Şengül Şirin
|
Polinezya Adaları
Polinezya Adaları
Polinezya'nın büyük bölümü kuzeyde Hawaii, güneyde Yeni Zelanda ve doğuda Paskalya Adası arasında çizilen üçgenin içinde yer alır Polinezya Adaları dünyanın en güzel adaları arasındadır Havvaii Adaları ABD'ye bağlıdır, başkent Honolulu Pasifik Adaları' mn en büyük kentidir (bak HaWaii)
Polinezya'nın orta bölümünde, Fransa'ya bağlı ve Fransız Polinezyası olarak bilinen adalar topluluğu uzanır Başlıca ada topluluklarından Cemiyet Adaları akarsuları ve dağlarıyla eşsiz güzelliktedir Adaların en yüksek tepesi 2 236 metreyi aşan Orohena'dır Fransız ressam Paul Gauguin (1848-1903) en güzel resimlerinden bazılarını Tahiti Adası'nda yapmıştır (bak Gauguin, Paul) Papeete, Tahiti'nin başkenti ve en önemli limanıdır Batıdaki Moorea Adası sivri doruklarıyla olağanüstü güzelliktedir 240 km kadar kuzeybatıda, mercan resifleriyle çevrili Huahine, Raiatea, Tahaa ve Bora-Bora volkanik oluşumlu adalardır Tahiti'nin 210 km kadar kuzeydoğusundaki Makatea, Cemiyet Adala-rı'nın fosfat bakımından zengin tek adaşıdır
Cemiyet Adalan'nın kuzeyinde ve doğusunda, alçak mercan resiflerinden oluşan, irili ufaklı Tuamotu Adaları bulunur Tuamotular'ın güneydoğusundaki, mercan resifleriyle çevrili ıssız dört ada Mangareva Adaları'dır Tuamotular'ın güneybatısındaki Tubuai Adalan'nın çoğu ormanlıktır Gene aynı bölgede yer alan dağlık Rapa Adası'nda taş kale kalıntıları vardır
Fransız Polinezyası'ndaki bir başka ada topluluğu da, Tuamotular'ın kuzeyindeki Markiz Adaları'dır Engebeli ve dağlık olan bu adaların en büyükleri Nuku Hiva ve Hiva Oa'dır 19 yüzyılda Avrupalı kâşiflerin adalara taşıdığı hastalıklar, sert içkiler ve afyon, yerli halkın sayıca azalmasında önemli rol oynamıştır
Samoa, Fransız Polinezyası'nın batısındadır 1962'de bağımsızlığına kavuşarak Batı Samoa adını alan topluluk Savaii ve Upolu adalarını kapsar (bak BatiSamoa) ABD'ye bağlı olan ve Amerikan Samoası olarak bilinen küçük adalar topluluğu da doğuya doğru uzanır Batı Samoa'nın güneyinde yer alan Tonga Adaları Vava-u, Ha'apai ve Tongatapu adlı üç topluluktan oluşur
Tonga ile Cemiyet Adaları arasında uzanan Cook Adaları, Yeni Zelanda'ya bağlı, içişlerinde özerk bir devlettir Görece büyük ve dağlık bir ada olan Rarotonga, batılılarca 1823'ten sonra keşfedildi Yerli halk Yeni Zelandalı Maoriler'ie akrabadır Rarotonga güzel iklimi, verimli toprakları, domates ve portakallarıyla ünlüdür
Cook Adaları'nı oluşturan Penrhyn, Rakahanga, Manihiki, Suwarrow, Palmerston ve Pukapuka adaları da eşsiz güzelliktedir
Tonga ile Cook Adaları arasında yer alan Niue Mercanadası, Yeni Zelanda'ya bağlı, özerk bir devlettir Yüksekliği 60 metre dolayında olan adanın ortasında eski bir lagün tabanı vardır Adada hindistancevizi ve muz yetiştirilir
Batı Samoa'nın tam kuzeyindeki Tokelau Adaları içinde yer alan Swains, Atafu, Fakao-fo ve Nukunono küçük mercanadalardır Bölgede zaman zaman mal ve can kaybına yol açan şiddetli kasırgalar olur
Batı Samoa'nın batısında, Fransa'ya bağlı olan Wallis ve Futuna topraklan Wallis, Futuna ve Alofi adalarını kapsar Batıdaki Rotuma volkanik oluşumlu bir adadır
Polinezya'nın dışında Rennell, Solomon ve Santa Cruz gibi, yerli halkı Polinezyalılar'a benzeyen başka adalar da vardır Tonga ve Fiji adaları arasındaki Lau Takımadalarının yerli halkı, Polinezyalılar'ın ve Melanezyalı-lar'ın karışımıdır Irkların bu biçimde dağılmasına ve karışmasına ilişkin bilgiler, adalar Avrupalılar'ca keşfedilmeden önce bu topraklarda yaşayan halkların göç hareketlerine ışık tutması bakımından çok önemlidir Dünyanın birçok yöresinde eskiçağlara ilişkin deri, taş ya da tabletlere kazınmış yazılı belgeler bulunmuştur Oysa Pasifik Adaları'nda bu türden yazılı belgelere rastlanmadığından, insanların dış görünümleri, dilleri, inançları, efsaneleri, gelenekleri ve görenekleri adalarda yaşayan halkların geçmişini aydınlatan önemli bilgi kaynaklarıdır
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|