06-12-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Asya'da Bir Asya, Köylüler Ve Göçebeler, Eski Uygarlıklar Ve Büyük Dinler
Asya'da bir Asya, köylüler ve göçebeler, eski uygarlıklar ve büyük dinler
Asya'da bir Asya: muson ülkeleri
Doğu ve Güney Asya'da muson r&ejimi geçerlidir Kışın *rüzgârlar kıtadan Büyük Okyanus'a ve Hint Okyanusu'na doğru eser Bu rüzgârlara kuru muson denir Yazm, aşırı ölçüde ısınan Asya, ılık ve nemli bir havayı kendine çeker Bu mevsimde, bazı bölgelere tufan gibi yağmur yağar (Doğu Himalayalar'da yılda 11 m, Güney Çin'de Sıçuan Dağları'nda 8m) Batıya doğru, *İran ve *Irak'ta yağış seyrelir, * Arabistan'da hemen hemen hiç kalmaz
köylüler ve göçebeler
Asya'nın büyük uygarlıkları, toprağa bağlı çiftçilerin yaşadığı düzlüklerde yeşermiştir Bu uygarlıklar Asya'nın koca dağlarıyla ve çölü andıran bozkırlarıyla birbirinden ayrılıyordu Hiç kuşkusuz bu uygarlıkların her biri özgünlüğünü bu ayrılığa borçludur Köylü yığınların dışında kalan yoksul kabileler (göçebe kavimler) Çin Şeddi (XV -XVII yüzyıllar) ile İran kapıları arasında uçsuz bucaksız ve elverişsiz topraklarda dolaşır dururlar, zaman zaman Pekin, Delhi, Benares veya Bağdat'taki Zenginliğin büyüsüne kapılırlardı Bu yağmacı kavimler sonu gelmeyen *öçleriyle uygarlıkların birbirine kaynaşmasına yol açmış ve Asya halkları arasında bir dereceye kadar düzünce ve yaşam birliği
eski uygarlıklar ve büyük dinler
En eski uygarlıklar Ortadoğu'da, daha doğrusu, *Mezopotamya'ds ortaya çıkmıştır M Ö 5000 yılından da eskilere giden Sümerler burada La-gaş, Ur ve Uruk sitelerini kurdular Çivi yazısını (değişik tarzda birleştirilen, çivi biçimindeki yazı) icat ettiler Milattan önce 1895'e doğru, A-murrular Babil'de bir devlet kurdular En ünlü hükümdarları Hammu-rabi (M Ö 1792-1750) Babil ta arısı Marduk'a üstünlük veren bir devlet dini ve bir ortak yasa kabul ettirerek Mezopotamya'yı birleştirdi
Bu arada M Ö 2300'e doğru, Doğu Akdeniz kıyılarından gelen atçı Arya kavminin (Arîler) istilâsı başladı A-rîler yavaş yavaş Asya'ya girdik :r ve Hindistan'ın kuzeyini ele geçirdiler («Hint-Avrupa» halkları kavramı buradan gelir)
*Fenikeîüer (M Ö II binyıl) denizcilikte çok usta bir kavimdi Bunlar Sur, Sidpn, Trablus ve Beyrut gibi kentlerde yaşıyorlardı Gemiler: Akdeniz'i baştan başa dolaşıyordu; hattâ Herkül sütunlarının (Cebelitarık Boğazı) ötesine bile geçtiler Ticaret işleri için kolay ve çabuk yazılan bir yazıya ihtiyaçları vardı: *alfabeyi icat ettiler
Asurlular (M Ö XI -VII yüzyıl) Eski Doğu'nun en savaşçı kavmiydi Kralları Asur-Nasirpal II (88:-859) Babillileri yendi, Mezopotamya'nın kuzeybatısına baş eğdirdi ve * Suriye'ye girdi Ondan sonra gelenler Şam'ı ele geçirdiler (732) ve : İsrail Krallığı'nı ortadan kaldırdılar [722) Asurlular yalnız korku saçarak hüküm sürüyorlardı: ycııılcnlcı ya kazığa vuruluyor, ya da diri diri derileri yüzülüyordu Kentleri Ninova ve Kursâbât'taki kabartmalar onların bu vahşetini dile getirmektedir
Ama Asurlular Ortadoğu'nun siyasal birliğini sağlayamadılar Bütün bu krallıkların kaynaşıp büyük bir imparatorluk olması ancak Persler (559) zamanında, kralları Keyhüsrev ve Dara eliyle gerçekleşebildi sağlamışlardır
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|