Örgütleme

ÖRGÜTLEME


Bilginin uygun yapılar, biçimler içinde örgütlenmesi, gruplanması kodlamaya yardım eden bir süreçtirÖrgütleme Stratejilerinin Gelişimi:Örgütleme stratejilerinin çocuklardaki gelişimi ile ilgili yapılan araştırmalar önemli bazı sonuçlar ortaya koymaktadır Bunlardan biri, küçük öğrencilerin daha büyüklere göre, bilgiyi gruplama ve organize etmeyi daha az kullandıkları, küçüklerin, materyali daha çok tekrar ederek ezberlemeye çalıştıkları gözlenmiştir(berk, 1989) Ayrıca, bazı araştırma sonuçları da, genel yetenek düzeyi daha düşük öğrencilerin örgütleme stratejilerini daha az kullandıklarını göstermektedir(EGagne,1985) Bazı araştırmalarda da üst düzeyde başarı gösteren öğrencilerin örgütleme stratejilerini, düşük düzeyde başarı gösterenin ise daha çok tekrar etmeye dayalı ezberleme stratejisini kullandıkları gözlenmiştir(McKeachie,1988; Öztürk,1995; Karakelle, 1995; Yanpar, 1995; Yangın ve Yıldızlar, 1996)
Kısaca; örgütleme stratejilerinin kullanımında çocukların yaşları, genel yetenek düzeyleri ve içinde yaşadıkları sosyo-kültürel çevre etkili olmaktadır

Ayrıca, öğrencinin örgütleme stratejisini kullanmasında yeni gelen bilgiye aşina olması, o bilgiyle ilgili ön öğrenmelere sahip olması da etkilidir Eğer öğrenci o konuyla tümüyle yeni karşılaşmış ise kendi başına bilgiyi örgütlemesi mümkün olmayabilir Bu durumda öğretmen, öğrenciye yeni bilgiyi nasıl yapılandıracağını açıklamalıdır Bu amaçla öğretmen, kapsamı öğrenciye organize ederek sunmalı, kapsamın yapısını açıklamalıdır Öğrenci için yeni karşılaştığı bilginin anlamlı bir bütün haline getirilmesi getirilmesine yardım eden, yeni bilginin çerçevesini çizerek öğrenciyi alacağı bilgiye aşina haline getiren bu tür örgütleyici bilgiye Ausubel, “Ön Organize Ediciler(Advance Organizers)” adını vermektedir(1968;1978) Örneğin; öğretmenin o gün işlenecek konunun ana hatlarını vermesi; yani konun başlık ve alt başlıklarını tahtaya yazması; o derste ulaşılacak hedeflerin açıklanması birer ön organize edici etkinlik Ön organize ediciler, konunun temel çerçevesini vererek, öğrencinin ayrıntıları bu temel çerçeve içine yerleştirmesine, örgütlemesine ve sonuçta anlamlandırmasına yardım eder

Ön organize edicilerin, öğrencilerin sadece materyal olarak verilmesi yerine, sözlü ya da yazılı olarak açıklanması, öğrencileri materyale daha yakınlaştırmakta ve alınacak bilginin daha anlamlı hale gelmesini sağlamaktadır Bir çok araştırma sonucu, öğretmenler, öğretime ön öğreticilerle başladıkları takdirde, yeni materyalin öğrenciler için daha anlamlı ve tanıdık hale geldiğini, bu nedenle de daha kolay öğrendikleri ve hatırladıklarını göstermektedir(Luiten, Ames ve Ackermen, 1980)
Aşağıda öğretmenlerin bağlantıları, ilişkileri kurarak bilgiyi anlamlı hale getirmelerini sağlayan örgütleme yollarından bazıları verilmiştir

Örgütleme Yolları

1-Çizelge, Tablo ve Matrisler: Konuyla ilgili temel çerçeveyi veren tablolar, çizelgeler ve matrisler bilginin yapılandırılmasında, örgütlenmesinde dolayısıyla da bilgiyi anlamlandırmada önemli bir yere sahiptir Örneğin, Piaget’in bilişsel gelişim bölümünde verilen gelişim dönemleri ve özelliklerine ilişkin Tablo, bir organize edicidir Önerme ağları ve şemaların işlendiği bölümde verilen çizelgele, içerikteki ilişkileri görmemizi sağlayıcı birer organize edicidir
2-Hiyerarşik Yapılar: Örgütlemenin bilinen diğer bir türü de hiyerarşik yapı oluşturmadır Özellikle hiyerarşik yapı oluşturma, kapsamlı bir kavram içine yeni bir kavram yerleştirildiğinde ya da var olanlara bir yenisi eklendiğinde oldukça faydalı bir örgütleme, dolayısıyla da anlamlandırma yoludurGagne(1977), öğretim materyali geliştirme yolu olarak, hiyerarşik yapı oluşturma üzerinde durmuştur Gagne’ye göre hiyerarşik yapı, basit fikirler, kavramlardan karmaşık kavramlara, ilkelere doğru sıralanan aşamalı bir yapıdır Öğretim materyalinin aşamalandırılmasının etkililiğine ilişkin araştırmalar, hiyerarşik yapı oluşturmayı teşvik edicidir Gerek Gagne, gerekse Ausubel genel ilkelerin özel fikirleri kapsadığını düşünmekte ve bu önermenin de bilgiyidaha anlamlı hale getirmede kullanılabileceğini savunmaktadır Ausubel’in ön organize edicileri, tümdengelim yaklaşımına uygun olarak öğretim materyalini ve etkinliklerini düzenlemeye yardım etmektedir Gagne’nin hiyerarşik yapısı ise, aşağıdan yukarıya doğru aşamalı sıralanmayı gerektirir Diğer bir deyişle, Gagne basit kavramlardan, karmaşık olanlara doğru adım adım ilerlemeleri esas alır(Gage ve Berliner, 1988; Slavin, 1989)
Program geliştirme öğretim ile ilgili yapılan araştırmalar, öğrenilecek bilgiyi örgütlemenin, öğrencinin bilgiyi anlamlandırmasına ve böylece daha kolay kodlayarak uzun süreli belleğe yerleştirmesine yardım ettiğini göstermektedir Bu durumda öğrenme düzeyinin yükselmesine katkıda bulunmaktadır(Gagne ve Berliner, 1988, s 293; Eggen ve Kauchak, 1992)



3-Diğer Örgütleme Türleri: Yaygın olarak bilinen diğer örgütleme türleri, konunun ana hatlarını belirleme, grafikler, modellerdir Örneğin; bu kitapta her ünitenin başında verilen ana hatlar, bir örgütleme türü olarak, öğrenenin ünitenin ana ve alt başlıklar arasındaki ilşkileri görmesini sağlamak ve ayrıntıyı temel çerçeve içine yerleştirmesine yardım etmek üzere verilmiştir

Ayrıca, bilgiyi işleme kuramının başında verilen bilgiyi işleme modeli de insanın bilgiyi depolama yapıları ve bilgiyi işleme süreçlerini anlamlı bir bütün olarak görmesini sağlayan bir örgütleme türüdür
Bilgiyi örgütleme sadece, bilgiyi uzun süreli belleğe yerleştirmek için kodlamaya değil, aynı zamanda uzun süreli bellekte saklama ve geri getirmeye yani hatırlamaya da yardım etmektedir