Hz. Musa, Yahudiler'in En Büyük Peygamberi

MUSA, Hz İbrani kabilelerini birleştiren Hz Musa, Yahudiler'in en büyük peygamberidir Kutsal Kitap'a göre, Tanrı'nın yardımıyla Mısır'daki İbraniler'in soyundan gelen İsrail-oğullan'nı {bak Yahudiler ve Musevîlik) kölelikten kurtaran Musa, halkına Tanrı'nın yasalarını, ibadetin ve günlük yaşamın kurallarını bildirmiştir Kutsal Kitap'ın Eski Ahit bölümündeki Tevrat ya da Tora olarak bilinen ilk beş kitabı Musa'nın yazdığı sanılmaktadır


Kuran'a göre Hz Musa kitap indirilen ilk peygamberdir Kurduğu dinin adı Musevilik, kitabının adı ise Tevrat'tır Kurarîda ilk tektannlı dinin kurucusu olarak onaylanan Musa, Hz Muhammed'in geleceğini bildirmiştir Kuran'da ve Kutsal Kitap'ta Musa'nın yaşamına ilişkin bilgiler genellikle çakışır Ayrıca, Musa'nın mucizelerini anlatan birçok efsane de vardır Her iki kitap da Musa'nın Mısır'da köle olarak doğduğunu kabul eder Yaşadığı dönem kesin olarak bilinmemekle birlikte İÖ 14 yüzyılın sonlarında doğduğu ve İsrailoğulları'nın Mısır'dan çıkışına 13 yüzyılda önderlik ettiği sanılmaktadır


Kutsal Kitap'a göre, bir Mısır kralı İsrailoğulları'nın giderek çoğaldığını ve güçlendiğini belirterek, yeni doğan her erkek İbrani çocuğun öldürülmesini buyurdu Musa doğduğunda annesi onu bir süre sakladıktan sonra sazdan bir sepetin içinde Nil Irmağı kıyısındaki sazlıkların arasına bıraktı Kız kardeşi Miryam, biraz ilerde durarak ne olacağını gözledi Irmakta yüzmeye gelen firavunun kızı bebeği buldu ve yanına almak istedi Miryam prensese bebeği emzirmek için kendi annesini getirdi Annesi tarafından emzirilen Musa, prensesin oğlu olarak sarayda büyüdü


Musa delikanlılık çağında, bir Mısırlı'nm İbrani bir köleyi dövdüğünü gördü Mısırlı'yı öldürdükten sonra kaçmak zorunda kalan Musa, Midyan'a giderek {KurarCda Medyan) Yetro adında bir kâhine sığındı ve kızı Tsippora ile evlendi Orada yıllarca çobanlık yaptı
Bir gün kutsal bir dağda hiç sönmeden yanan çalılıklar arasından Tanrı'nın kendisiyle konuştuğunu duydu Tanrı ondan Mısır'a geri dönmesini ve İsrailoğulları'nı Mısır'dan çıkarmak için firavuna başvurmasını istedi Musa ona adını sorunca Yahve (Yehova) diye yanıtladı ve Tanrı olduğunu kanıtlamak için mucizeler gösterdi Tanrı, Musa Mısır'a giderken yolda ağabeyi Harun ile karşılaşmasını sağladı


Musa ve Harun firavundan halklarını özgür bırakmasını istediler Firavun bunu kabul etmedi ve İsrailoğulları üzerindeki baskıyı artırdı Bunun üzerine Musa ve Harun, Mısır' da bir dizi yıkıma neden olan mucizeler gösterdiler 10 büyük yıkımın sonuncusunda, firavunun oğlu da içinde olmak üzere Mısırlı ailelerden her birinin en büyük oğlu ölünce, firavun İsrailoğulları'nın gitmesine izin verdi Musa, onları bir araya topladı ve yolculuk başladı Yahudiler Mısır'dan kaçışlarını bugün de Hamursuz Bayramı olarak kutlarlar

Gitmelerine izin verdikten sonra pişman olan firavun İsrailoğulları'nın ardından askerlerini yolladı Yola çıkanlar firavunun asker-' leriyle Kızıldeniz arasına sıkıştı Musa yardım isteyince Tanrı ona, asasını kullanarak denizde yol açmasını söyledi Musa asasını kaldırdı ve deniz ikiye ayrıldı İsrailoğulları ortadaki toprak yoldan ilerleyerek rahatlıkla karşı kıyıya geçtiler, ama onları izleyen Mısırlı askerlerin tümü deniz yeniden birleşince boğuldu


Uzun süre çölde yolculuk yapan İsrailoğulları, Sina Dağı'na geldiklerinde Tanrı, Musa' ya dağa çıkmasını buyurdu ve ona On Emir yazılı iki taş tablet verdi Musa dağda uzunca bir süre kalınca İsrailoğullar'ı kuşkuya düştü ve kendilerine altından bir dana yaparak ona tapınmaya başladılar Dağdan indiğinde olup biteni gören Musa, öfkeyle elindeki tabletleri yere atarak kırdı Daha sonra yeniden Sina Dağı'na çıkan Musa yeni tabletlerle döndü Bu kez çok özenle korunan iki tablet, Ahit Sandığı denen üzeri altın kaplama ve bezemeli büyük bir sandığın içine kondu Ahit Sandığı, İsrailoğulları'nın çölde dolaştıkları süre içinde dinsel törenlerini yürüttükleri taşınabilir tapmakları olan Tabernaculum'a yerleştirildi

On Emir, Tanrı'nın tek olduğunu, İsrailoğulları için başka Tanrı olmadığını bildirir ve puta tapmayı yasaklar Ana babaya saygı gösterilmesini, haftanın altı günü çalışılmasını ister Ayrıca hırsızlık yapmayı, adam öldürmeyi, yalan yere tanıklık yapmayı, evlilik dışı ilişki kurmayı, komşunun malına ve ırzına göz dikmeyi haram sayar Bu emirlere ek olarak Musa yolculukları boyunca İsrailoğulları için günlük yaşamlarım düzenleyen kuralları da koydu

Sonunda kutsal sayılan Kenan toprakları göründü Musa bunu Pisga Dağı'nın bir tepesinde izledikten sonra öldü; nasıl öldüğü ve nereye gömüldüğü bilinmemektedir Yetro önderliğindeki İsrailoğulları'nın Şeria Irmağı' m geçerek Kenan'a yerleşmeleriyle 40 yıl süren yolculuk sona erdi Bu bölge daha sonra Filistin olarak anıldı