanelerinde {Leyendas de Guatemala; 1930) görkemli Maya uygarlığının {bak Mayalar) efsanelerinden yararlandı

1933'te Guatemala'ya döndükten sonra, başta Sonetos (1936; "Soneler") olmak üzere şiir kitapları yayımlandı 1946'da başlayan Meksika, Arjantin ve Fransa'daki diplomatik görevi sırasında yazarlığı da sürdürüyordu Ele aldığı konular ülkesinin ve Latin Amerika'nın çarpıcı toplumsal gerçekleriydi

Ona dünya çapında ün kazandıran romanı Sayın Başkan'da {El senor presidente; 1946) bir diktatörün yaşamını anlattı Diktatörün kişiliğini, uluslararası şirketlerin kuklası olmasını o kadar başarıyla canlandırmıştı ki, daha sonra askeri darbeyle iktidara gelen her diktatör kitabı kendi eleştirisi olarak düşünüp yasakladı Aslında Asturias'ın anlattığı, 18981920 yıllarında Guatemala'ya egemen olan diktatör Manuel Estrada Cabrera'ydı 1949'da yayımlanan Hombres de maiz'de("Mısır Adamları"), insanın "kutsal mısır" dan yaratıldığı yolundaki Maya efsanesinden yola çıkarak Yerli kültürü ile çağdaş teknolojinin çatışmasını anlattı Birçok eleştirmen bu romanın Asturias'ın başyapıtı olduğu görüşündedir

Asturias, 195060 yıllarında verimli bir dönem yaşadı ve "Muz Üçlüsü" adı verilen üç romanını, Kasırga {Viento fuerte; 1950), Yeşil Papa {El papa ver de; 1954) ve Gözleri Açık Gidenler'i {Los ojos de los enterrados; 1960) yazdı Bu yapıtlarında, ünlü ABD şirketi United Fruit Company'nin, Guatemala ormanlarını yok ederek açtığı muz bahçelerinde çok ağır koşullarda çalışan işçilerin yaşamını anlatıyordu Asturias, Maya efsanelerinden ustaca yararlanıyor, örneğin efsanede anlatılan doğa olayı kasırga ile halk ayaklanmasını simgeliyordu

Seçimle işbaşına gelen liberal hükümetin 1954'te askeri bir darbe ile devrilmesinden sonra 1956'da diplomatik görevden ve Guatemala yurttaşlığından atılan Asturias Arjantin'e yerleşti Buenos Aires'te sekiz yıl yaşadıktan sonra bu ülkede de askeri darbe olması üzerine Avrupa'ya gitti Guatemala'da yeni bir liberal hükümetin yönetime geldiği 1966' ya kadar Paris ve Cenova'da yaşadı Yeni hükümetin verdiği Paris Büyükelçiliği görevini üstlendi 1974'te Madrid'de öldü