Menisküs Yırtıkları

MENİSKÜS YIRTIKLARI




Vücudumuzun en sık yaralanan bölgelerden birisi de menisküslerimizdir Menisküsler diz bölgesinde en büyük iki kemiğin kesiştiği noktada ‘C’ şeklinde mevcut olan ince yastıkçıklardır Dizde yükün taşınması,birçok yöne dönme hareketinin yapılabilmesi,femur (uyluk kemiği) ve tibia (kaval kemiği) arasındaki güç dengesinin sağlanması gibi görevler de rol oynarlar




Futbol gibi karşılıklı temas sporlarında dizin dönmesi,ani hareketlerde meydana gelen katlanma, tek diz üzerine yük alınması sonrasında menisküsler yırtılabilir Sporcularda bu yaralanmalara ön çapraz bağ(ÖÇB) yaralanmaları da eşlik edebilir İleri yaş grubunda ise menisküsler herhangi bir travma olmaksızın dizde gelişen dejenerasyon ve kıkırdak hasarına bağlı olarak yırtılabilirler




Belirti ve şikayetler

Diz içerisinden gelen sesler yırtığın ilk bulguları olabilir Dizde ödem gelişene dek sporcular oyuna devem edebilir yada günlük aktiviteler yapılabilir Ancak ödem geliştiğinde şikayetler oluşur Şikayetler 24-48 saat içerisinde gelişir

• Dizde gerginlik ve şişlik
• Eklem hareket açıklığında azalma
• Dizde sıvı toplanması
• Menisküsün yırtık parçası eklem içine düştüğünde takılma ,kitlenmeBu durum ancak doktorunuz yapacağı bir manevra ile düzelebilir

Tanı

Doktorunuza herşeyin hangi travma ile nasıl başladığını anlatın,doktorunuz çeşitli manevralar ile dizinizi muayene edecektir Ayırıcı tanı için röntgenler ve menisküslerin görüntülenmesi için MRI istenebilir Dizin kitli kaldığı durumlarda artroskopik muayene önerilebilir Menisküs yırtıkları birkaç tipte olabilir

• Sporcularda dönme sonrasında oluşan dikey yada kova sapı tarzında yırtıklar,
• Genç atletlerde sürekli tekrarlayan tipte travmalar sonrası koşma gibi oluşan radial yada gaga tarzında yırtıklar
• Yaşlılarda kıkırdak bozulmasına bağlı oluşan horizantal yada iç taraf yırtıkları sayılabilir

Menisküs yırtıklarının başlangıç tedavisi RİCE olarak kısaltılmış protokoldür:

• Rest (istirahat)
• İce (buz uygulaması)
• Compressıon (bası uygulamsı ,bandaj gibi)
• Elevatıon (dizin yukarı alınması) şeklinde özetlenebilir,

Bu tedavinin takibinde dizde kitlenme ve kronik yakınmalar gibi şikayetler gelişmez ise tedavi istirahat süresi boyunca sürer ve biter Meniskünün sadece 1/3 dış (eklem kapsülüne yakın) bölümünde kan dolaşımı vardır Bu bölgelerdeki yırtıklarda , menisküs kendi beslenmesi sayesinde yırtığın tamirini sağlar 2/3 iç bölgede ise tam bir tamir olmaz Yinede her zedelenmiş menisküs bulgu verecek diye bir kural da yoktur




Cerrahi tedavi menisküsün iyileşemediği ve şikayetler oluşmaya devam ettirdiği zamanlarda planlanmaktadır Yırtık ve şikayete neden olan menisküs yırtıkları kıkırdakta aşınmaya ve ileri dönemde kireçlenmeye neden olur Genç, aktif yaşam süren kişilerde menisküs yırtıklarının ameliyat edilmesi önerilirYırtığın tipine ,eşlik eden başka bir patoloji olup olmaması,hastanın yaşına göre doktorunuz uygun tedaviyi, planlayacaktırCerrahi sonrası rehabilitasyon tedavinin önemli bir parçasıdır


