Alkoller Ve Genel özellikleri

ALKOLLER VE GENEL ÖZELLİKLERİ

Hidrokarbonlardaki hidrojen unun bir ya da farklı C daki birkaçının çıkarılıp yerine –OH kökünün bağlanmasıyla oluşan bileşiklerdir
Genel formülü R–OH dır
Molekülde bulunan OH grubunun sayısına göre 2 ye ayrılırlar:
1 Mono Alkoller
Yapısında 1 tane OH grubu bulunduran bileşiklerdir OH grubunun bağlı olduğu C una göre üç değişik şekilleri vardır
a Primer (Birincil) Alkol
–OH grubunun bağlı olduğu C unda iki tane hidrojen u varsa, alkol primerdir

b Sekonder (İkincil) Alkol
-OH grubunun bağlı olduğu C unda bir tane hidrojen u varsa, alkol sekonderdir

c Tersiyer (Üçüncül) Alkol
–OH grubunun bağlı olduğu C unda H u yoksa, alkol tersiyerdir

2 Poli alkoller
Yapısında birden fazla OH grubu bulunduran bileşiklerdir

Etandiol Propantriol
(özel adı glikol) (özel adı gliserin)
İsimlendirme yapılırken aynı sayıda karbon u bulunduran alkanların sonuna -ol eki getirilir ya da alkil'in sonuna alkol getirilir
CH3 – OH
Metanol
(Metil alkol)
C2H5 – OH
Etanol
(Etil alkol)

NOT: Sistematik isimlendirme yapılırken OH grubuna yakın olan C undan numaralamaya başlanır

Aynı karbon sayılı bir alkolün primer, tersiyer ve sekonder şekilleri birbirlerinin izomeridir
ALKOLLERİN ELDESİ

1. Alkenlere H2O katılmasıyla alkoller elde edilir

Katılmada markow nikof kuralı geçerlidir

1. Alkil halojenürlerin seyreltik KOH veya NaOH çözeltisi ile ısıtılmasından
   
2. Aldehit, keton ve karboksilli asitlerin indirgenmesinden
   Bu reaksiyonlar çift yönlü olarak gerçekleşirler
   

Tersiyer alkoller yükseltgenemez
Bu madde ile ilgili olarak denklemler bizim şu yorumları yapmamızı sağlar

1. Primer alkoller bir kademe yükseltgenirse aldehitleri, 2 kademe yükseltgenirse karboksilli asitleri oluşturur
   Tersten bir ifadeyle karboksilli asit 1 kademe indirgenirse aldehit, 2 kademe indirgenirse primer alkoller elde edilir
2. Sekonder alkoller yalnızca 1 kademe yükseltgenebilir Ketonların indirgenme ürünü sekonder alkoldür

1. Grignard bileşiği kullanılarak

1. Formaldehit + R – MgX ® Primer alkol
2. Aldehit + R – MgX ® Sekonder alkol
3. Keton + R – Mg–X ® Tersiyer alkol

ALKOLLERİN REAKSİYONLARI

1. Alkollerin tamamı Na, K gibi alkali metallerle reaksiyona girerek H2 açığa çıkarırlar
   

1. İki mol mono alkolden, 1 mol H2O çekilerek 1 mol eter elde edilir
   
   

1. 1 mol alkolden, 1 mol su çekilmesiyle alkenler elde edilir
   

1. Alkoller yanma reaksiyonu verirler
   

1. Alkol + Karboksilli asit Ester + H2O

ETER
İki alkil grubunun bir oksijene bağlanmasıyla oluşan bileşiklerdir Genel formülü
CnH2n+2O olup gösterilişi

R—O—R şeklindedir

1. Basit Eter: Alkil gruplarının ikisi de aynıdır
   R1—O—R1
2. Karışık Eter
   Alkil grupları birbirinden farklı ise bu eterlere karışık eter denir

R1—O—R2
İsimlendirme yapılırken alkil grupları söylendikten sonra eter kelimesi getirilir
CH3—O—CH3 CH3—O—C2H5
Di metil eter Metil etil eter
C2H5—O—C3H7
Etil propil eter

Eterlerin Eldesi

1. 2 mol alkolden, 1 mol su çekilerek 1 mol eter elde edilir

2R—OH ® R—O—R + H2O
Alkol Eter

1. Alkolatların, alkil halojenürler ile tepkimesinden eterler elde edilir

R—ONa + R—X ® R—O—R + NaX
Alkolat Alkil halojenür Eter
CH3-CH2-ONa+CH3-Br ® CH3-CH2-O-CH3 + NaBr

Alkol ve Eterlere Ait Özellikler ve Karşılaştırma
ALKOL ETER

1. Alkollerde moleküller arasında hidrojen bağı vardır OH grubu sayısı arttıkça alkollerin molekülleri arasındaki çekim kuvveti artar Kaynama noktası yükselir
   Dallanma arttıkça moleküller arasındaki van der waals çekimleri azalacağından kaynama noktası düşer
2. Suda moleküller olarak çözünürler ve çözeltileri elektrik akımını iletmez
   OH grubu taşımaları bazlık özellik kazandırmaz
3. Homolog sıra oluştururlar
4. Mono alkoller eşit karbonlu eterler ile yapı izomeridirler
5. Yakılabilirler

1. Eterlerde moleküller arasında van der waals etkileşimi ve dipol - dipol etkileşimi vardır
2. Eterler kokulu polar çözücülerdir
3. Homolog sıra oluşturabilirler
4. Kararlı bileşiklerdir
   Kolay tepkime vermezler
5. Mono alkollerle eşit karbonluları izomerdir
6. Yakılabilirler