PREPATELLAR BURSİT


Bursalar içleri çok az miktarda sinovial sıvı ile dolu keseciklerdir Bursalar vücudun sürtünmeye maruz kalan bölgelerinde ve eklem çevrelerinde bulunur Bursalar kemik çıkıntılar üzerinde bulunarak kemiklerle kas ve tendonlar arasında yastıkçık görevi görürler İltihaplı romatizmalar yada aşırı zorlanmaya bağlı olarak, bursalarda ağrılı veya ağrısız şişlikler, iltihaplanmalar hatta bursa içine kanamalar olabilir
Tesisatçılar, yer döşemeciler, madenciler gibi diz üzerinde çalışan bazı mesleklerde diz kapağı önünde şişlikler olur Muayenede içi sıvı dolu bir kesecik olarak ele gelir Bazen iltihaba bağlı olarak sıcaklık olabilir Ayrıca hasta yürürken özellikle merdiven inme ve
çıkmada ağrı olur Namaz kılarken dizin üzerine oturamaz




Kimlerde görülür?

• Dizüstü çalışanlarda sık görülür Tesisatçılar, çatı ustaları, döşemeciler, madenciler, bahçıvanlar vs
• Sporcularda sık görülür
• Trafik kazalarından sonra görülür
• Romatoid artrit ve gut hastaları

Belirtileri nelerdir?

• Aktivite ile artan, istiharetle azalan ağrı
• Diz kapağı önünde şişlik
• Dokunmakla ve basmakla hassasiyet

Tedavi nasıldır?

• İstirahat, bursadaki şişlik kayboluncaya kadar dinlenilmeli
• Günde 3-4 defa 20 dk kadar süren buz uygulaması
• Antienflamatuar ilaçlar
• Bütün bu tedbirlere rağmen inmeyen şişlikler enjektörle çekilir, kortikosteroid enjekte edilir ve bandajlanır Bu işlem birkaç defa tekrarlanabilir
• Kronik vakalarda bursa cerrahi olarak çıkarılır

Dizde bursit olmasını önlemek için neler yapılmalı ?




Diz üzerinde çalışanlar ve dizinden darbe alma ihtimali olan sporlarla meşgul olanlar için dizi koruyucu bir dizlik (kneepad) kullanmalıdır Bir kez prepatellar bursit geçirenlerde dizlerin dinlendirilmesi iş yada sportif aktivite bittikten sonra buz uygulanması ve bacağın yükseltilmesi gerekir




PES ANSERİN BURSİTİ


Sıklıkla orta ve ileri yaşlarda dizde kireçlenmesi olan kişilerde görülür Dizin iç tarafında eklem çizgisinin 2-3 cm kadar aşagısında kasların yapışma yerinde tendonlar ile kemik arasında bulunan bursanın iltihaplanmasıdır Bu bursa iltihaplandıgında diger bursitlerde oldugu belirgin bir şişlik ele gelmeyebilir, o bölgede basmakla ağrı olur Bu hastalarda özellikle merdiven ve yokuş çıkma esnasında dizin iç tarafından başlayıp yukarıya dogru yayılan bir ağrı vardır





Tedavisinde diz çevresindeki kasların kuvvetlendirilmesi, sıcak ve soğuk uygulamalar, fizik tedavi, bandajlama gerekebilir Anti-romatizmal ilaçlar ve pomadlar kullanılır Bütün bu tedavilere rağmen iyileşmeyen hastalara bu bölgeye lokal anestezik ile birlikte kortizon enjeksiyonu yapılabilir



ILIOTIBIAL BANT SENDROMU

Dizin yan tarafında ağrı ile karakterize bir durumdur Uzun koşular yapan ve biomekaniksel sorunları olan atletlerde, özellikle engebeli, bozuk yüzey zeminlerde koşanlarda sıkça rastlanan bir sorundur Koşu kesildiğinde ağrı kaybolur Fakat koşuya başlamakla tekrar ağrı başlar Bacak bacak üstüne atma pozisyonunda dizi bükme-düzeltme işlemi sırasında da benzer bir ağrı oluşabilir Öncelikli olarak yapılması gereken dinlenmek ve soğuk uygulamaktır Tepe aşağı koşuları kesmek gerekir Uzman bir doktorun değerlendirmesi ışığında özel ayak tabanlığı verilebilir Koşu öncesi ve sonrası bacak dış yan grubu bölgeye germe egzersizleri uygulamak bu sorunla karşılaşma riskini azaltır